“Uyandırma çağrısı” olarak tanımlanan araştırma, gelişmekte olan ülkelerdeki küçük çocuklarda toksik metale maruz kalmanın IQ’yu ortalama altı puan kadar düşürdüğünü de tahmin ediyor.

Kurşun kirliliğinin, özellikle kalp hastalığı ve küçük çocuklarda beyin gelişimi ile ilgili olmak üzere bir dizi ciddi sağlık sorununa neden olduğu ve kurşunlu benzinin dünya çapında yasaklanmasına yol açtığı gösterilmiştir.

Ancak insanlar yine de gıda, toprak, mutfak eşyaları, gübreler, kozmetik ürünleri, kurşun piller ve diğer kaynaklar aracılığıyla güçlü nörotoksine maruz kalabiliyor.

Lancet Planetary Health dergisinde yayınlanan araştırmayı yazan iki Dünya Bankası ekonomisti, bunun, kurşuna maruz kalmanın zengin ve gelişmekte olan ülkelerdeki çocuklarda kalp hastalığı ölümleri ve IQ kaybı üzerindeki etkisine ilişkin ilk değerlendirme olduğunu söyledi.

Araştırmanın başyazarı Björn Larsen, modelleri tarafından hesaplanan rakamı ilk gördüklerinde “sayıyı fısıldamaya bile cesaret edemediklerini”, çünkü “çok büyük” olduğunu söyledi.​ Modellerinde 5,5 milyon yetişkinin kalp krizinden öldüğü tahmin ediliyor. 2019’da kurşun maruziyetine bağlı hastalıkların yüzde 90’ı düşük ve orta gelirli ülkelerde gerçekleşti. Bu, önceki tahminden altı kat daha fazladır ve dünyadaki ölümlerin önde gelen nedeni olan kardiyovasküler hastalıklardan kaynaklanan tüm ölümlerin yaklaşık yüzde 30’unu temsil etmektedir.

Larsen, “Bu, kurşuna maruz kalmanın sigara veya kolesterolden daha büyük bir kalp hastalığı nedeni olduğunu gösteriyor” dedi.

6 MİLYAR DOLARLIK BEDEL

Araştırma ayrıca, 2019 yılında beş yaşın altındaki çocukların kümülatif 765 milyon IQ puanı kaybettiğini ve bu kayıpların yüzde 95’inin gelişmekte olan ülkelerde meydana geldiğini ve bu kayıpların yüzde 95’inin gelişmekte olan ülkelerde meydana geldiğini tahmin ediyor.

Bu rakam önceki tahminden neredeyse yüzde 80 daha fazla. Dünya Bankası araştırmacıları, kurşuna maruz kalmanın ekonomik maliyetinin 2019 yılında 6 milyar dolar olduğunu tahmin ediyor; bu da küresel gayri safi yurt içi hasılanın yüzde yedisine denk geliyor. Analiz için araştırmacılar, dönüm noktası niteliğindeki 2019 Küresel Hastalık Yükü Araştırması’ndan alınan 183 ülkedeki kan kurşun düzeyi tahminlerini kullandı.

“Önceki araştırmalar kurşunun yalnızca kan basıncını yükseltme açısından kalp hastalıkları üzerindeki etkisini ölçüyordu, ancak yeni araştırma kurşunun kalbi etkilediği diğer birçok yolu inceledi; örneğin felce yol açabilecek atardamarların sertleşmesi ve daha fazla felçle sonuçlanması gibi.” dedi Larsen.

DÜNYA ÇAPINDAKİ UYGULAMAYLA İLGİLİ ŞÜPHELER

Araştırmada yer almayan İngiltere’deki Birmingham Üniversitesi’nden hava kirliliği ve sağlık uzmanı Roy Harrison, araştırmanın “ilginç olduğunu ancak birçok belirsizliğe konu olduğunu” söyledi. Örneğin, kandaki kurşun ile kalp hastalığı arasındaki bağlantı Amerika Birleşik Devletleri’ndeki araştırmalara dayanmaktadır ve bu bulguların dünya çapında geçerli olup olmadığı “oldukça şüphelidir.”

TEFLON TENCERE VE TAVALAR

Sivil toplum kuruluşu Pure Earth’ün başkanı Richard Fuller, gelişmekte olan ülkelerdeki çalışmalarda kandaki kurşun test edildiğinde genellikle yeni araştırmada tahmin edilenden daha yüksek seviyelere rastlandığını söyledi. Bunun bir “uyandırma çağrısı” olarak nitelendirerek “kurşunun etkisinin raporun anlattığından daha kötü olabileceği” anlamına geldiğini söyledi.

Larsen, farklı kurşun kaynaklarının kan kirliliğine nasıl katkıda bulunduğunu anlamak konusunda “hala karanlıktayız” dedi. Fuller, bu “bulmacanın eksik parçasının” bir kısmının yayınlanan Earth raporunda ortaya çıktığını söyledi. Gelişmekte olan 25 ülkedeki 5 bin tüketim malı ve gıda numunesi analiz edildi.

Teflon tencere ve tavalarda, seramik tencerelerde, boyalarda, kozmetik ürünlerde ve oyuncaklarda yüksek oranda kurşun kirliliği buldu. Fuller, “Bu yüzden daha fakir ülkelerde bu kadar çok kurşun zehirlenmesi yaşanıyor” dedi ve ekledi: “Mutfaktaki şeylerden zehirleniyorlar.”