Günümüz dünyasında sosyal medya kullanımının artmasıyla birlikte üreticilerde medyayı kullanarak pazar ağlarını genişletmeye başladı. Tüm dünya ise kısa sürede batı toplumlarının kültürlerinden etkilenerek tüketim alışkanlıklarını da benimsedi.
Medyayı sık kullanan toplumlar reklam araçlarıyla da kolay erişim sağlayarak tüketime teşvik edilmesi sağlandı. Günümüzde ise tüketime teşvik eden en önemli etkenlerden birisi de özel günler oldu.
PAZARLAMA STRATEJİSİNİN VAZGEÇİLMEZİ: ÖZEL GÜN İNDİRİMLERİ
Özel günler fiyat indirimlerinde pazarlamanın en önemli stratejilerinden birisi haline gelirken, dünyada alışverişin zirve yaptığı ve 29 Kasım’a denk gelen Efsane Cuma’dır.
Çankaya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Prof. Dr. Nefise Şirzad’ın yapmış olduğu çalışma kapsamında, özel günlerde yapılan indirimlerin belirli bir süre geçerli olmasından dolayı özel gün indirimlerinin çoğu aciliyet ilkesine göre çalışmaktadır.
ÜRETİCİLER DOĞRUDAN KİŞİNİN PSİKOLOJİSİNİ HEDEF ALIYOR
Tüketiciler indirimli günlerde ürünü almadıkları takdirde uygun fiyatlı alışverişi kaçırma ihtimali olduğunu düşünerek alışverişe teşvik edilmektedir. Kişi indirimli günlerde alışveriş yaptığında pozitif bir etki yaratır.
Fiyat etiketlerinde yapılan değişiklikler ise indirimler, paket teklifleri, satış reklamları gibi tüketiciyi cezbeden fikirleri kullanan üreticiler kişinin doğrudan psikolojisine yönelik hareket ediyor.
Kişiler indirim kampanyalarında yaptıkları alışverişlerde olumsuz para israfını hafifleterek satın aldıkları ürünü tüketmekten keyif almalarına neden oluyor.
TİCARET BAKANLIĞI’NDAN TÜKETİCİLERE UYARI
Son dönemlerde yapılan araştırmalar kapsamında birçok işletme suni indirim ile tüketiciyi kandırmaya başladı. Ticaret Bakanlığı ise kasım ayında başlatılan indirim kampanyalarını yakın takibe aldı.
Bakanlığa gelen şikâyetler arasında ise en fazla indirim öncesi fiyatların yükseltilip sonrasında indirim varmış gibi gösterilmesi oldu.
Reklam Kurulu 12 Kasım’da gerçekleştirmiş olduğu toplantı kapsamında 14 dosyadan 12’si hakkında idari yaptırım uygulamasına karar verdi. Bakanlık, “Kasım ayı indirimlerine ilişkin reklamların halen yayınlanmaya devam ettiği göz önüne alındığında gerek bakanlığımızca yapılan tespitler gerekse bakanlığımıza ulaşmaya devam eden tüketici şikayetlerine istinaden çok sayıda denetim ve soruşturmanın önümüzdeki günlerde artarak devam edeceği ön görülmektedir.” İfadelerine yer verdi.
Bakanlık ayrıca resmi internet sitesinden yapmış olduğu açıklamada ise;
- Alışveriş öncesi kişilerin ihtiyaçlarını doğru belirlemesi,
- Satıcı/sağlayıcı hakkında ön inceleme yapmalarını,
- İndirim tutarına ve oranlarına dikkat etmelerini,
- Satın alınacak mal veya hizmete yönelik fiyat araştırmasının yapılması,
- SSL sertifikası, 3D security gibi güvenlik unsurlarına dikkat edilmesi gerektiğini belirtti.
PANDEMİ SONRASI TÜKETİM ALIŞKANLIKLARI DEĞİŞTİ
Tıp literatüründe ‘onimania’ olarak bilinen alışveriş bağımlılığının temelinde satın alma bozukluğu yatmaktadır. Kişilerde alkol, sigara ve uyuşturucu madde bağımlılığı ile eş değer görülen alışveriş bağımlılığı kişileri depresyona ve yetersizlik hissine sürüklemektedir.
16-30 yaş arasındaki kadınlarda sıklıkla görülen bu durum pandemi sonrasında daha da yaygın hale geldi ve e-ticaret sektörü reklam kampanyalarıyla büyüyerek toplumların tüketim alışkanlıklarını değiştirdi.
İNDİRİMLERDE EN ÇOK ALINAN ÜRÜN TEKNOLOJİK ALETLER OLDU
Dünya genelinde Efsane Cuma istatistikleri kapsamında promosyon ve özel fırsatlar sunulurken tüketicilerin ise en çok elektronik, giyim ve aksesuar alanında harcama yaptıkları ortaya çıktı. Geçtiğimiz yıl ‘Efsane Cuma’ kapsamında dünya genelinde 9,8 milyar dolar harcanırken 5,3 milyar dolarının teknolojik alet alımından oluştuğu ortaya çıktı.
