Uzmanlar, İsrail’in bu hafta Suriye genelinde gerçekleştirdiği yüzlerce saldırının, tarihindeki en büyük operasyonlardan biri olduğunu ve komşusunun askeri yeteneklerine büyük bir darbe vurduğunu söylüyor. ABD’li Washington Post gazetesindeki “İsrail, Suriye’nin askeri varlıklarını yok etmek için güç boşluğunu nasıl kullandı?” başlıklı habere göre savaş planları yıllar öncesinden hazırdı ve Esad rejimi düştüğünde İsrail harekete geçmek için hiç vakit kaybetmedi.
İsrailli bakan ve güvenlik kabinesi üyesi Avi Dichter amaçlarının “sahada gerçekleri ortaya çıkarmak” olduğunu söylerken, güvenlik müzakereleri hakkında bilgi sahibi, İsrail ordusunda kıdemli eski bir istihbarat görevlisi olan Miri Eisin, İsrail istihbaratının uzun yıllardır Suriye güçlerinin, İranlı personelin ve Hizbullah savaşçılarının hareketlerini katalogladığını iddia ederek “İbranice’de buna çekmecedeki plan diyoruz” dedi.
“Esad Rusya’ya kaçtığında bütün bilgilere sahiptik” diyen Eisin,İsrail Savunma Kuvvetleri’nin şüpheli kimyasal ve biyolojik silah tesisleri, zırhlı birlikler ve hava alanlarıyla işaretlenmiş haritalarını anlattı. Kabine görüşmelerine aşina başka bir kaynak da İsrailli yetkililerin Esad’ın devrilmesinden birkaç saat sonra Amerikalı mevkidaşlarıyla operasyonları görüştüğünü söyledi.
Washington Post’a konuşan ABD’li yetkililer ise ABD’nin yıllar önce İsrail’in Suriye’de hava saldırıları da dahil olmak üzere serbestçe hareket etmesine ‘meşru müdafaa tedbiri’ olarak onay verdiğini ve bu onayın bugüne kadar uzandığını söyledi.
ABD Dışişleri Bakanlığından Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Blinken arasındaki görüşmeye ilişkin yazılı açıklama yapıldı.Açıklamada, “Bakan Blinken, güçlü ABD-Türkiye bölgesel işbirliği ile Suriyelilerin liderliğinde ve Suriyelilere ait hesap verebilir ve kapsayıcı bir hükümete siyasi geçişi destekleme konusundaki ortak çıkarlarımızı ele aldı.” ifadesine yer verildi.
Görüşmede Suriye’deki tüm aktörlerin insan haklarına saygı göstermesi, uluslararası insancıl hukuka bağlı kalınması ve siviller ile azınlık gruplara mensup kişilerin korunması gerektiğinin ele alındığı belirtildi.Açıklamada, Blinken’ın, Suriye’de yerlerinden edilmiş kişilere yardım ulaştırılmasının ve DEAŞ karşıtı koalisyonun görevini sürdürmesinin önemine dikkati çektiği bildirildi.Bakan Blinken’ın ayrıca, Gazze’de ateşkes anlaşmasının acilen sonuçlandırılmasının gerektiği hususundaki görüşlerini de dile getirdiği kaydedildi.
İsrail ordusundan yapılan açıklamada, saldırılarda vurulan hedefler arasında savunma sistemleri ve uçak filolarının yer aldığı ifade edildi.Esed rejiminin devrilmesinden sonraki 48 saatte düzenlenen 500’den fazla hava saldırısında Suriye’deki gelişmiş uçaksavar füze sistemlerinin yüzde 90’ının, hava savunma sistemlerinin ise yüzde 85’inin imha edildiği ileri sürüldü.
Açıklamada ayrıca Suriye’deki Rus yapımı SU-22 ve SU-24 uçak filolarının tamamen kullanılamaz hale getirildiği, hava kuvvetlerinin de yaklaşık yüzde 40’ının imha edildiği savunuldu.Öte yandan İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, 9 Aralık’ta Lazkiye Limanı’na düzenledikleri saldırıda Suriye’nin deniz filosunu yok ettiklerini iddia etmişti.
Esad rejiminin devrilmesinin ardından bölge ülkeleri ve Batılı ülkeler Suriye gündemiyle bir araya gelecek. Ürdün Dışişleri Bakanlığı, Türkiye, ABD, AB, BM, Suudi Arabistan, Irak, Lübnan, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Katar dışişleri bakanlarının katılımıyla cumartesi günü “Suriye” konulu zirveye ev sahipliği yapacağını duyurdu. Bakanlık, zirvede Suriye’deki gelişmelerin ele alınacağı aktardı.
Filistin resmi ajansı WAFA’da yer alan habere göre, İsrail savaş uçakları Nusayrat Mülteci Kampı’ndaki bazı ev ve binaları hedef aldı.Saldırılarda, çoğu kadın ve çocuk 30 Filistinli hayatını kaybetti, 40 kişi yaralandı.Görgü tanıkları, bölgedeki büyük yıkımın ardından ambulans ve sivil savunma ekiplerinin enkaz altında kayıp kişileri aramaya devam ettiğini belirtti.
Canlı Anlatım Özeti
Çekmecedeki plan: İsrail yıllar öncesinden hazırdıABD Dışişleri Bakanlığından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Bakan Blinken’ı kabulüne ilişkin açıklama:İsrail ordusu, Esed rejiminin devrilmesinin ardından Suriye’ye 500’ün üzerinde hava saldırısı düzenlediÜrdün’de Türkiye, ABD, AB ve Arap ülkelerinin katılımıyla “Suriye” zirvesi yapılacakİsrail ordusu Nuseyrat Mülteci Kampı
