Amerika Birleşik Devletleri’nin seçilmiş başkanı Donald Trump, Truth Social’da yayınlanan bir gönderide, “Dünya çapında Ulusal Güvenlik ve Özgürlük amaçları doğrultusunda, Amerika Birleşik Devletleri, Grönland’ın mülkiyeti ve kontrolünün mutlak bir gereklilik olduğunu düşünüyor” dedi.
Peki siz Trump’ın, son iddiaları konusunda endişelenenlerden misiniz? Eğer öyleyse, bir de Grönlandlılarla empati kurmayı dener misiniz? Grönlandlıların büyük çoğunluğu Avrupa Birliği vatandaşı olsa da, Avrupa Dış Eylem Servisi (EEAS) olarak bilinen AB’nin diplomatik servisi, Trump’ın yaklaşan bir toprak gaspı önerisine karşı silahlarını ateşlemiyor.
AB sözcüsü Anouar El Anouni ise “Size hızlı bir cevap verebilirim: Yorumlar hakkında yorum yapmıyoruz” dedi.
ADAYA DA HALKA DA TALİP
Danimarka’nın özerk bir bölgesi olan Grönland, AB’nin anakarasında değil ancak “AB ile ilişkili Denizaşırı Topraklar” olarak sınıflandırılıyor. Mineral açısından çok zengin devasa adada, yaklaşık 57 bin kişi yaşıyor. Nüfusun sadece 2 bini Danimarkalı değil, geri kalan 55 bin kişi AB vatandaşı. Ve sıkı durun; Trump adaya nüfusuyla birlikte talip.
Trump, ilk olarak 2019’da yaptığı Grönland’ı satın alma konusundaki yenilenen ilgisini pazar günü, Danimarka’ya yeni büyükelçisini atarken dile getirdi: PayPal’ın kurucu ortağı ve eski ABD İsveç Büyükelçisi olan Kenneth Howery Trump’ın Grönland’a ilişkin hayallerinin prensi.
“GRÖNLAND BİZİMDİR”
Ancak herkes, Grönland’ın Amerikan eline geçme olasılığı konusunda Brüksel kadar çekingen değil. Grönland Başbakanı Múte Egede, pazartesi günü Facebook’ta “Grönland bizimdir” dedi. “Satılık değiliz ve asla satılmayacağız” diye Egede, Grönland’ın sakinlerine ait olduğunu ve “özgürlük için uzun mücadelelerini” kaybetmemeleri gerektiğini vurguladı. Bu söylemler, Grönland ile Danimarka’nın aynı çizgide olduğu ender konuların başını çekiyor.
SAVUNMA BÜTÇESİ ARTTI
Trump’ın açıklamalarını yayınlamasından birkaç saat sonra Danimarka, Grönland’daki savunma harcamalarını en az 1,3 milyar avroya çıkaracağını duyurdu, ancak Danimarka Savunma Bakanı Troels Lund Poulsen zamanlamanın sadece “kaderin bir cilvesi” olduğunu söyledi. Grönland ve Danimarka hükümetleri POLITICO’nun yorum talebine henüz yanıt vermedi.
NEDEN GRÖNLAND?
Grönland dünyanın en büyük adası, Kuzey Amerika ile Avrupa arasında bir geçit görevi üstlenmiyor. Bu da adanın stratejik önemini bize gösteriyor. Ada aynı zamanda Arktik Okyanusu’na açılan bir kapı.
Grönland, başta altın olmak üzere, gümüş, bakır, çinko ve uranyum gibi değerli madenlere ev sahipliği yapan bir toprak örtüsüne sahip. Bu madenler, pek çok modern teknoloji araçlarının üretiminde kullanılıyor.
ADADA AMERİKAN ÜSSÜ
ABD’nin Grönland’daki en önemli varlığı Thule Hava Üssü. 1951’de kurulan üs, balistik füze erken uyarı sistemi ve meteorolojik radar istasyonu olarak hizmet veriyor. Üs, Rusya’dan gelebilecek tehditlere karşı ABD’nin ilk savunma hattını oluşturuyor. Ancak son yıllarda Çin’in adaya artan ilgisi, Washington’u endişelendiriyor.
ÇİN VE RUSYA‘NIN DA GÖZÜ ADADA
Çin, 2018’de ilan ettiği “Kutup İpek Yolu” projesi kapsamında Grönland’a yatırım yapmaya çalışıyor. Pekin yönetimi özellikle madencilik sektörüne ilgi gösteriyor.
Rusya da bölgede aktif bir oyuncu. Moskova, Arktik’te 50’den fazla eski Sovyet askeri üssünü yeniden açtı ve Soğuk Savaş döneminde kullanılan 475 askeri tesisi yeniledi. Bu üslerde uzun menzilli savaş uçakları ve füze bataryaları bulunuyor.
*** POLITICO Ketrin Jochecová
*** Haber Merkezi
