Fahiş fiyat artışları, tarımın her alanda sahteciliğe yol açarken gübrede bile hileli üretime neden oldu. 2020’de ton fiyatı 2 bin 140 lira olan gübre bugün 25 bin 200 liradan satılıyor. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer de sahte gübre olaylarını TBMM gündemine getirdi. Gürer, “Gübredeki fahiş fiyat artışları nedeniyle çiftçi toprağa yeterli gübreyi veremiyor. Sulu tarımda gübre kullanımı da dekarda 85 kiloyu buluyor” dedi.

Son dönemde birbiri ardına sahte gübre yakalandığını ifade eden Gürer, “2024’te çiftçiye verilen gübre desteği,  4 milyar 965 milyon lira. Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı çiftçi sayısı ise 2 milyon 750 bin. Çiftçi başına düşen destek 1.805 lira. Taban gübrenin fiyatı ise 5.800 TL’ye ulaştı” diye konuştu.

KAYIT DIŞILIK ARTTI

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Murat Kapıkıran, çiftlerin çuvallardaki Gübre Takip Sistemi barkodlarının kontrol edilmediğini bazen de ekonomik güçlükler nedeniyle ucuz gübre aldığını ifade etti. 

Sahte gübrelerin muadili olan gerçek gübrelerin yarı fiyatına çiftçilere satıldığını belirten Kapıkıran, şu bilgileri aktardı: “Şikayetler üzerine yakalanan sahte gübrelere el konulduğu ve bu gübrelerin varsayılan içerikte olmadığı tespit edilen bir çok olay yaşandı. Kayıt dışı, ruhsatsız sahte gübre üretimini denetimi ve engellenmesinde yaşanan eksiklikler yeni bir denetim uygulama sistematiğine ihtiyaç olduğunu gösteriyor.”

Gürer’den Bakan Yumaklı’ya 5 soru 

CHP’li Fethi Gürer, TBMM Başkanlığı’na sunduğu önerge ile de Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya da şu soruları yöneltti: “2024 yılında kaç ton sahte gübre yakalanmıştır? Bir önceki yıla göre arttı mı?  Sahte gübre nedeniyle çiftçilerin uğradığı zararın tutan nedir? Çiftçimize bu konuda destek verilmiş midir? Sahte gübre nedeniyle hakkında yasal işlem yapılan kişi sayısı kaçtır? İzinli gübre satış yerlerinde de sahte gübre olaylarına rastlanmış mıdır? Gübrede sübvansiyon sağlanacak mı?”

‘Tek motivasyon maliyeti düşürmek’

Hikayenin topraktan başladığını söyleyen Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Komite Başkanı Nurten Sırma, tarladan sofraya güvenli bir zincir olması gerektiğini ifade etti. Sırma, hemen hemen her alanda sahteciliğin ve tağşişin olduğunu ifade ederek şunları söyledi: “Bunu yapan insanların, tek motivasyonu maliyeti düşürmek. Sorun bence tüccardan kaynaklanıyor.”