Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, CNN Türk’te katıldığı programda, Suriye’ye ilişkin kritik değerlendirmelerde bulundu.
Beşar Esad yönetiminin Suriye halkına yönelik acımasız olduğunu vurgulayan Fidan, rejiminin sonunu hazırlayan durumun bu olduğunu savundu.
Şam’a yaptığı ziyaretin detaylarını aktaran Fidan, “O gün uçak müsait olmadığı için havalimanı çalışmıyordu, daha yeni belki bugünlerde çalışmaya başladı. Karayoluyla gitme durumunda kaldık. Hatay’dan itibaren, sınırdan geçtiğimiz andan itibaren, İdlib tarafı iyiydi zaten. İdlib’e önceden de gittik geldiğimiz bir yerde ama daha sonra Hama, Humus ve Şam’a. Halep’ten geçmedik. Hama, Humus üzerinden. …ve Şam’ın eteklerine gelene kadar sürekli bir yıkım vardı aslında” dedi.
Fidan, Suriye’deki yeni yönetimin geleceğine yönelik diplomatik bir yol haritası ortaya koyduklarını belirterek “Görüşmemiz uzun sürdü. Ortaya koyduğumuz bir tez vardı. Yeni yönetimi yargılamadan ne istediğimizi kendi aramızda kararlaştıralım ve gidelim bizim tavsiyemiz bu dedik. İlk kriz çıktığında herkes şaşkındı. Biz Türkiye olarak herkesin kabul edeceğiz bir söylemi ortaya koyduk. Herkes kabul etti. Şara’ya da bunları anlattık. Ben de bu fikirdeyim itirazım yok dedi.
*Bizim iki hususumuz vardı: Suriyeli kardeşlerimizin durumları, terör örgütü PKK’nın varlığının sona erdirilmesi. Bu konuları ele aldık. Şara hem sorumluluğunun farkında hem de bölgenin kendisinden beklentilerinin farkında. Rasyonel ve oturaklı bir lider. Umudum var” dedi.
Fidan, Suriye’nin geleceği için önemli bir konu olarak, ülkenin yeniden imar edilmesi gerektiğini ve özellikle Halep gibi şehirlerin acil bir şekilde yeniden inşa edilmesi gerektiğini belirtti.
Fidan şunları söyledi:
“Ben sordum, yani yol haritanı nedir zihninde? Yani nasıl bir yönetim, bu yönetim nasıl seçilecek, nasıl olacak, nereye gidilecek? Devletin adı ne olacak? Rejimin şekli ne olacak? Buraya kadar konuştuk.
Şara’nın yönettiği nüfusun yarıdan fazlası iç göçtü. Geri dönüşler için yeniden yapılanma faaliyetleri başlamalı. Yol haritasını sordum. Devletin ismi Suriye Arap Cumhuriyeti olacak. Bayrağa bir yıldız daha eklediler.
PKK/YPG’nin Türkiye ve bölge için büyük bir tehdit oluşturduğunu, bu sorunun çözülmemesi durumunda Türkiye’nin askeri harekat yapma olasılığı olduğunun altını çizen Fidan, şunları söyledi:
“Bizim devlet olarak yıllardır bu konuya yönelik çeşitli çalışmalarımız var. Şimdi yeni gerçeklikle beraber farklı senaryolarla yolumuza devam ediyoruz. Bunların başında şu geliyor. Şimdi Suriye’deki yeni yönetimin açıkçası bu sorunu sahiplenmesi ve kendi ülkesinin milli bütünlüğünü, bölgesel bütünlüğünü sağlama adına gerekli adımları atması gerekiyor. Bizim beklentimiz bu yönde. Atacak, yani görüşmeler devam ediyor. Bu yönde bir takım adımların atılmasını bekliyoruz. Buna bir zaman vermek lazım, bir müddet.”
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ‘Türkiye, ABD’ye rağmen Suriye’de askeri operasyon yapacak mı?’ sorusuna şöyle cevap verdi:
“Bizim onlara verdiğimiz ültimatom ortada. Amerikalılar üzerinden de verdik, basın üzerinden de verdik. Kime? YPG’ye. Uluslararası terörist savaşçı niteliği taşıyan, Türkiye’den, İran’dan, Irak’tan gelmişlerin terk etmeleri gerekiyor. PKK’lı kadroların ülkeyi terk etmeleri gerekiyor. Şu anda buna yönelik bir hazırlık da görmüyoruz, niyet de görmüyoruz, açıkçası. Ve bekliyoruz.
Biz ültimatomları veya şartları söylerken, şunun için söylüyoruz. Eğer askeri harekat olmasını istemiyorsanız, bölgede, ne bizim tarafımızdan, ne Suriye’deki yeni yönetim tarafından, bunun şartları bellidir. Bu şartları çok basit bir şekilde, sadık bir şekilde, hiçbir şeyden, hiç kimseden saklamadan ortaya koyuyoruz. Nedir şartlarımız size? Uluslararası başka ülkelerden gelen terörist savaşçıların ülkeyi terk etmesi. PKK’lı yönetim kadrosunun ülkeyi terk etmesi. Terör örgütünün üst düzey yöneticilerinin Suriye’yi terk etmesi gerekiyor. Onlar kendilerini biliyorlar, isimleri bizde var. Daha sonraki kadroların silahlarını bırakarak yeni sisteme dahil olmaları gerekiyor. Bu kansız, problemsiz bir geçiş. Buna mukabil, oradaki PKK’lı olmayan, aziz Suriyeli Kürtleri canlarına, mallarına herhangi bir zarar gelmeden normal hayata katılmaları ve yaşamaları gerekiyor. Yani Suriyeli yeni yönetim de bunun garantisini bize veriyor. Çünkü şartlarımız arasında bu da var.
Suriyeli, Kürt vatandaşların da canları, malları güvence altında olacak, yeni yönetime katılacaklar. Eşit yurttaş olarak orada var olacaklar. Tabii, onun da garantisini istiyoruz. Çünkü Esad döneminde Kürtlerin bir kısmına vatandaşlık verilmemişti. Kimlik verilmemişti. Ben MİT müsteşarı iken, bu devrimden önce, iç savaştan önce yaptığım görüşmelerin bir kısmı Cumhurbaşkanımızın talimatıyla bunu halletmek üzerineydi. Yani bu insanlara yazık. Kendilerine hayat kuramıyorlar, gidiyorlar. PKK’nın kucağına düşüyorlar, başka mafyaya düşüyorlar. Size de zarar, bölgeye de zarar. Yani böyle bir şey olmaz. İnsanlık dışı muamele olmaz. Şu anda onun ortadan kalkması gerekiyor tabii ki.”
