Fransa’daki Montpellier Evrim Bilimleri Enstitüsü’nden evrimsel biyolog Ana Balcarcel’in öncülüğündeki araştırma, köpeklerin beyin-vücut oranlarını inceledi. Çalışmada, 172 farklı ırka ait bin 682 yetişkin köpek kafatası incelendi ve “göreceli endokraniyal hacim” adı verilen beyin-vücut oranları hesaplandı. Köpeklerin eğitilebilirlik, dikkat arayışı ve agresyon gibi özelliklerini içeren 14 farklı davranışsal özellik de değerlendirildi.
Sonuçlara göre, Sibirya kurdu ve Great Pyrenees gibi “çalışan” köpek ırkları, vücutlarına oranla en küçük beyinlere sahipken, Chihuahua gibi “arkadaş” olarak yetiştirilen türler ise en büyük göreceli beyin oranına sahip. Çalışan köpeklerin karmaşık görevleri yerine getirebilme becerisine sahip olmasına rağmen, daha küçük beyin yapısına sahip oldukları gözlemlendi.
Balcarcel, çalışan köpeklerin daha güçlü kısa vadeli hafıza ve davranışsal kontrol sergilediklerini belirtti. Bu köpeklerin arama-kurtarma, rehberlik ve polis köpeği gibi görevlerde kullanılan özelliklerinin yapay seçilim yoluyla geliştirilmiş olabileceği vurgulandı. Ancak şaşırtıcı bir şekilde, beyin büyüklüğü bu köpeklerde zekâya doğrudan bir işaret etmiyor.
Araştırmada ayrıca, Chihuahua ve Pomeranian gibi küçük köpek ırklarının daha yüksek seviyelerde korku, agresyon, ayrılık kaygısı ve dikkat çekme davranışları sergilediği bulundu. Balcarcel, bu köpeklerin insan dostu olmaları için yetiştirildiğini ve korku ya da agresyon gibi özelliklerin, çalıştırılmak üzere eğitilen köpeklere göre daha az dezavantaj sağladığını belirtti.
Balcarcel, insanların köpeklerin sadece bedenlerini değil, beyin yapılarını da büyük ölçüde değiştirdiğini ifade etti. Bundan sonraki adım olarak, ekip farklı köpek ırklarının beyin şekillerini ve işlevlerini karşılaştırmayı hedefliyor. Beynin üst düzey işlevlerinden sorumlu olan neokorteksin şekil varyasyonları, köpek türlerinde farklı duyusal işlevlerin önemini aydınlatabilir.
Balcarcel, köpek sahiplerine beyin-vücut oranlarının zekâ ile birebir bağlantılı olmadığı hatırlatmasında bulundu ve her köpeğin farklı yeteneklerde uzmanlaştığını vurguladı. “Köpeğiniz küçük beyinli olabilir ama yine de kendi alanında özel ve özelleşmiş,” dedi.
