Kadisiye Muharebesi, İslam tarihinin dönüm noktalarından biri oldu.
Muharebeye ilişkin yaşanan gelişme ise heyecan verici…
ABD’nin Soğuk Savaş dönemine ait casus uydu görüntüleri, Kadisiye Muharebesi’nin gerçekleştiği yeri yıllar sonra gün yüzüne çıkararak savaşın önemli detaylarına ışık tutuyor.
KADİSİYE MUHAREBESİ’NİN ÖNEMİ
Müslüman Arapların MS 636 veya 637’de Sasani İmparatorluğu’na karşı zafer kazandığı tarihi savaş, bugünkü Irak’ta gerçekleşmiştir.
Muharebe, Müslüman orduların Pers topraklarına ve ötesine yayılmasını sağlayan bir dönüm noktası oldu.
KALICI HAKİMİYET KURULDU
Sayıca az olmalarına rağmen Müslümanlar, bu savaşta Sasani İmparatorluğu’nu mağlup ederek Mezopotamya’da kalıcı bir hakimiyet kurdu.
Tarihte önemli bir yer tutan muharebenin tam olarak nerede yaşandığı bugüne dek netlik kazanmamıştı.
Ancak, Durham Üniversitesi ve Kadisiye Üniversitesi’nden bir ekip, ABD’nin 1970’lerde çektiği casus uydu görüntüleri ve tarihi belgelerden yararlanarak savaşın gerçekleştiği alanı tespit etmeyi başardı.
HAC İÇİN KULLANILAN EN ÖNEMLİ YOLLAR ARASINDAYDI
Aslında ekip, Irak’ın Kufe şehrinden Mekke’ye uzanan tarihi Zübeyde Yolu’nun haritasını çıkarmayı amaçlıyordu.planlıyordu.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne aday bu rota, MS 750-850 yılları arasında hac için kullanılan en önemli yollar arasında bulunmaktaydı.
Uydu görüntülerini analiz eden araştırmacılar, Kufe’nin yaklaşık 30 kilometre güneyinde, Kadisiye Muharebesi’ni anlatan metinlerdeki detaylarla örtüşen bir bölge keşfetti ve burada bulunan kale ve çift duvar kalıntıları, ekipte yer alan William Deadman’ın ifadesiyle “şaşkınlık yarattı.”
‘DÖNÜM NOKTASI’ VURGUSU
Araştırmalar, yaklaşık 9,7 kilometre uzunluğundaki duvarın büyük kısmının tarım arazileriyle birleştiğini ya da tahrip olduğunu ortaya çıkardı.
Ayrıca derin bir hendek, eski bir nehir yatağı ve savaş dönemine ait çanak çömlek parçaları bulundu.
Bu bulgular, araştırmacıların Kadisiye Muharebesi’nin burada gerçekleştiği sonucuna varmasını sağlarken Deadman, bu zaferin tarih açısından “dönüm noktası niteliğinde” olduğuna dikkat çekiyor.
MUHAREBE SIK SIK PROPAGANDA MALZEMESİ OLARAK KULLANILDI
Kadisiye Muharebesi, Irak tarihinin yalnızca İslam dönemiyle sınırlı kalmayıp modern siyasette de geniş yer tuttu.
Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak, 1980’lerdeki İran-Irak Savaşı sırasında bu muharebeye sık sık propaganda malzemesi olarak yer veerdi.
O dönem, Saddam Kadisiye zaferini İran’a karşı alınacak yeni bir zaferin işareti olarak göstererek, savaşı “Saddam’ın Kadisiye’si” olarak tanımlıyordu.
Ayrıca, araştırmacılardan Jaafar Jotheri, bu dönemde büyüyen Iraklıların çoğunun savaşla ilgili popüler bir filmi defalarca izlediğini bildiriyor.
KAPSAMLI KAZILAR GERÇEKLEŞTİRİLECEK
Öte yandan, araştırmacılar, Kadisiye Muharebesi’nin gerçekleştiği alanda kapsamlı kazılara gelecek yıl başlamayı amaçlıyor.
Jotheri ise, bu savaşın Irak’taki dini, etnik ve siyasi farklılıklara rağmen herkes tarafından “önemli ve belirleyici bir dönüm noktası” olarak kabul edildiğini vurguluyor.
TURİZM POTANSİYELİ
Keşfin bir diğer önemli yönü, bölgenin turizm potansiyeli olarak öne çıkıyor.
Exeter Üniversitesi’nden Mustafa Baig, savaş alanının kesin olarak tespit edilmesinin dindar olsun ya da olmasın birçok turistin ilgisini çekeceğini ifade ediyor.
