Ali Can POLAT
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) rakamlarına göre Türkiye’de 15-29 yaş arasındaki gençlerin yüzde 22.5’i ne işte ne eğitimde (ev genci) yer alıyor. Türkiye, bu oranla OECD ülkeleri arasında Güney Afrika’nın ardından ikinci sırada bulunuyor. Costa Rika, Peru gibi ülkeler bile bu alanda Türkiye’den daha iyi durumda. Bu oranın 2 milyon 896 bin gence tekabül ettiği belirtilirken SÖZCÜ, bu gençler ve aileleri ile konuştu. Gençler önce para kazanmak için sözleşmeli askerlik koşullarını zorluyor o da olmayınca yurt dışına kaçıyor. Aileler ise perişan, dışarda illegal hayatlar evde işsizlik korkusu yaşanıyor. Çalışma ekonomisi uzmanları da, bu sorunun iktidarın dindar-kindar gençlik projesinin bir sonucu olduğunu söyledi.
Kadınlarda daha yüksek
AKP’nin gençleri dindar yetiştirme politikaları üzerine eğildiğini hatırlatan Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Araştırma Merkezi (DİSK-AR) Araştırma Uzmanı Deniz Beyazbulut, “İş gücü üstüne yürüttüğü politikalar daha geçici ve göstermelik oluyor. Genç işsizliğinde sürekli bir program gündeme geliyor ama bu programlar ucuz emek sömürüsünden, gençleri işten soğutmaktan başka bir şeye yaramıyor. Eğitimde de her şehre bir üniversite söylemiyle eğitimde kalite düştü ve alınan formasyonla iş hayatında karşılaşılan gerçeklik bambaşka oldu” dedi. Bu gençler arasında kadın oranının çok daha yüksek olduğunu da hatırlatan Beyazbulut, genç kadınların evde olmasının göze batmadığını ama genç kadınlarda bu oranın yüzde 30’lar civarında olduğunu söyledi. Beyazbulut, bu durumda en büyük etkenin ise barınma ve gıda gibi en temel ihtiyaçları karşılayamayan düşük ücretler olduğunu belirtti ve “Gençler cesareti kırılmış işsizler kategorisinde yer alıyorlar” diye konuştu.
Dışarda suç, evde işsizlik
Gençlerin bu durumu aileleri de çıkmaza soktu. Oğlunu yurt dışına göndermek için yollar aradıklarını söyleyen Sultan E. “Ülkede suç örgütleri cirit atıyor. Oğlum serseri olmasın, suça bulaşmasın diye evden çıkarmıyorum. Bu sefer de depresyona giriyor, iş bulması daha da zorlaşıyor. Hiç bilmediğim bir ülkeye, hiç bilmediğimiz insanlarla sınırlardan yürüyerek gitmelerine bile göz yumuyoruz” dedi. Üniversite mezunu oğluna iş bulamadıklarını söyleyen Hatice P. ise, “Yazılım çağımızın mesleği dediler, oğluma bilgisayar programcılığı okuttuk. Çocuk okulu bitirene kadar ekonomi alt üst oldu, yazılımcılar da iş bulamaz oldu. Geçen bir fabrikaya gitti haftalık 2 bin liraya çalıştırmak istediler” diye konuştu.
‘Torpiller önümü kesti’
Ev gençlerinin buldukları çareleri onlardan dinledik. 26 yaşındaki H.İ. isimli genç, “Koşucuydum, madalyalar kazanıyordum. Ama torpiller önümü kesti iş bulamadım. 80 bin lira borç için icralık oldum. Sözleşmeli askerliğe geldim. 12 ay sonra bitecek, biriktirdiğim parayla iş kuracağım” dedi. 25 yaşındaki T.E. ise yıllarca iş bulamayınca yurtdışına kaçanlardan. T.E., “Telefoncuda işe girmiştim, kaçak telefonlara bulaştım. Ailem suça batmamam için oradan çıkardı. Mecburen yurt dışına kaçtım” diye konuştu.
