Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, ” Türkiye, Afrika kıtasının her alanda gelişmesine ve ilerlemesine kardeşlik temelinde katkıda bulunmaya devam etmektedir.” dedi.
Yılmaz ve Lesotho Başbakanı Samuel Ntsokoane Matekane, baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde ortak basın toplantısı düzenledi.
Matekane’yi Ankara’da ağırlamaktan büyük memnuniyet duyduklarını belirten Yılmaz, “Sayın Başbakanın ziyareti, Lesotho Krallığı’ndan ülkemize bu zamana kadar gerçekleştirilen en üst düzey ziyaret olarak tarihi bir niteliktedir. Bu ziyaretin Lesotho ile ilişkilerimizin geliştirilmesine ve üst düzey temaslarımızın önümüzdeki dönemde sıklaştırılmasına vesile olacağına inanıyorum.” ifadesini kullandı.
Lesotho Krallığı’nın, Türkiye’nin, Güney Afrika bölgesinde önem verdiği, ilişkilerinin olumlu seyrettiği ortaklardan biri olduğunu dile getiren Yılmaz, gerek bölgesel gerek çok taraflı platformlarda Lesotho ile uyumlu işbirliği içerisinde olmaktan memnuniyet duyduklarını bildirdi.
Afrika ülkeleriyle Türkiye’nin ticari ilişkilerinin, bölgeye sömürgeci zihniyetlerle yaklaşanların aksine, karşılıklı anlayış ve kazan-kazan ilkeleri temelinde geliştiğini vurgulayan Yılmaz, şöyle devam etti:
“Türkiye, Afrika kıtasının her alanda gelişmesine ve ilerlemesine kardeşlik temelinde katkıda bulunmaya devam etmektedir. Kıtada 60’ın üzerinde noktaya uçan Türk Hava Yollarımız, TİKA’mız, Maarif Vakfımız ve Yunus Emre Enstitüsü gibi kurumlarımız eliyle kardeş kıtayla daima beraberiz. Kıtayla ilişkilerimizin güçlendirilmesini teminen 2002’de 12 olan büyükelçilik sayımız bugün 44’e yükselmiştir. Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, başbakanlığı dönemi dahil, bugüne kadar 31 Afrika ülkesini ziyaret etmişlerdir ve Afrika Ortaklık Politikamızın başarıyla icrasını yakından takip etmektedirler. Önümüzdeki dönemde Afrika’daki diplomatik ağımızı genişletme hedefimiz Maseru’yu da kapsıyor. Lesotho makamlarının da ilerleyen dönemde Ankara’da bir büyükelçilik açma niyetlerinden haberdar olmaktan memnuniyet duyuyoruz.”
“Hedefimiz ticaret hacmimizi 50 milyar dolara ulaştırmak”
Türkiye’nin 2003’te Afrika ülkeleriyle 5,4 milyar dolar seviyesindeki ticaret hacminin, 2023’te 7 kat artarak 37 milyar dolara ulaştığını belirten Yılmaz, “Hedefimiz kıtayla ticaret hacmimizi en kısa sürede 50 milyar dolara ulaştırmaktır. Afrika’daki Türk yatırımlarının sermaye pozisyonu, 2023 itibarıyla 2,3 milyar dolara yükselmiştir. Türk yatırımlarının toplam değerinin ise 10 milyar dolar seviyesine ulaştığı tahmin edilmektedir.” diye konuştu.
Türk müteahhitlik firmalarının Afrika kıtasında bugüne kadar 91,6 milyar dolar değerinde 1977 proje üstlendiğini bildiren Yılmaz, “Sahra Altı Afrika ülkeleriyle ise 2003’te 1,35 milyar dolar olan ticaret hacmimiz, 2023’te 12,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Türk yükleniciler tarafından bu bölgede toplam tutarı 26,7 milyar doları bulan 445 taahhüt projesi üstlenilmiştir.” bilgisini paylaştı.
Lesotho ile geçmişte ticaret ve yatırımlarda gerekli mesafenin alınamadığını aktaran Yılmaz, Lesotho Başbakanı Matekane’nin ziyaretinden sonra yeni bir dönemin başlayacağını belirtti.
İkili ticaret ve yatırımların gerçek potansiyeline ulaştırılmasının öncelikli hedefleri arasında yer aldığını, çalışmaları bu yönde sıklaştırmaya karar verdiklerini dile getiren Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ziyareti vesilesiyle Sayın Başbakan ile baş başa ve heyetler arası yaptığımız görüşmelerde, ilişkilerimizi ticaret, tarım, eğitim, turizm ve çevre alanlarında geliştirme, karşılıklı ticaretin ve yatırımın artırılmasına yönelik yeni adımlar atılması hususlarında mutabık kaldık. İlk aşamada, 50 milyon dolar ticaret hacmi hedefimiz var ama daha uzun vadede çok daha yüksek düzeylere rahatlıkla çıkabileceğimizi düşünüyoruz. Lesotho ile ülkemiz arasında 2016’da imzalanmış, Ticari ve Ekonomik İşbirliği (TEİ) Anlaşması ilişkilerimizin ahdi zeminini oluşturmaktadır.
