Anayasa’nın 14. Ek Maddesi, ABD topraklarında doğanlara vatandaşlık vaat ediyor, bu da İç Savaş’tan sonra eski köleler için vatandaşlığı garanti altına almak amacıyla 1868’de onaylanan bir tedbir. Ancak yasadışı göçü engellemek amacıyla Trump, Pazartesi günü ikinci dönemi için yemin ettikten hemen sonra yürütme emrini yayınladı.

The Associated Press’in haberine göre bu emir, 19 Şubat’tan sonra doğan ve ebeveynleri ülkede yasadışı olarak bulunanlara vatandaşlık verilmemesini öngörüyor. Ayrıca ABD kurumlarının bu tür çocuklar için vatandaşlığı tanıyan herhangi bir belge vermesini veya herhangi bir devlet belgesini kabul etmesini yasaklıyor.

“AÇIKÇA ANAYASAYA AYKIRI”

Trump’ın emri ülke çapında hemen hukuki itirazlara yol açtı, en az beş dava 22 eyalet ve bir dizi göçmen hakları grubu tarafından açıldı . Washington, Arizona, Oregon ve Illinois tarafından açılan bir dava ilk duruşmayı alan dava oldu.

“Kırk yıldan fazla bir süredir kürsüdeyim. Sorulan sorunun bu kadar açık olduğu başka bir dava hatırlamıyorum,” dedi ABD Bölge Yargıcı John Coughenour Adalet Bakanlığı avukatına. “Bu açıkça anayasaya aykırı bir emirdir.”

Perşembe günkü karar, Trump yönetiminin yürütme emrini 14 gün boyunca uygulamaya yönelik adımlar atmasını engelliyor. Bu arada, taraflar Trump’ın emrinin esasları hakkında daha fazla argüman sunacaklar. Coughenour, davanın ilerlemesiyle birlikte uzun vadede engellenip engellenmeyeceğine karar vermek için 6 Şubat’ta bir duruşma planladı.

“ANLAMAKTA ZORLUK ÇEKİYORUM”

1981’de federal yargıçlığa aday gösterilen Ronald Reagan’ın atadığı 84 yaşındaki Coughenour, Adalet Bakanlığı avukatı Brett Shumate’e, Shumate’nin kişisel olarak emrin anayasaya uygun olduğuna inanıp inanmadığını sordu.

“Baro üyesinin bunun anayasal bir emir olduğunu açıkça söyleyebilmesini anlamakta zorluk çekiyorum” diye ekledi.

Shumate, yargıca kesinlikle evet dedi. Trump yönetiminin şu anda öne sürdüğü argümanların daha önce hiçbir zaman dava konusu yapılmadığını ve yürütme emri yürürlüğe girmeden önce süresi dolacak olan 14 günlük geçici uzaklaştırma kararı çıkarmak için hiçbir neden olmadığını söyledi.

Adalet Bakanlığı daha sonra yaptığı açıklamada, ABD Anayasası’nın 14. Ek Maddesi’ni “doğru şekilde yorumladığını” söylediği başkanın yürütme emrini “şiddetle savunacağını” söyledi.

TOPRAK HAKKI İLKESİ

Bakanlık, “Mahkemeye ve ülkemizin yasalarının uygulanmasını görmek için can atan Amerikan halkına tam bir haklılık argümanı sunmayı sabırsızlıkla bekliyoruz” dedi.

ABD, doğum hakkı vatandaşlığının —jus soli veya “toprak hakkı” ilkesinin— uygulandığı yaklaşık 30 ülkeden biridir. Çoğu Amerika’dadır ve Kanada ve Meksika da bunlardan biridir.

14. Değişiklik, İç Savaş’ın ardından 1868’de eski köleler ve özgür Afrikalı Amerikalılar için vatandaşlık sağlamak amacıyla onaylandı. Şöyle diyor: “Amerika Birleşik Devletleri’nde doğan veya vatandaşlığa geçen ve yargı yetkisine tabi olan tüm kişiler, Amerika Birleşik Devletleri’nin ve ikamet ettikleri eyaletin vatandaşlarıdır.”

