Google, tarihin en büyük antitröst davasıyla sınanıyor. ABD Adalet Bakanlığı (DOJ), Google’ın çevrimiçi arama pazarında rekabeti yeniden tesis etmek için Chrome web tarayıcısını elden çıkarması gerektiğini bildirdi. Ayrıca verileri ve arama sonuçlarını rakipleriyle paylaşması ve çevrimiçi aramadaki tekelini sona erdirmek için – muhtemelen Android’i satmak da dahil olmak üzere – başka önlemler alması gerektiğini söyledi. Chrome’un satılması isteniyor
Washington DC Bölge Mahkemesi’ne Çarşamba gecesi sunulan öneri, Yargıç Amit Mehta’nın Ağustos ayında Google’ın arama ve arama reklamcılığında yasadışı bir tekel oluşturduğunu tespit ettiği önceki kararına dayanıyor. DOJ’un önerisi, daha önce sunulan çözüm planlarının detaylandırılmış bir versiyonu. DOJ tarafından sunulan önlemler, kullanıcıların bilgi bulma yöntemlerini yeniden şekillendirme potansiyeline sahip dönüm noktası niteliğindeki bir davanın parçası.
Bakanlık, Google’ın arama motorunu varsayılan hale getirmek için Apple ve diğer cihaz üreticilerine ödeme yapmasını yasaklamak istiyor. Bilindiği üzere Google, Apple cihazlarda varsayılan olmak için her yıl 20 milyar dolar ödüyor. Ayrıca, Google’ın kendi platformlarında (örneğin YouTube) arama motorunu önceliklendirmesi de engellenecek.
Arama, baştan aşağıya değişebilir
DOJ, Chrome’un arama pazarındaki rekabeti engellediğini belirterek tarayıcının Google’dan ayrılmasını istiyor. Bunun yanı sıra Arama’daki rekabetin tahsisi için bazı erişim kolaylığı da sunması gerekebilir. Google, arama verilerini “marjinal maliyetlerle” rakiplerine açmak zorunda kalabilir. DOJ aynı zamanda Google’ın, arama sonuçları ve sıralama verilerini 10 yıl boyunca rakiplerle ücretsiz olarak paylaşmasını talep ediyor. Bu, Google’ın 10 yıl boyunca denetlenebileceğinin farklı bir söylemi. Bir diğer önemli talep ise web sitelerinin, Google’ın yapay zeka özetleme (AI Overviews) araçlarına dahil olmamayı seçmesi durumunda arama sonuçlarından olumsuz etkilenmemesi sağlanacak. DOJ ayrıca, Android’in tamamen ayrılması seçeneğini, Google’ın bu kuralları ihlal etme riskine karşı bir koz olarak elinde tutuyor.
Oluşturulan beş kişilik teknik komitenin önerileri bunlarla da sınırlı değil. DOJ ayrıca Google’ın arama rakiplerini, sorgu tabanlı yapay zeka ürünlerini ya da reklam teknolojilerini satın almasının ya da bunlara yatırım yapmasının yasaklanmasını talep etti. Teknik ekibin belge talep etme, çalışanlarla mülakat yapma ve yazılım kodunu inceleme yetkisine sahip olacağı belirtildi.
Bu önemli davanın ikinci aşaması olan “çözüm önerileri” davası, Nisan ayında iki hafta sürecek bir duruşma ile devam edecek. DOJ, Mart ayı başlarında önerilerini revize ederek mahkemeye sunacak. Google Aralık ayında kendi tekliflerini sunma şansına sahip olacak. Google’ın, ABD’de reklam teknolojisi işine yönelik ayrı bir antitröst davasında da karşı karşıya olduğu göz önüne alındığında 2025 yılı teknoloji devi için zorlu bir yıl olacak gibi görünüyor.
