Yaşam

Türkiye’de zeytincilik önemli tarımsal üretim alanlarından biri. Avrupa Birliği’nin (AB) şimdiye dek tanıdığı 30 Türk ürününden üçü zeytinyağı ve ikisi ise sofralık zeytin. Milas yağlı zeytini ile Milas zeytinyağı da bu listede yer alıyor.

Memecik zeytini genellikle Ege bölgesindeki Muğla ve Aydın illerinde yetiştiriliyor. AB, Aydın’ın Memecik zeytinini de tescil etti.

Zeytindostu Derneği’ne göre Türkiye’de yıllık ortalama 150 bin ton zeytinyağı üretiliyor. Bu da Türkiye’yi İspanya, İtalya, Yunanistan ve Tunus’tan sonra dünyanın en büyük beşinci zeytinyağı üreticisi yapıyor. Ülkede üretilen zeytinin yaklaşık yüzde 73’ünden yağ elde ediliyor ve zeytin üretiminin yüzde 53’ü Ege Bölgesi’nde yapılıyor.

“Bu ‘delice’ dediğimiz kurtların, kuşların diktiği ağaçlardan biri”

Milas ve çevresinde 13 milyonun üzerinde zeytin ağacı var ve bunların yaklaşık 80’inin yaşı 3 binin üzerinde.

Zeytinyağı üreticisi ve fizik profesörü Dr. Selçuk Aktürk

Milas’taki zeytinliğinde 3 bin yaşında bir zeytin ağacı bulunan zeytin yağı üreticisi ve fizik profesörü Dr. Selçuk Aktürk, “Bu ‘delice’ dediğimiz kurtların, kuşların diktiği ağaçlardan biri. Bu ağaçlar depremler ve seller görmüşler, ama hala hayattalar ve ürün veriyorlar. Arkeolojik bulgulardan edindiğimiz bilgilere göre zeytinyağının bu yöredeki geçmişi en az 2 bin 500 sene. Bu zeytin ağaçları bizim doğal kültürel mirasımız ve onları korumamız gerekiyor” diyor.  

Milas, Avrupa Konseyi Zeytin Ağacı Kültür Rotaları üzerinde yer alıyor. Türkiye’deki rota Çanakkale’den başlayıp Antalya’da sona eriyor.

Avrupa Konseyi Zeytin Ağacı Rotalarının kapsadığı ülkeleri gösteren harita

AB standartlarında zeytinyağı

Zeytin yağı üreticisi Hatice Aktürk, Memecik zeytininin çok özel bir zeytin türü olduğunu söylüyor ve şöyle devam ediyor:

“Zeytini henüz yeşilken hasat ediyoruz. Tek tek hatalı zeytinleri ayırıyoruz. Sağlam zeytinleri kapalı sistem makinelerde soğuk olarak sıkıyoruz. Bu coğrafyanın ve belki de bu kadim ağaçların etkisiyle gerçekten çok kaliteli, AB standartlarında zeytinyağı elde ediyoruz. Tadı meyvemsi, yakıcı ve acı olmalı. Bu zeytinyağı, yuttuğunuzda midenizi değil boğazınızı yakıyor. Kokladığınızda doğanın kokusunu alıyorsunuz, inanılmaz bir şey!”

Zeytinyağı üreticisi Hatice Aktürk

Bilinçli tüketici, bilinçli üretici

Milaslı diğer bir zeytinyağı üreticisi İsmail Kocabay da şu ifadeleri kullanıyor:

“Eskiden herkes kendine yetecek kadar zeytinyağı yapıyordu. Ama zeytincilik gelişince biz de bu işe yöneldik. Eski zeytinliklerimizin bakımlarını yaptık, eşimle yeni fidanları diktik. Muğla İl Tarım Müdürlüğü’nün düzenlediği yarışmada altın madalya aldık. Üreticiler zeytin paketlerinin ve zeytinyağı şişelerinin üzerindeki coğrafi işaret logosunu görünce rahatlıkla o yağı alabilirler” 

Zeytinyağı üreticileri İsmail ve Ayşin Kocabay

Eşi Ayşin Kocabay da “Tüketici bilinçli olunca üreticilerin de bilinçlenmesi gerekiyor. Hedefimiz Avrupa’daki yarışmalara katılmak. AB logosu bizim için büyük bir avantaj. Aynı zamanda zeytinyağımızın kalitesini de kanıtlıyor” ifadelerini kullanıyor.

