Siyah ve beyaz desenleri onu uçanlar için gökyüzündeki sabit bir nesne gibi görünür kılıyor.

Araştırmacılar, kuşların jeneratör pervaneleriyle çarpışmasını önlemeye yardımcı olacak rüzgar türbinleri için görsel bir tasarım üzerinde deneyler yaptı. Bunun, yenilenebilir enerji gelişimi ile yaban hayatının korunması arasında çok arzu edilen dengenin sağlanmasında elde edilen en son başarı olduğuna inanılıyor.

Rüzgar türbinleri yenilenebilir enerjinin önemli bir alanıdır, ancak yıllardır kuşlar, özellikle de bazı güzel ve hatta korunan türlerin büyük temsilcileri üzerindeki ölümcül etkileri nedeniyle kötü bir üne sahiptirler. Ornitologların son araştırmaları basit ama etkili bir çözüm öneriyor: türbinleri siyah beyaz çizgilerle boyamak.

Bu çözüm, kuşların çevrelerini benzersiz bir şekilde görme biçiminden ilham alıyor ve rüzgar santrallerinin verimliliğinden en ufak bir ödün vermeden, rüzgar türbinleriyle çarpışmalardan kaynaklanan ölüm oranını defalarca azaltabiliyor.

BİR VİZYON MESELESİ

İnsanlarda ve kuşlarda görmenin nasıl oluştuğu konusunda büyük bir fark vardır. Rüzgar türbinleriyle çarpışma eğilimini açıklamaya yardımcı olabilir.

Bilim adamları, genel olarak kuş gözünün en yüksek uzaysal çözünürlüğünün, insan görüşünde olduğu gibi önden değil, yanal olduğunu açıklıyor. Kuşlar, düz ileri yerine yanlardaki ve yere kadar olan ince ayrıntıları görebilme yetenekleri nedeniyle buna ihtiyaç duyarlar.

Kartallar ve akbabalar gibi daha büyük kuşlar daha büyük risk altındadır çünkü biyolojik olarak en iyi görüşlerinin aşağıya, yiyeceklerinin olduğu yere doğru yönlendirilmesine şartlandırılmışlardır. İleriyi iyi görememelerinin ve türbin kanatları gibi engelleri fark etmemelerinin nedeni budur.

Renkler de rol oynar. İnsanlar tehlike işaretlerinin kırmızı gibi parlak renkli olmasını beklerler ancak ornitologlar tarafından yapılan son araştırmalar, basit siyah beyaz desenlerin çok daha etkili olduğunu gösteriyor.

Siyah-beyaz desenli pervaneler döndükçe havada titreyen, “yanıp sönen” bir görüntü oluştururlar. Kuşlar bunu çok daha kolay fark edebilir ve görüntüden kaçınmak için uçuş yollarını değiştirme zamanına sahip olurlar. Uygulamada, siyah ve beyaz çizgiler gökyüzüyle kontrast oluşturmaz, bunun yerine resmin içinde pervanelerin dönmesiyle oluşan içsel bir kontrast oluşturur.

RENKLİ TÜRBİNLER

Türbinlerin görsel olarak iyileştirilmesi kavramı yeni değildir. 2020 yılında Norveç’te yapılan bir araştırmaya göre, tek bir pervaneyi siyaha boyamak bile kuş çarpmalarını %70’e kadar azaltacaktır.

Birmingham Üniversitesi’nden Graham Martin ve Natural England’dan Alex Banks, bu çalışmadan daha fazla ilham alarak çok daha spesifik bir tasarım öneriyorlar. Türbin kanatlarının kuşlar tarafından daha kolay görülebilmesi için siyah ve beyaz şeritlere bölünmesi gerekiyor.

Kuşların görüşünün özellikleri nedeniyle pervanelerin bu “çizgileri” onları çok daha belirgin hale getirir. Dönen kanatçıkların yarattığı “çırpınma” etkisi onların dikkatini çekiyor ve bu da uçuş sırasında etkili bir uyarı sistemi olarak görülebiliyor.

Öte yandan imalat, bu renk çözümünü sorunsuz bir şekilde entegre edebiliyor ve böylece denizcilik, navigasyon ve havacılık güvenlik kurallarını ihlal etmiyor.

UZUN ZAMANDIR ARANAN DENGE

Kuşları rüzgar türbinlerine çarpmaktan korumak geçici bir heves değil, ekolojik bir gerekliliktir. Ornitologların önerdiği tasarım hem açık deniz hem de kara rüzgar santralleri için uygulanabilir ve eşit derecede etkilidir. Bunlar sayesinde yılda yüzbinlerce kuşun ölümü önlenebilir.