TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının bütçe görüşmelerinde CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu’ndan Bakan Uraloğlu’na Kuzey Marmara Otoyolu tepkisi geldi.
Bakırlıoğlu, Kuzey Marmara Otoyolu’na eski Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan döneminde yılda 1 milyar 338 milyon araç geçiş garantisi verilmesini eleştirerek, Bakan Abdulkadir Uraloğlu’na “Türkiye’deki bütün araçlar yılda 87 defa buradan geçerse ancak bu rakamı tutturuyorlar, böylesine imkânsız bir hedef konulmuş. Siz de bir Bakansınız ve bu sektörün içerisinden, bürokrasiden geliyorsunuz. Sizce eski Ulaştırma Bakanı’nın yapmış olduğu şey etik bir davranış mıdır, ahlaki bir davranış mıdır? Sizin de hayalinizde böyle bir kariyer planlaması var mı” diye sordu.
Bakırlıoğlu’nun konuşmasından satır başları şöyle:
“Merkezi yönetim bütçesindeki kamulaştırma ve yatırım rakamlarına baktığımız zaman ulaştırma ve haberleşme sektörlerinin toplam yatırımlar içerisinde aldığı payın düştüğünü görmekteyiz. Bu pay 2024 yılında 243 milyar liraymış, yüzde 33,3’e denk geliyormuş, 2025 yılına geldiği zaman 319 milyar lira, yüzde 30,8. Yani ulaştırma ve haberleşme sektörüne toplam yatırımlar içerisinde merkezi bütçeden ayrılan payda bir azalma var. Sunumunuzda, demir yolu yatırımlarının proje büyüklüğünün payı 2023’te yüzde 33’ten 2024’te yüzde 55’e çıkarıldığından bahsediyorsunuz. Evet, büyük projeler var ve bu projelerin toplam maliyeti yüzde 55’e kadar çıkmış ancak bütçeden demir yolu ulaştırmasına ayrılan yatırım payı da azalıyor yani azaldığını görmekteyiz. 2024’te yüzde 9,7 olan pay, 2025’te yüzde 9,2’ye düşmüş durumda ve ortaya şöyle bir tablo çıkıyor. Hem ulaştırma ve haberleşme sektörlerinde toplam yatırımdan aldığınız pay azalıyor hem de demir yolu ulaştırmanın aldığı pay azalmakta ve bunun sonunda da yılan hikâyesine dönen projelerle karşı karşıya kalıyoruz.
‘BU PROJE NE ZAMAN BİTECEK?’
İzmir-Ankara Hızlı Tren Hattı, geçen bütçede de bundan bahsetmiştik her sene bahsediyoruz zaten. 2013 yılında başlandı yani bin seksen günde -üç yılda- bitirileceği söylenmekteydi ve İzmir ile Ankara arası üç buçuk saate düşecekti. Bizim bölgedeki insanlar için hakikaten önemli bir proje bu. Çünkü 13.3 milyon yolcu taşınacağı tahmin ediliyor bir yıl içerisinde ve 3.2 milyar euroya mal olacak. Hemen hemen her sene bir açıklamamız olmuş, sizden önceki bakanların da açıklaması olmuş. ‘2024 yılında biteceği’ söylenmiş. Siz nisan ayında demişsiniz ki ‘Ankara-Afyon arası 2026 yılında bitecek. Afyon-İzmir arası ise 2027 yılında bitecek.’ Ben konuşmamı hazırlarken bu rakamlar vardı ancak sunumumuza bakıyoruz, takvim gene ötelenmiş. ‘Ankara-Afyon 2026’da bitecek’ diyorsunuz nisan ayında, sunumunuza bakıyoruz, 2027’ye ötelenmiş. ‘Afyon-İzmir arası 2027’de biteceğini’ söylemişsiniz yani ‘Proje 2027’de bitecek’ derken Nisan ayında 2028’e ötelemişsiniz. Bu projeye ayrılan yatırım tutarı ne kadardır? Bu proje hakikaten ne zaman bitecek? 2028 yılında bu proje bitecek mi? Şu an fiziki yapımı yüzde kaçlarda?
KUZEY MARMARA ELEŞTİRİSİ
Ekim 2024’te, baktığımız zaman, mobil internet hız sıralamasında Türkiye dünyada 62’nci sırada, mobil geniş bant hız sıralamasında 102’nci sırada. Batı cephesinde değişen bir şey yok, geçen sene de aynıydı. Kötü bir hizmet alıyor ne yazık ki Türkiye’deki kullanıcılar ama faturalar her geçen gün artıyor yani Türkiye’de artık internet de pahalı hâle gelmiş durumda. Eski Ulaştırma Bakanı Cahit Turhan’ı biliyorsunuz, sizden önce görev yapmıştı; Kuzey Marmara Otoyolu Projesi’nde CEO’luk görevinde bulunduğu söyleniyor, basında çıktığı kadarıyla aylık 1 milyon lira gibi bir maaştan bahsediliyor. Bu Kuzey Marmara Otoyolu’na baktığımız zaman bir konsorsiyum var. Kim var bunda? Yok yok yani bizim ‘5’li çete’ diye tabir ettiğimiz Cengiz var, Limak var, Kalyon var, Kolin var; hepsi var ve şöyle bir durum var. Sayın Cahit Turhan Bakanlığı döneminde bu işletmeye astronomik ve tutturulması imkânsız sayılarda ilave araç geçiş garantisi vermiş. Yılda 1 milyar 338 milyon araç geçiş garantisi vermiş. Kabaca bir hesap yaparsak şayet, Türkiye’deki bütün araçlar yılda 87 defa buradan geçerse ancak bu rakamı tutturuyorlar, böylesine imkânsız bir hedef konulmuş. Siz de bir Bakansınız ve bu sektörün içerisinden, bürokrasiden geliyorsunuz. Sizce eski Ulaştırma Bakanının yapmış olduğu şey etik bir davranış mıdır, ahlaki bir davranış mıdır? Sizin de hayalinizde böyle bir kariyer planlaması var mı?”