Milas yağlı zeytini

Orta boylu Milas yağlı zeytini ise siyah/mor renkli, dikine yarılmış ve meyve aromalı bir sofralık zeytin ve ‘Memecik’ çeşidinden üretiliyor.

Milas Anadolu Kadın Girişimi Kooperatifi Başkanı Nurgül Çöllüoğlu, “Şunu açıkça söyleyebilirim ki AB’nin PDO’sunu aldıktan sonra ‘Milas Yağlı Zeytini’ zeytinine ilgi arttı çünkü insanlar ürüne daha fazla güvenmeye başladı” diyor.

TIKLAYIN | Milas yağlı zeytini hakkında merak edilenler

Memecik zeytininden üretilen sofralık Milas yağlı zeytini

AB tescili tüketicinin ürünlere ilgisini artırıyor

Her iki ürünün de AB tescil başvurusunu yapan Milas Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Reşit Özer de hem tüketicilerin hem de yatırımcıların Milas yağlı zeytini ve Milas zeytinyağına gösterdiği ilgiden memnun:

“Tek hedefimiz vardı, Milas yağlı zeytini ve Milas zeytinyağını başarılı birer marka haline getirmek. 2020’de Milas zeytinyağı AB’nden coğrafi işaret alan ilk zeytinyağı oldu ve böylelikle bu ürüne ilgili arttı. 2022’de Milas yağlı zeytininin de AB coğrafi işareti alması, ilçemizin markalaşmasına büyük katkı sağladı. Fabrika sayısı 75’e, marka sayısı 90’a çıktı. Büyük marketler bizim ürünlerimizi talep etmeye başladı. Yağın ve zeytinin fiyatı arttı. ABD ve Kanada’ya ihracat başladı.”

Milas Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Reşit Özer

Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Başkanı, Büyükelçi Hans Ossowski ise “PDO ve PGI (Korumalı Mahreç Adı) çok önemlidir çünkü tüketiciler bu logoları gördüklerinde hakiki bir ürün aldıklarını anlıyorlar. AB tarafından tanınması Milas yağlı zeytini ve Milas zeytinyağını, bunların üreticilerini ve tüketicilerini koruyor ve bu ürünlerin Türkiye dışında da tanınırlığını arttırıyor. Geleneksel bilgi birikiminin kullanılmasını da teşvik ediyor “ diyor.

AB’nin Türkiye’den PDO ya da PGI (Korumalı Mahreç Adı) statüsü verdiği ürünler     Antep baklavası/Gaziantep baklavası, Aydın kestanesi, Aydın İnciri, Bayramiç Beyazı, Malatya kayısısı, Milas zeytinyağı, Taşköprü sarımsağı, Giresun tombul fındığı, Antakya künefesi, Suruç narı, Çağlayancerit cevizi, Gemlik zeytini, Edremit zeytinyağı, Milas yağlı zeytini ve Ayaş domatesi, Edremit Körfezi yeşil çizik zeytini, Maraş tarhanası, Ezine peyniri, Safranbolu safranı, Aydın memecik zeytinyağı, Araban sarımsağı, Bingöl balı, Osmaniye yer fıstığı, Bursa şeftalisi, Hüyük çileği, Bursa siyah inciri/Bursa Siyahı, Söke pamuğu, Manisa mesir macunu, Gaziantep menengiç kahvesi / Gaziantep melengiç kahvesi ve Silifke yoğurdu.