Ahtapotların yaklaşık 500 milyon nöronunun büyük bir kısmı, sekiz kolunun içinde bulunuyor. Bu dağıtılmış sinir sistemi, kollarının çevresel uyarılara tepki vermesine ve hatta koparıldığında bile hareket etmeye devam etmesine olanak tanıyor. Kollar, her biri bağımsız olarak çevresini “tat alarak” hissedebilen yüzlerce vantuz içeriyor.

Chicago Üniversitesi’nden Cassady Olsen liderliğindeki bir ekip, ahtapot kollarının sinir sistemini incelemek için California iki noktalı ahtapot türü (Octopus bimaculoides) üzerinde çalıştı. Araştırmacılar, kolların uzunlamasına sinir dokusunu mikroskop altında incelediklerinde, sinir hücrelerinin segmentler halinde düzenlendiğini ve bu segmentlerin bağ dokusuyla ayrıldığını buldu.

Segmentler, kaslarla ve vantuzlarla doğrudan bağlantılı olan sinirler içeriyor. Bu yapı, her segmentin birbiriyle iletişim kurarak hareketlerin daha pürüzsüz ve hassas bir şekilde koordine edilmesini sağlıyor. Ahtapotların bu segmental sinir sistemi, onların karmaşık hareketleri gerçekleştirebilmesinin anahtarı olarak görülüyor.

Araştırmacılar, segmentasyonun işlevini anlamak için başka bir kafadan bacaklı türü olan uzun yüzgeçli kalamarı (Doryteuthis pealeii) da inceledi. Kalamarların sinir sistemi, ahtapotlarla benzer segmentasyon yapısına sahip olsa da, bu yapı yalnızca vantuzlu bölgelerde görülüyor. Kalamarların vantuzsuz uzantılarında segmentasyon bulunmuyor, bu da segmentasyonun vantuzların işleviyle ilişkili olduğunu gösteriyor.

Ahtapotlar, vantuzlarını keşif, hareket ve manipülasyon için kullanırken, kalamarlar uzantılarını açık sularda avlarını yakalamak için kullanıyor. Bu fark, çevresel gerekliliklerin ve evrimsel baskıların, sinir sistemi yapısındaki farklılıkları şekillendirdiğini ortaya koyuyor.

Araştırmacılara göre, segmentasyonlu sinir sisteminin gelişimi, yumuşak ve vantuzlu uzantılara sahip canlıların evriminde önemli bir adımı temsil ediyor. Bu tür bir sistem, esnek ve dinamik hareketlerin daha hassas bir şekilde kontrol edilmesini mümkün kılıyor.