Astronomlar, Stephan Beşlisi adıyla bilinen galaksi grubunda olağanüstü bir çarpışmayı tespit etti. Saatte 3,2 milyon kilometre hızla ilerleyen bir galaksi, diğer galaksilere çarparak bölgede devasa bir şok dalgası oluşturuyor. Bu çarpışma, kozmik zaman ölçeğinde bile etkileyici bir olay olarak öne çıkıyor. Tek bir dev galaksi oluşturacaklar
Bilmeyenler için, Stephan Beşlisi, 1877 yılında keşfedilen ve beş galaksiden oluşan bir grup. “Galaktik kavşak” olarak anılan bu bölge, geçmiş çarpışmalardan kalan enkaz alanlarıyla dolu. Ancak, bu grup göründüğü kadar sakin değil. Şimdi ise yavaş yavaş bir araya gelerek devasa bir galaksi oluşturma yolunda ilerliyorlar. Buradaki “yavaş” ifadesi, insan deneyimine kıyasla oldukça göreceli. Milyonlarca kilometre hızla hareket eden bu galaksiler, birleşme sürecini tamamlamak için hala birkaç milyon yıla daha ihtiyaç duyacak.
Son çarpışma, bu dinamik bölgeyi yeniden “canlandırarak”, bilim insanlarına evrendeki galaksi etkileşimlerinin nasıl işlediğini anlamada eşsiz bir fırsat sundu. İlginç bir şekilde, bu gruba “Beşli” denmesine rağmen çarpışmada yalnızca dört galaksi yer alıyor. Üst sol köşede görülen galaksi, Dünya’ya diğerlerinden 200 milyon ışık yılı daha yakın. 1877’de Marsilya Gözlemevi’nde Fransız gök bilimci Édouard Stephan bu eşsiz manzaranın keşfini yaparken bu ayrımı yapma imkanına sahip değildi, o yüzden “beşli” denmesi şaşırtıcı değil. Eşsiz bilgiler toplanıyor
Bu çarpıcı olay, İspanya’nın La Palma adasında bulunan William Herschel Teleskobu’na bağlı WEAVE spektrografı ile gözlemlendi. 20 milyon Euro değerindeki bu ileri teknoloji teleskop, galaksiler arasındaki karmaşık ilişkileri anlamada bir dönüm noktası niteliğinde. Çalışmada ayrıca LOFAR, James Webb Uzay Teleskobu ve VLA gibi gözlemevlerinden elde edilen veriler de kullanıldı. 
60’tan fazla uluslararası astronomun yer aldığı araştırma, özellikle NGC 7318b adlı galaksinin etkisini incelemeye odaklandı. NGC 7318b, grup içerisindeki diğer galaksilere arkadan çarparak ilerliyor ve adeta Dünya’ya doğru geliyor gibi bir izlenim yaratıyor. Bu galaksinin saatte 3,2 milyon kilometrelik hızı, çevresindeki galaksilerde güçlü bir şok dalgası yaratıyor.
Hertfordshire Üniversitesi’nden Dr. Marina Arnaudova, çarpışmayı “savaş jetinden çıkan sonik patlamaya” benzeterek, bu şok dalgasının evrendeki en etkileyici olaylardan biri olduğunu ifade etti. Şok dalgası, soğuk gaz ceplerinden geçerken hipersonik hızlarda ilerliyor ve atomları iyonize ederek geride parlak, iyonlaşmış gaz izleri bırakıyor. Ancak sıcak gaz bölgelerinde bu şok daha zayıflıyor ve gazı sıkıştırarak radyo dalgaları üretiyor.Bu çalışmanın sadece bir başlangıç olduğunu belirten bilim insanları, WEAVE’nin önümüzdeki beş yıl boyunca daha pek çok çığır açıcı keşfe imza atacağını söyledi. 