Anlaşmanın iç onay süreçlerinin kısa sürede tamamlanmasını, anlaşma yürürlüğe girdikten sonra da Karma Ekonomik Komisyon mekanizmasını da en kısa sürede oluşturmayı öngörüyoruz. Ayrıca müzakere aşamasında olan Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması’nı da en kısa zamanda neticelendirerek imzaya hazır hale getirmek istiyoruz. Başbakan Sayın Matekane, yatırımlar alanındaki ilişkilerimize ivme vermek üzere 5 bakan ve ilgili Lesotho kurumlarından ve şirketlerinden üst düzey yetkililerin yer aldığı geniş bir heyetle buradalar.”
“Bize düşen gerekli ortamı sağlamak”
Lesotho Başbakanı Matekane’nin ziyaretinin, ilgili kurumlarla yoğun temaslar ve saha ziyaretlerini içerdiğini söyleyen Yılmaz, “Kendisinin de ifade ettiği gibi dün ziyaret ettiği OSTİM’de çok olumlu izlenimler edindiğini öğrendik. Türkiye ile her alanda bu ziyaretin çok kıymetli olduğunu belirtmek isterim. Bugün DEİK ev sahipliğinde, ilgili kurumlarımız ve her iki ülkeden iş insanlarının katılımıyla gerçekleşecek yuvarlak masa toplantısı, karşılıklı yatırım olanaklarımızın etraflıca ele alınabilmesi bakımından faydalı olacaktır. Bize düşen gerekli ortamı sağlamak ama sonuca gidecek olan iş dünyalarımızdır. Bu vesileyle hem siyaset hem bürokrasi hem de iş dünyası kanallarından çok daha yoğun bir döneme gireceğimizi ifade etmek isterim.” dedi.
TİKA’nın Afrika Kıtası’nda halihazırda 22 temsilciliğiyle faaliyet gösterdiğini ve Lesotho Krallığı’nda sosyal kalkınmaya yönelik önemli projeler yürüttüğünü hatırlatan Yılmaz, şunları kaydetti:
“Bu projelerin ve Lesotho’ya kalkınma alanındaki desteğimizin önümüzdeki dönemde de sürdürülmesini öngörüyoruz. 2009’dan bu yana 46 Lesotholu öğrenci Türkiye burslarıyla ülkemizde öğrenim görmüştür. Türkiye burslusu Lesotholu öğrenci sayısını artırmayı arzu ediyoruz. Bu öğrencileri, ülkeler arası köprü göreceği için önemli görüyoruz. Lesotho hükümetinin, ülkelerinde herhangi bir FETÖ yapılanmasına izin vermemiş olması ve ülkemizle bu konuda işbirliğine açık bir tutum sergilemeleri bizleri ziyadesiyle memnun etmektedir. Kendilerine bu vesileyle bir kez daha teşekkür ediyorum.
Türkiye Maarif Vakfımızın başkent Maseru’da bir devlet okulunu devralmasına yönelik çalışmaları da en kısa zamanda neticelendirilmek niyetindeyiz. Bu da eğitim alanındaki ilk işbirliğimize bir ivme katacaktır. Lesotho ile mevcut imkanlardan sonuna kadar yararlanmamız ve yeni mekanizmalar üreterek ikili ilişkilerimizi yeni boyutlara taşımamız gerekiyor. Lesotho Krallığı Başbakanı Sayın Samuel Matekane’yi ülkelerimiz arasındaki işbirliğini ilerletme konusundaki gayretleri, ülkesi için yürüttüğü çalışmalar için tebrik ediyor, bu konuda Türkiye olarak işbirliğine hazır olduğumuzu her alanda işbirliği için siyasi irademizin tam olduğunu bir kez daha ifade etmek istiyorum.”
Ziyaretin hayırlı ve bereketli geçmesini dileyen Yılmaz, “Gökyüzündeki Krallık” olarak da bilinen dost ülke Lesotho halkına sevgi ve selamlarını iletti.
Heyetler arası görüşme
Heyetler arası görüşmelerde, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Dışişleri Bakan Yardımcısı Burhanettin Duran, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Muhammet Kasım Gönüllü, Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan, DEİK Başkanı Nail Opak, Anadolu Ajansı Genel Müdür Yardımcısı Yusuf Özhan, TRT Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Malkoç, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkan Yardımcısı Abdulhadi Turus ve TİKA Başkan Yardımcısı Rahman Nurdun da yer aldı.
