Uzun yıllardır bilim dünyası, hayvanların acı hissedip hissetmediğini tartışıyor. Geçmişte balıklar, amfibiler ve ahtapotların bilinçli bir şekilde zararlı uyarıcılara tepki verdiği öne sürülmüştü. Ancak bazı uzmanlar, bu tepkilerin yalnızca refleks olabileceğini savunuyordu. Yeni yapılan bu çalışma, kıyı yengeçlerinin merkezi sinir sistemi üzerinden acıyı işleyebileceğini göstererek bu tartışmaya yeni bir boyut kazandırdı.
YENGEÇ BEYNİNDEKİ ACI İŞLEME MEKANİZMASI
Araştırmada, yengeçlerin sinir sistemi, insan beynindeki elektriksel aktiviteleri ölçmek için kullanılan bir cihaz olan EEG’ye benzer bir yöntemle incelendi. Elektrotlar, yengeçlerin kabuklarına yerleştirilerek vücutlarının yumuşak bölgelerine farklı yoğunluklarda asit (sirke) sürüldü. Çalışma sırasında, acıya bağlı sinyallerin beyinlerine iletildiği ve asit yoğunluğu arttıkça bu sinyallerin güçlendiği gözlemlendi.
KİMYASAL VE MEKANİK UYARICILARA FARKLI TEPKİLER
Araştırmacılar, asit gibi kimyasal uyarıcıların yanı sıra yengeçlere mekanik uyarıcılar (örneğin, iğneyle dokunma) da uyguladı. Mekanik uyarıcılara verilen beyin tepkisinin daha güçlü olduğu, ancak bu tepkilerin farklı bir kodlama düzeninde işlendiği görüldü. Araştırmacılar, yengecin beynindeki aktiviteye bakarak, acının kimyasal mı yoksa mekanik bir uyarıcıdan mı kaynaklandığını anlayabildiklerini belirtti.
DİĞER KABUKLU CANLILAR DA ACIYI HİSSEDEBİLİR
Araştırmanın ortak yazarlarından biyolog Eleftherios Kasiouras, çalışmanın yalnızca yengeçler için değil, diğer kabuklu canlılar için de önemli bir mesaj taşıdığını belirtti. Kasiouras, “Tüm kabuklu deniz canlılarının benzer bir sinir sistemi yapısına sahip olduğunu biliyoruz. Bu nedenle karides, kerevit ve ıstakoz gibi türlerin de acıyı beyinlerinde işleyebildiğini varsayabiliriz” dedi.
Bu araştırma, elektrofizyolojik sinyalleri kullanarak kabuklu canlılarda acı algısını ölçen ilk deneylerden biri olma özelliği taşıyor.