Trump’ın emri, vatandaş olmayanların çocuklarının ABD’nin “yargı yetkisine tabi” olmadığını ve bu nedenle vatandaşlık hakkına sahip olmadıklarını ileri sürüyor.

“GÖÇMENLİK MAHKEMELERİNİN KARARLARINA TABİ DEĞİLLER Mİ”

Perşembe günü eyaletler adına konuşan Washington başsavcı yardımcısı Lane Polozola, bunun “saçma” olduğunu söyledi ve ne yasadışı göç edenlerin ne de çocuklarının ABD yasalarından muaf olmadığını belirtti.

“Göçmenlik mahkemelerinin kararlarına tabi değiller mi?” diye sordu Polozola. “Burada bulundukları süre boyunca yasaya uymaları gerekmiyor mu?”

Polozola ayrıca, uzaklaştırma kararının haklı olduğunu, bunun yanı sıra, yürütme kararının eyaletlerin başvuranın vatandaşlık statüsünü yeniden değerlendirmek için sağlık hizmetleri ve sosyal yardım sistemlerini yenilemek için milyonlarca dolar harcamasını gerektirmesi nedeniyle de geçerli olduğunu söyledi.

Polozola, “Yürütme emri, bu yeni kural uyarınca vatandaşlıklarını kaybedecek olan ülke çapındaki yüz binlerce vatandaşı etkileyecektir” dedi. “Mahkeme bu davayı değerlendirirken doğumlar durdurulamaz.”

“İSTER KÖLE İSTER ÖZGÜR… VATANDAŞLIK HAKKI”

Washington Başsavcısı Nick Brown daha sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, Coughenour’un Adalet Bakanlığı’nın tutumuna karşı pek sabırlı olmamasına şaşırmadığını, zira Vatandaşlık Maddesi’nin Amerikan hukukunun en karanlık bölümlerinden biri olan, Yüksek Mahkeme’nin 1857 tarihli Dred Scott kararından kaynaklandığını söyledi. Bu karar, Afrikalı Amerikalılar’ın, ister köle ister özgür olsunlar, vatandaşlık hakkına sahip olmadıklarını hükmediyordu.

Brown, “Bugün, yarın, her gün, bu ülkenin her yerinde bebekler doğuyor ve bu yüzden hemen harekete geçmek zorundaydık,” dedi. “Nesiller boyunca, Amerikan topraklarında doğduysanız Amerikan vatandaşı olmanızın kanun olduğunu” ekledi.

“Başkanın yapabileceği hiçbir şey bunu değiştiremez” dedi.

Doğuştan vatandaşlık ile ilgili önemli bir dava 1898’de ortaya çıktı. Yüksek Mahkeme, Çinli göçmenlerin çocuğu olarak San Francisco’da doğan Wong Kim Ark’ın ülkede doğduğu için ABD vatandaşı olduğuna karar verdi. Yurt dışına yaptığı bir seyahatten sonra, Çin Dışlama Yasası uyarınca vatandaş olmadığı gerekçesiyle federal hükümet tarafından yeniden girişine izin verilmemesiyle karşı karşıya kalmıştı.

“AMERİKAN AİLELERİNE CİDDİ ZARAR”

Ancak göç kısıtlamalarının bazı savunucuları, bu davanın her ikisi de yasal göçmen olan ebeveynlerden doğan çocuklar için açıkça geçerli olduğunu savundu. Ülkede yasa dışı yaşayan ebeveynlerden doğan çocuklar için geçerli olup olmadığının daha az açık olduğunu söylüyorlar.

Trump’ın emri başsavcıları doğuştan vatandaşlık ile ilgili kişisel bağlantılarını paylaşmaya yöneltti. Örneğin, doğuştan ABD vatandaşı ve ülkenin ilk Çinli Amerikalı seçilmiş başsavcısı olan Connecticut Başsavcısı William Tong, davanın kendisi için kişisel olduğunu söyledi. Perşembe günü daha sonra, Coughenour’un doğru kararı verdiğini söyledi.

“Bu soru hakkında meşru bir yasal tartışma yok. Ancak Trump’ın tamamen yanlış olması, benimki gibi Amerikan ailelerine şu anda ciddi zararlar vermesini engellemeyecek” dedi Tong bu hafta.

Odatv.com