OVP’lerde, önümüzdeki üç yıla ilişkin büyüme, istihdam, dış ticaret, cari işlemler dengesi ve enflasyon hedeflemeleri yer alıyor. Emekçinin zam oranları belirlenirken de genel olarak bu hedeflere bakılıyor. İktidar, bu hedeflere göre maaş, ücret zamları teklif ediyor.
Bugünlerde de asgari ücrete gelecek yıl “hedeflenen enflasyona” göre zam yapılacağı tartışmaları devam ediyor. Bu da artışın düşük kalacağı anlamına geliyor.
Maaş, ücret artışlarında belirleyici olan bu hedeflerin nasıl belirlendiği ise TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeler sırasında ortaya çıktı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, önceki gün bakanlığının bütçe görüşmelerinin sonunda milletvekillerinden gelen sorulara yanıt verdi. Şimşek, tahminler konusunda değerlendirme yaparken, şunları söyledi:
“Bakan olarak benim tahmin yapma imkânım yok. Mesela son OVP’de biz toplantı yaptık, Merkez Bankamız ‘Bizim yıl sonu tahminimiz bu.’ dedi; Strateji ve Bütçe Başkanlığı ‘şu’ dedi; kurumlarımızın ortalamasını aldık. Dolayısıyla, bu konuda yetkin kurumlarımıza güveniyoruz.”
‘İDDİA EDİLDİĞİ KADAR KÖTÜ DEĞİL’
Tahminler konusundaki performans hakkında da bilgi veren Şimşek, “Büyümeyi yüzde 4.4 olarak öngörmüşüz 2023’te; 5.1’e çıkmış, bir miktar yüksek çıkmış. Yüzde 10.1 olarak işsizlik oranını öngörmüşüz; 9.4 çıkmış, daha düşük çıkmış. Yüzde 65 olarak yıl sonu enflasyon öngörülmüş, yüzde 64.8 çıkmış. Yüzde 4 olarak bir cari açık öngörmüşüz, yüzde 3.6 çıkmış. Yüzde 6.4 olarak bir bütçe açığını öngörmüşüz, yüzde 5.2 olarak gerçekleşmiş. Dolayısıyla, geçen seneki performans iddia edildiği kadar kötü değil” diye konuştu.
ENFLASYON İTİRAFI
Enflasyonun da öngörülerinin üzerinde olduğunu kaydeden Şimşek, “Niye ? Tabii ki para politikasının etkili olduğu alanlar var, etkili olmadığı alanlar var; mesela hizmetler. Hizmetlerin bir kısmı temel mallar, para politikasına iyi tepki veriyor, hizmetler o düzeyde vermiyor. Örneğin biz kirada yüzde 25 limitini kaldırdığımızda, doğrusu, kira artışlarının yıllık bazda bir ara yüzde 117’lere kadar çıkacağını tabii ki öngörmemiz zor olur ama bahane aramıyoruz. Enflasyon bizim öngördüğümüzün üzerinde seyrediyor” dedi.
‘EYT DENGEYİ BOZDU’
Şimşek, EYT’nin aktüeryal dengeyi bozan bir uygulama olduğunu söyledi.
Bunun üzerine CHP Malatya Milletvetkili Veli Ağbaba, “Yapmayaydın, kandırıldın mı?” dedi.
OECD’de 38 ülke olduğunu belirten Şimşek, “Aralarında az gelişmiş, gelişmekte olan ülkeler var ve bu ülkelerin bana bir tanesini gösterin. 30’lu yaşlarda, 40’lı yaşlarda insanların emekli olduğunu hatta 50’li yaşlarda emekli olan ülke neredeyse kalmadı. 65’in üzerine birçok ülke çıktı” dedi.
Şimşek, asgari ücrette son 22 yılda reel artışın yüzde 212, dolar bazlı artışın yüzde 343 olduğunu, 112 dolardan 494 dolara çıktığını belirterek, “Çalışanlarımızı hiçbir şekilde biz enflasyona ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz” dedi.
CHP’li Veli Ağbaba, “Çalışanların haberi yok bundan” karşılığını verdi.
Şimşek, geçen yıl asgari ücretin yüzde 107.5 oranında arttığına işaret ederek, “Enflasyon geçen sene neydi? Yüzde 65” dedi.
CHP Manisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu da “Hangi enflasyondan bahsediyoruz ? Enflasyon sepetinde zeytin yağı 116 lira nasıl yapacağız?” karşılığını verdi.
Vergi harcaması eleştirileri konusunda da Şimşek, “Bakın, vergi harcamalarının 853 milyar lirası asgari ücretin vergi dışı bırakılmasından kaynaklanıyor. Vergi mi getirelim asgari ücrete, onu mu istiyorsunuz?” diye sordu.
