Kuzey Makedonya’nın önemli şehirlerinden Manastır (Bitola)’da Osmanlı dönemine ait Türk-İslam eserlerinin mahremiyetine saldırı ve tecavüzler devam ediyor.
1558 yılında inşa edilen Kadı Mahmud Efendi veya Yeni Cami olarak bilinen tarihi cami, yıllardır kasıtlı olarak kapalı tutulması yetmezmiş gibi, bugünden itibaren K. Makedonya Kültür Bakanlığı tarafından alelacele ve haksızca sözde “Hristiyan-İslam Kültür Mirası Müzesi” (ne demekse!) olarak faaliyete geçirildi!
Bu girişim Kuzey Makedonya Müslüman toplumu tarafından üzüntü ile karşılandı.
Bir çok sivil toplum kuruluşu basına yansıdığı şekliyle bu hukuksuz işgalin derhal sona ermesi ve bu tarihi Türk- İslam eserinin aslına uygun cami olarak kullanımı için Manastır Müftülüğüne devredilmesini hukuk ve adalet namına bekliyoruz.
Devlet yetkilileri derhal bu rezalete son verecek adımları atmalıdır şeklinde uyarıda bulundular.
TÜRK MİLLETVEKİLİ SALİH MURAT’TAN AÇIKLAMA
Tepki çeken gelişme üzerine Makedonya Türkleri Hak ve Demokrasi Hareketi, Avrupa Cephesi Milletvekili Salih Murat paylaştığı yazılı açıklamasında şu ifadeleri kullanıdı:
Manastır’daki Yeni Cami’nin ‘Hıristiyan ve İslam Kültür Mirası Müzesi’ne dönüştürülmesi kararını şiddetle kınıyorum. Bu keyfi ve hukuk dışı karar, ülkemizin temel değerlerine, anayasamıza ve uluslararası hukuka açıkça aykırıdır.
1558 yılından beri, yaklaşık 600 yıldır kesintisiz olarak ibadete açık olan Yeni Cami, Osmanlı döneminden günümüze kadar Bitola Müslümanlarının manevi yaşamının merkezi olmuştur. Komünizm döneminde dahi kapatılmayan cami, bağımsızlık sonrası 1998’de çıkarılan denasyonalizasyon yasasıyla da statüsü kanunca korunmuş bir ibadethanedir.
Bu kararın en vahim yönleri şunlardır:
1. Makedonya İslam Birliği’nin görüşü alınmadan, onayı olmadan tek taraflı bir kararla yapılmış olması
2. Yasal olarak cami statüsünde olan
3. Kültür Bakanlığı’nın yıllardır İslam Birliği’nin meşru taleplerini görmezden gelmesi
4. Caminin “Sanat Galerisi” olarak kapalı tutulması ve şimdi de müzeye dönüştürülmek istenmesi
Bu karar:
– Anayasamızın din ve ibadet özgürlüğünü güvence altına alan maddelerine
– Kültürel mirası koruma yasalarına
– Uluslararası din özgürlüğü sözleşmelerine
– Makedonya’nın çok kültürlü yapısına ve hoşgörü geleneğine aykırıdır
Acil Eylem Çağrısı:
1. Hükümet derhal bu kararı iptal etmeli
2. Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlatmalı
3. Bu hukuksuz karara imza atanlar görevden alınmalı
4. Kültür Bakanlığı İslam Birliği ile yapıcı diyalog başlatmalı
5. Yeni Cami’nin ibadet mekanı statüsü yasal güvenceye alınmalı
6. Diplomatik temsilcilikler ve uluslararası kültür kurumları konuya müdahil olmalı
İslam Birliği’nin belirttiği gibi, ancak açık bir diyalog, kurumsal işbirliği ve her inançtan vatandaşımızın duygularına saygı gösterilmesiyle medeni bir toplum inşa edilebilir. Bu olay, ülkemizin ortak değeri olan hoşgörü ve barışa vurulan ağır bir darbedir.
Parlamentonun tüm üyelerini bu haksız ve hukuksuz karara karşı seslerini yükseltmeye, hükümeti de acil önlem almaya davet ediyorum. Tarihi camilerimiz kültürel mirasımızın ayrılmaz parçasıdır ve asli fonksiyonlarıyla korunmalıdır.
Bu açıklamamın ardından, konuyu Parlamento gündemine taşıyacağımı ve hukuki sürecin takipçisi olacağımı da kamuoyuna duyurmak isterim.
Salih Murat
Makedonya Türkleri Hak ve Demokrasi Hareketi – Avrupa Cephesi Milletvekili
