Oxfam’ın bir raporuna göre, dünya milyarderlerinin serveti 2024’te 2 trilyon dolar (1,64 trilyon sterlin) artarak 2023’tekinden üç kat daha hızlı büyüdü ve günlük 5,7 milyar dolara ulaştı.

Yardım kuruluşunun son eşitsizlik raporu, dünyanın artık on yıl içinde beş trilyonere sahip olma yolunda olduğunu ortaya koyuyor. Geçen yıl bu tahmin 10 yıl içinde bir trilyonerdi…

Takers Not Makers başlıklı rapor, dünyanın birçok siyasi liderinin, şirket yöneticisinin ve süper zenginin Pazartesi günü yapılacak Dünya Ekonomik Forumu yıllık toplantısı için İsviçre’nin Davos kayak merkezine gitmesiyle birlikte geldi.

Oxfam’ın milyarder varlıklarını incelemesi, Donald Trump’ın ABD başkanı olarak göreve başlamasıyla aynı zamana denk geliyor. Trump’ın yakın danışmanlarından oluşan ekibine Tesla ve SpaceX CEO’su Elon Musk da dahil olmak üzere birkaç milyarderi dahil etmesi ve en zengin ABD vatandaşlarına büyük ölçekli vergi indirimleri sunması bekleniyor.

Aynı zamanda, Dünya Bankası’nın günlük 6,85 dolarlık yoksulluk sınırının altında yaşayan insan sayısı 1990’dan bu yana neredeyse hiç değişmedi ve bugün dünya nüfusunun %44’üne denk gelen 3,6 milyara yakın. Her 10 kadından biri aşırı yoksulluk içinde yaşıyor (günde 2,15 doların altında), bu da erkeklerden 24,3 milyon daha fazla kadının aşırı yoksulluk çektiği anlamına geliyor.

Oxfam, yoksulluğun azaltılmasındaki ilerlemenin durduğunu ve eşitsizlik azaltılırsa aşırı yoksulluğun üç kat daha hızlı sona erebileceği konusunda uyardı.

İngiltere, G7 ülkeleri arasında “tekelcilik ve kayırmacılıktan” elde edilen milyarder servetinin en yüksek oranına sahip. İngiltere’de servetin 2024’te günlük 35 milyon sterlin artarak 182 milyar sterline çıkacağı belirtildi.

Geçtiğimiz yıl dört yeni milyarder ortaya çıktı ve Birleşik Krallık’taki toplam milyarder sayısı 57’ye ulaştı. Bunlar, esnek ofis sağlayıcısı IWG’yi yöneten Mark Dixon; Bengaluru merkezli bir giyim şirketi olan Page Industries’in kurucusu Sunder Genomal; özel sermaye şirketi CVC’yi kuran İskoç iş adamı Donald Mackenzie ve nakliye şirketi Crown Worldwide’ın kurucusu Jim Thompson.

Küresel borsalardaki yükselen hisse senedi değerleri, milyarder servetindeki artışın çoğunu oluşturuyor, ancak daha yüksek mülk değerleri de rol oynadı. Konut mülkü, dünya çapındaki yatırımların yaklaşık %80’ini oluşturuyor.

Küresel olarak, milyarder sayısı geçen yıl 204 artarak 2.769’a çıktı. Toplam servetleri sadece 12 ayda 13 trilyon dolardan 15 trilyon dolara çıktı – kayıtlar başladığından bu yana ikinci en büyük yıllık artış. Dünyanın en zengin 10 adamının serveti ortalama olarak günde yaklaşık 100 milyon dolar arttı ve servetlerinin %99’unu bir gecede kaybetseler bile milyarder olarak kalacaklardı.

Bunlar arasında, 219,4 milyar dolarlık net servete sahip Amazon kurucusu Jeff Bezos da var. Amazon “imparatorluğu” Almanya, Fransa, İngiltere ve İspanya’daki çevrimiçi satın alımların %70’ini veya daha fazlasını oluşturuyor. 11 milyar dolarlık net servete sahip Aliko Dangote, Afrika’nın en zengin kişisi ve Nijerya’daki çimentoda “neredeyse tekel” konumunda ve Afrika genelinde pazara hakim, diyor rapor.

Raporda, servetin çoğunun kazanılmadığı, alındığı, %60’ının miras, “kayırmacılık ve yolsuzluk” veya tekel gücünden geldiği belirtiliyor. Servetin %18’inin tekel gücünden kaynaklandığı hesaplanıyor.

Forbes’un gerçek zamanlı milyarderler listesine göre, dünyanın en zengin insanları Musk; Bezos; Facebook ve Meta’nın kurucu ortağı Mark Zuckerberg; Oracle’ın kurucu ortağı Larry Ellison; ve LVMH’nin kurucusu Bernard Arnault. Pazartesi günü Trump’ın göreve başlamasında, teknoloji şirketlerinin siyaset üzerindeki hızla artan etkisinin bir işareti olarak Musk, Bezos ve Zuckerberg’in yan yana oturması bekleniyor.

Oxfam, “eşitsizliği kökten azaltmak ve ekonomilerimize adaleti yerleştirmek” için cesur çözümler çağrısında bulundu.

Oxfam eşitsizlik politikası lideri Anna Marriott şunları söyledi: “Geçtiğimiz yıl ilk trilyonerin on yıl içinde ortaya çıkabileceğini tahmin etmiştik, ancak servetin bu şok edici hızlanması, dünyanın şu anda en az beş yıl daha yolda olduğu anlamına geliyor. Küresel ekonomik sistem bozulmuş durumda, insanlığın neredeyse yarısı yoksulluk içinde yaşamaya devam ederken bu zenginlik patlamasını mümkün kılıp sürdürdüğü için tamamen amacına uygun değil.”

İngiltere hükümetini, süper zenginlerin daha yüksek vergilendirilmesi de dahil olmak üzere eşitsizliği azaltan ekonomik politikalara öncelik vermeye çağırdı.

“Burada İngiltere’de ve yurtdışında eşitsizlikle mücadele etmek ve kamu hizmetlerimiz için hayati önem taşıyan yatırımlar sağlamak için büyük miktarda para toplanabilir. İlk kez, dünyanın süper zenginlerine vergi koyma konusunda işbirliği yapmak için çığır açan G20 anlaşmasıyla [geçtiğimiz Temmuz ayında], küresel olarak daha adil vergilendirme uygulamak için gerçek bir ivme var”

Çeviri