TOBB ETÜ, 2010 yılından beri kuantum teknolojileri üzerinde çeşitli çalışmalar yürütüyor. Bu alanda Türkiye’yi dünyada sayılı ülkelerden biri haline getirmeyi hedefleyen çalışmalar meyvesini veriyor. Bu kapsamda üniversitenin çalışmalarıyla ülkenin ilk kuantum bilgisayarı geliştirildi.
TÜRKİYE’NİN İLK KUANTUM BİLGİSAYARI
21 Kasım Perşmebe günü TOBB ETÜ Teknoloji Merkezi’nde gerçekleştirilen tanıtım töreninde bu bilgisayarın adı ve özellikleri paylaşıldı. 5 Kubit Kuantum Bilgisayarı (QuanT), Türkiye’de kuantum bilgisayar çağını başlattı. Türkiye, ilerleyen süreçte kuantum bilgisayar teknolojisine sahip az sayıda ülke arasına girmeyi hedefliyor.
EKOSİSTEME LİDERLİK İÇİN KRİTİK BİR ADIM
Sürekli geliştirmeye açık bir altyapıyla tasarlanan Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı, sadece teknolojik bağımsızlık açısından değil; beraberinde kuantum teknolojileri ekosistemine Türkiye’nin liderlik etme vizyonu açısından da kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
KUANTUM BİLGİSAYARIN ÖZELLİKLERİ
Kuantum bilgisayarlar, stratejik alanların yanı sıra sağlık, finans, sensör ve ileri malzeme geliştirme gibi sektörlerde de oyunu değiştirecek bir etkiye sahip. Bu sebeple, her ülkenin bu alanda bir yol haritası oluşturduğu görülüyor. Ülkeler arası rekabette fark yaratan en önemli unsur bu yol haritalarını hayata geçirme hızları. Yol haritalarını hayata geçirebilen ülkeler teknolojide tekeli ellerinde tutabilmek amacıyla kritik bileşenlere ticari kısıtlamalar getirmeye başladılar. Bu sebeple hâlihazırda herhangi bir ülkeden kuantum bilgisayar tedarik etmenin mümkün olmadığı değerlendirilmekte. Söz konusu bilgisayar ile Türkiye’nin kuantum hesaplama ve programlama alanında sahip olduğu potansiyeli kullanarak geliştirilecek kritik kuantum yazılımlarının yurt dışı ile paylaşılmasının önüne geçilmiş olunacak.
KUANTUM BİLGİSAYARIN FARKI NE?
Kuantum bilgisayarlar, klasik bilgisayarlardan farklı olarak işlemleri “bit” yerine “kuantum bitleri” (kubit) ile gerçekleştiriyor. Bir kubitin aynı anda birden fazla durumu temsil edebilme özelliği, hesaplama gücünü milyonlarca kat artırarak karmaşık problemleri çözmesiyle dikkati çekiyor. Kuantum bilgisayarının, Türkiye’nin bilgi işlem teknolojilerindeki uluslararası rekabet gücünü artırması bekleniyor.
Kuantum bilgisayarların potansiyel kullanım alanları ise oldukça geniş. Bunlar arasında, kriptografi (daha güvenli veri şifreleme sistemleri), yapay zeka (karmaşık algoritmaların hızla işlenmesi), savunma sanayisi (stratejik teknolojilerin geliştirilmesi), iklim modelleme ve simülasyonlar (küresel ısınma ve doğal afet analizleri), ileri malzeme bilimi (yeni nesil malzemelerin keşfi ve analizi) yer alıyor.
