Fiber internet günümüzün en hızlı ve güvenilir internet bağlantı türlerinden biri olarak tanıtılsa da Türkiye’de sunulan hizmet, gerçek fiber internetten çok uzak bir tablo çiziyor. Kullanıcılara fiber internet adıyla satılan bağlantılar çoğu zaman bakır kablolar üzerinden VDSL teknolojisine dayalı olarak sunuluyor. Bu durum kullanıcıların yüksek hız beklentilerini karşılamaktan çok uzak ve bir hayal kırıklığı yaratıyor.
Fiber internet, verilerin ışık sinyalleriyle taşındığı fiber optik kablolar sayesinde daha yüksek hızlar ve geniş bant genişliği sunuyor. Ancak bu teknolojinin gerçek avantajlarından faydalanmak için bağlantının bina girişinden evlere kadar tamamen fiber kablolarla sağlanması gerekiyor.
Türkiye’de ise fiber altyapı genellikle bina kapısına kadar geliyor, ardından bakır kablolar devreye giriyor ve kullanıcıya VDSL hizmeti sunuluyor. Bu da internet hızının ciddi şekilde düşmesine ve bağlantının kararlılığını kaybetmesine neden oluyor.
Birçok kullanıcı fiber internet paketleri satın aldığını sanırken aslında 16, 24, 50 Mbps gibi hızlarla sınırlı VDSL hizmeti alıyor. Upload hızları ise çok daha düşük seviyelerde kalıyor. Genellikle 2-8 Mbps arasında değişen yükleme hızları, hem bireysel kullanıcılar hem de küçük işletmeler için büyük bir dezavantaj oluşturuyor. Oysa fiber optik altyapının sağladığı simetrik bağlantı imkânı ile bu hızlar eşit seviyelerde sunulabilir.
Türkiye’de internet sağlayıcılarının altyapı hizmetlerinde de ciddi tutarsızlıklar yaşanıyor. Aynı altyapı üzerinden farklı firmalardan internet hizmeti aldığınızda sonuçlar büyük ölçüde değişebiliyor. Deneyimlerden örnek verecek olursak; X firmasından aldığım 100 Mbps fiber internet, aslında VDSL üzerinden sunuluyordu ve hızım genellikle 80 Mbps’yi geçmiyordu.
Daha sonra aynı altyapıyı kullanarak hizmet veren Y firmasından hizmet aldım ve bina girişinden evime kadar fiber kablo çekildi. Yeni kurulan bağlantı ve kaliteli bir fiber modemle 100 Mbps hız paketinde 120-130 Mbps gibi hızlar elde ettim. Aynı altyapıda bu kadar farklı sonuçlar firmaların sunulan hizmetteki tercih ve standartlarından kaynaklanıyor.
Özellikle içerik üreten ya da yükleme hızlarına ihtiyaç duyan kullanıcılar için düşük upload hızları büyük bir sorun teşkil ediyor. Avrupa ülkelerinde yaygın olan simetrik bağlantılar Türkiye’de kullanıcıların erişimine sunulmuyor. Bu da fiber internetin temel avantajlarını yitirmesine neden oluyor.
Devlet fiber internet altyapısının genişletilmesi konusunda oldukça yeterli bir çalışma yaparak Türkiye’nin yüzde 99’una fiber altyapıyı götürmüş durumda. Ancak bu noktada hizmetin kullanıcıya ulaştırılma süreci tamamen özel internet sağlayıcılarının tercih ve politikalarına bağlı kalıyor.
Altyapı bina kapısına kadar mevcut olmasına rağmen sağlayıcı firmalar maliyetleri düşürmek adına kullanıcıya bakır kablolar üzerinden VDSL hizmeti sunmayı tercih edebiliyor. Bu durum belirttiğimiz gibi fiber teknolojisinin avantajlarını büyük ölçüde sınırlandırıyor ve kullanıcılar tarafından yanlış bir algının oluşmasına neden oluyor. Oysa altyapı çalışmalarında gerekli yatırımlar yapılmış ve fiber teknolojisini neredeyse tüm ülkeye ulaştırmış durumda.
Fiber internetin Türkiye’de tam anlamıyla kullanılması için bazı düzenlemeler şart gibi gözüküyor. Bina içinden eve kadar fiber bağlantının zorunlu hale getirilmesi kullanıcıların gerçekten fiber hizmet almasını sağlayabilir.
Ayrıca upload hızlarının artırılarak download hızlarıyla eşit hale getirilmesi hem bireysel hem de kurumsal kullanıcılar için daha adil bir hizmet sunulmasını sağlayacaktır. En azından tercih olarak kullanıcılara simetrik paketlerin sunulması gerekiyor.
Kullanıcılar genel olarak gerçek fiber internetin sağladığı avantajları tam anlamıyla deneyimleyemiyor ve bu durum sektörde büyük bir güven sorunu yaratıyor. Siz de internet sağlayıcınızı seçerken aldığınız hizmetin gerçekten fiber olup olmadığını kontrol etmeli ve buna göre karar vermelisiniz.
