Feray Aytekin Aydoğan: TIMMS Raporu ve Gerçekler
BirGün yazarı Feray Aytekin Aydoğan, son yazısında “TIMMS Raporu ile yaratılan algı ve gerçek” konusuna odaklandı. Aydoğan, iktidarın eğitimdeki başarısını desteklemek amacıyla sıkça referans verdiği “TIMMS Raporu”nu ele aldı.
Aydoğan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kabine toplantısı sonrası rapordan bahsetmesinin, ilerleyen süreçte raporun sık sık gündeme geleceğinin bir işareti olduğunu belirtti. Aydoğan, “Eğitimde oluşan yıkım, TIMMS raporunu bir algı aracı haline getiriyor. Siyasi iktidar için algı, uzun yıllardır devam eden bir yönetim anlayışının temel unsuru haline gelmiştir. Gerçeği örtmek için en sık başvurulan araç haline gelmiştir” ifadelerini kullandı.
TIMMS Raporundaki Gerçekler
Aydoğan, “TIMMS 2023 raporundaki gerçekler neler?” sorusuna cevap ararken şu bilgileri paylaştı:
“TIMMS, dünya genelinde 4 ve 8’inci sınıf öğrencilerinin matematik ve fen bilimleri alanlarında edindikleri bilgi ve becerileri uluslararası düzeyde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Türkiye ise 2019’dan itibaren 4’üncü sınıf düzeyinde değil, 5’inci sınıf düzeyinde yer almaktadır. Bu durum, Türk öğrencilerin diğer ülkelerin 4’üncü sınıf öğrencileri ile karşılaştırılmasını sağlamaktadır.”
Aydoğan, yazısında şu noktalara da değindi:
“TIMMS 2023 uygulamasının planlandığı 68 ilde, deprem ve salgın gibi nedenlerle yaşanan olumsuzluklar sebebiyle 9 il hariç uygulanamamıştır. Bu durum, yoksulluk ve eşitsizlik gibi sorunların en ağır şekilde yaşandığı bölgelerin dikkate alınmadığını göstermektedir. Ayrıca, öğrencilerin akademik başarısının korunması gerekçesiyle deprem bölgelerindeki durum görmezden gelinmiş ve çocuklar bir kez daha göz ardı edilmiştir. Bu durum, rutin yönetim anlayışının devam ettiğini göstermektedir. Gerçek, şeffaf bilgi olmadığında sorunlar da çözümsüz kalacaktır.”
Sosyoekonomik Durumun Etkisi
Aydoğan, raporda belirtilen başarı sıralamasına, sınava giren öğrencilerin sosyoekonomik durumlarının da eklendiğini belirterek şunları dile getirdi:
“Raporda belirtilen diğer bir gerçek ise, Türkiye’deki sınavlara katılan öğrencilerin sosyoekonomik düzeylerinin diğer ülkelerdeki öğrencilerden daha yüksek olmasıdır. Türkiye, sosyoekonomik düzeyi en yüksek olan öğrencilerin seçildiği ülkeler arasında, Tayvan ve Singapur’dan sonra 59 ülke içinde 3’üncü sıradadır.
TIMMS 2023 raporunda, öğrencilerin akademik başarıları üzerinde ailelerinin sosyoekonomik durumunun belirleyici bir faktör olduğu vurgulanmaktadır. Türkiye’de TIMMS 2023 araştırmasına katılan 5’inci sınıf öğrencilerinin %73’ü orta ve yüksek sosyoekonomik düzeye sahip ailelerden gelmektedir. Matematik başarısı düşük ekonomik düzeydeki öğrencilerin puanı 501 iken, yüksek ekonomik düzeydeki öğrencilerin puanı 616’dır. Fende ise, bu puanlar sırasıyla 529 ve 621’dir.”
Sosyoekonomik Faktörlerin Etkisi
TIMMS 2023 uygulamasına katılan 8’inci sınıf öğrencilerinin ailelerinin sosyoekonomik düzeylerinin akademik başarıya etkisinin ölçüldüğünü dile getiren Aydoğan, şunları belirtti:
“Ailelerin sosyoekonomik durumu ile öğrencilerin matematik ve fen başarıları arasında güçlü bir ilişki bulunmaktadır. TIMMS 2023 sonuçlarına göre, 8’inci sınıf öğrencilerinin velilerinin sosyoekonomik düzeyi yüksek olan öğrencilerin oranı %69’dur. 2019 yılına kıyasla, evdeki eğitim kaynaklarını ‘çok’ olarak değerlendiren öğrenci oranı %18 artmıştır.”
Ayrıca, TIMMS 2023 raporunda okul öncesi eğitim alan öğrencilerin oranının %82 olduğu bilgisini aktaran Aydoğan, eğitim sistemindeki eşitsizliklere de dikkat çekerek, Türkiye’deki özel ve kamu okulları arasındaki uçurumun her geçen yıl daha da arttığını vurguladı.
Aydoğan’a göre, eşitsizliklerin en açık kanıtı PISA 2022 raporunda ortaya çıkmıştır. Fen liseleri ile mesleki eğitim kurumları arasındaki farkın 10, imam hatip liseleri ile diğer okullar arasındaki farkın ise 8 olduğu belirtilmiştir. Türkiye’deki eğitim sistemi, eşitsizliği daha da derinleştirmiştir.
Aydoğan, yazısını şu sözlerle tamamladı: “Biz öğretmenler olarak, yaşadığımız gerçekleri bilmekteyiz. Oluşturulmaya çalışılan her türlü algı senaryosu, gerçeklerin üstünü örtemez.”
