Dünyada gündem ev işte çözüm önerileri

Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Pek çok ülke giderek azalan konut arzına karşılık artmaya devam eden konut talebi sorunu ile karşı karşıya. Uluslararası gayrimenkul fuarı MIPIM 2025’te çeşitli konferansların gündemi olan düşük konut arzı ve erişilebilir konut sorunu aynı zamanda katılımcı profesyonellerin ikili görüşmelerinde de öncelikli sohbet konusunu oluşturdu.

Giderek artan konut ihtiyacına karşı yıldan yıla azalan yeni konut üretimi, hem ihtiyacı karşılayamıyor, hem de mevcut konutların fiyatlarını oldukça artırıyor. MIPIM boyunca bu sorunun, sadece gelişmekte olan ülkelerin gündemi olmadığı; özellikle Avrupa ve ABD’de daha dikkat çeker hale geldiği ifade ediliyor. 

MIPIM, koronavirüs pandemisi öncesi süreçte özellikle yeni konut üretimi ve farklı mimari tarzların öne çıktığı bir organizasyon olarak oldukça renkli görüntülere ev sahipliği yapıyordu. Ancak konut sorununun bir anda dünyanın birçok ülkesinde dikkat çeker sorun haline gelmesiyle fuarın canlılığı da konut problemleriyle bölündü.

Az ve pahalı 

Küresel düzeyde yaklaşık 2.8 milyar insanın konut sorunu yaşadığı ve bu sorunun öncelikli olarak ele alınmadığında çok kısa sürede çok daha büyük boyuta ulaşacağı öngörülüyor. Fuarda konut arzı kapsamında başlıca sorunlar olarak şunlar ele alındı:

■ Yeni nüfusa yeterli konut üretilmiyor.

■ Aileler küçülüyor; boşanmalar artıyor, taşınmalar artıyor ancak yeni konut yok. 

■ Ekonomiler daralıyor, yeni konut üretimi desteklenemiyor. 

■ Özel şirketler üst gelir grubuna ve az konut üretiyor. 

■ Mevcut konutlar pahalı, yeni konutlar daha pahalı.

■ Kentsel dönüşüm yeterli hıza ulaşamıyor.

■ Bazı bölgelerde arazi kısıtlı, şehir merkezleri kalabalık.

Çözümü zor değil

Tüm olumsuz görüşlere karşı konut sorununun çözümü konusunda ise iyimserlik iletildi. Bunun bir ‘roket bilimi olması gerekmediği’ tüm aktörlerin bir araya gelerek kısa sürede tatmin edici sonuçlara ulaşılabileceğine vurgu yapıldı. Çözüm için şu öneriler dile getirildi:

■ Konuta ihtiyacı olan kesim ve bölgeler net şekilde belirlenmeli. 

■ Pek çok imkan sağlansa bile ev sahibi olamayacak kesim için devletler ev sahibi olarak uzun süreli kiracılık sağlamalı.

■ Küçük ve işlevsel konutlar geliştirilmeli. 

■ Yeni konut fiyatını düşürmek için uygun araziler belirlenmeli. 

■ Kamu kontrolünde özel sektöre finansman ve faiz imkanları oluşturulmalı.

■ Konut satın alabilecek kesim için tek konuta yönelik kredi kolaylıkları ve uzun taksitlendirmeler sağlanmalı.

‘Yeni nüfus dezavantajlı’

Fuara katılan Denge Değerleme Yönetim Kurulu Üyesi Simla Budakoğlu da konut krizinin MIPIM’in kaçınılmaz gündemi haline geldiğini söyledi. Budakoğlu, şunları iletti:

“Kamu kurumlarının ve yerel yönetimlerin, özellikle düşük ve orta gelirli gruplar için uygun fiyatlı konut projelerinin sayısının artırılmasını teşvik edecek politikalara öncelik vermesi bir gereklilik olarak ön plana çıkıyor. Gelinen noktada, Avrupa ülkelerinde de az katlı yapılaşmanın yerini, yüksek yoğunluklu konut projelerini ve çok katlı yapıların almaya başladığını görüyoruz, ticari ve sanayi nitelikli gayrimenkullerin konut kullanımına dönüştüğü kentsel dönüşüm projelerde de dikey yapılaşmayı görüyoruz. Mevcut durumda tarihte ilk kez bir kuşağın mülk edinme konusunda kendinden önceki nesillere göre dezavantajlı olduğu uzmanların dile getirdiği bir konu. Bu tür destekler, genç nüfusun konut sahibi olma hayallerini gerçeğe dönüştürmede önemli bir rol oynayabilir.”