Prof. Dr. Coşkun Taştan: Kadına şiddette ‘yapay zeka’ ile karar alınmasına izin veren uygulama geliştirdik

POLİS Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü Suç Araştırmaları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Coşkun Taştan, kadına şiddet konusuyla ilgili yeni bir uygulama geliştirildiğini belirterek, “Yapay zeka ile güçlendirerek hızlı ve isabet oranı yüksek anında karar alınmasına izin veren bir uygulama geliştirdik. Hep karanlıkta kalan adli boyut, güvenlik boyutu, sosyolojik boyut, kültürel boyut bunlar hep tartışılıyor ama işin içerisinde ve arka planda bazen de ön planda da olması gereken başka bir boyut daha var. O da bilimsel boyut” dedi.

TBMM Kadına Karşı Şiddet ve Ayrımcılığı Araştırma Komisyonu, Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü Suç Araştırmaları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Coşkun Taştan’ı dinlemek üzere AK Parti İstanbul Milletvekili Hulki Cevizoğlu başkanlığında toplandı. Komisyon toplantısının açılışında konuşan Cevizoğlu, komisyon olarak kadına yönelik her türlü şiddet ve ayrımcılığın önlenmesine yönelik mevcut düzenlemeleri gözden geçirmek, bu alanda uygulamada devam eden varsa sorunları tespit etmek, alınması gereken ek önlemler varsa onların alınmasını sağlamak ve bu alanda kamu görevlilerini özel sektör temsilcilerini, akademisyenlerini medya mensuplarını bu problemin paydaşı olan ve olabilecek her kesimi dinlemeye devam ettiklerini söyledi.

‘BU SİNERJİDEN ÇOK MEMNUNUZ’

Komisyon Başkanı Cevizoğlu’nun açıklamalarının ardından Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü Suç Araştırmaları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Coşkun Taştan, sunum yaptı. Taştan, son 10 yıl içerisinde kendisinin aile içi şiddet konusunun en çok görünen, en çok canlarını yakan kadın cinayetleri kısmıyla ilgilendiğini söyledi. Taştan, “Kadına karşı şiddet çok boyutu olan bir mesele. İşin adli boyutu var, hukuki boyutu var, sosyolojik, kültürel boyutu var. Bu konularda benim son 10 yıl içerisinde yakından müşahede ettiğim bir şey var; ülkemizde bütün paydaşlar öyle ya da böyle bir araya gelebiliyor, geliyor. ve çok büyük bir sinerji oluşmuş durumda. Bu sinerjiden çok memnunuz. Elbette ki tek bir kadın bile şiddet görüyorsa, öldürülüyorsa akşam, gece sokakta yalnız gezmekte zorluk yaşıyorsa bu çalışmalar hiçbir zaman sona ermemelidir. Bunu söylemek lazım ama ülkemizle ilgili de her şeyin, özellikle aktörlerin ve paydaşların bir araya gelip bir şeyler yaptığını görmek hepimizi mutlu ediyor. Burada daha çok adli bilimler, güvenlik ve diğer boyutlar tartışılıyor” dedi.

‘HIZLI VE İSABETLİ KARAR ALINMASI GEREKİR’

Taştan, son 10 yıldır gölgede kalan bir kısma dikkat çekmek istediğini belirterek, “Burada bir mağdur gelip kolluk kuvvetlerine başvuru yaptığı zaman gecikmeksizin delillerin toplanmasına, diğer hukuki ve adli süreçlerin işlemesine beklemeksizin karar almak gerekiyor. Bu karar alırken tabii diğer bütün kararlarda olduğu gibi pek çok kararda olduğu gibi hızlı ve isabetli bir şekilde karar alınması gerekir. Karar her zaman alınır ama zamanında ve hızlı doğru bir şekilde isabetli bir şekilde alınmayan kararlar özellikle güvenlikle ilgili alınan kararlarda ciddi sonuçlar doğurabilir. Hem mağdur açısından hem şüpheli şahıs açısından burada 2011 yılından beri aslında uygulamada olan bir şey vardı. 6284 sayılı kanun kapsamında malumunuz bir mağdur gelip başvuru yaptığı zaman kadın ya da erkek fark etmiyor. O şahısla ilgili derhal bilgiler toplanır mağdurla ilgili ve şüpheliyle ilgili. ve hızlı bir şekilde karar alınırdı. Elbette ki pek çok konuda olduğu gibi burada da deneyimler, birikimler zamanla ilerlemeye ve yeni alanlar açmaya sebep olur. Benzer şeyi burada da yaşadık” ifadelerini kullandı.

‘ORTADA BİR BELİRSİZLİK VAR’

İngiltere’den getirilen bir forumun Türkçeye çevrildiğini belirten Taştan, “Aile iç şiddet olayı kayıt ve risk analiz forumu şeklinde devreye sokuldu. Hali hazırda halen 2021 yılında devreye alınan bu forum işlemektedir. Ama bu formla ilgili çok sayıda şikayetler, çok sayıda problemler ortaya çıkmaya başladığı, zamanla işte bizim yaptığımız şey polis akademisi olarak, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın ‘eylem planı’ çerçevesinde polis akademisine verilen görev içerisinde bizim bu formu iyileştirmemiz görevi vardı. Yapay zeka ile güçlendirerek hızlı ve isabet oranı yüksek anında karar alınmasına müsaade eden, izin veren bir uygulama geliştirdik. Hep karanlıkta kalan adli boyut, güvenlik boyutu, sosyolojik boyut, kültürel boyut bunlar hep tartışılıyor ama işin içerisinde ve arka planda bazen de ön planda da olması gereken başka bir boyut daha var. O da bilimsel boyut. Bilimsel boyutu ben şöyle özetleyebilirim; burada belirsizlik durumunda karar verilmesi gerekiyor. Yer yer, zaman zaman Aile İçi Şiddet Büro Amirliklerine de gittiğimde bu belirsizlik çözücülüğünün ne anlama geldiğini yakından müşahede ettim. Çünkü gelen mağdurun gerçekten mağdur olduğuna inanmak zorundasınız. Kanun bize bunu emrediyor ama kani olduk diyelim nasıl bir karar vereceğiz? Kolluk amirinin gecikmesinde sakınca bulunan haller kapsamında bir karar alması gerekiyor. Daha sonra bu kararı onaylatması gerekiyor. Eğer kendisi karar almadıysa diğer karar alıcıların Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi’nden aile hekimlerinden tutun savcılığa kadar, mülki idare amirine kadar olayın paydaşları olan herkesin bir karar alması gerekiyor ama ortada da bir belirsizlik var” ifadelerini kullandı.