Posted by Google Haritalar’da gezinirken Güney Avustralya’daki Nullarbor Ovası’nın görüntülerine bakan bir adam, garip bir “yara izine” rastladı ve bu durum bilim insanlarının daha fazla araştırma yapmasına yol açtı.
Google Haritalar üzerinde keşfedilen çok sayıda “garip” olguya katılan bu son bulguda, güney Avustralya kırsalında mağaralar ve karstlar arayan bir mağaracı, Trans-Avustralya Demiryolu’nun yaklaşık 20 kilometre kuzeyinde ve Forrest adlı eski bir demiryolu yerleşiminin 90 kilometre doğu-kuzeydoğusunda alışılmadık bir oluşum gördü. Yaklaşık 11 kilometre uzunluğunda ve 160 ile 250 metre genişliğinde olan bu alanın oldukça büyük olduğu açıkça görülebiliyordu.
Curtin Üniversitesi Dünya ve Gezegen Bilimleri Okulu’nda Yardımcı Araştırma Görevlisi olan Matej Lipar, eski Google uydu görüntülerine baktığında, ilk olarak 16 – 18 Kasım 2022 tarihleri arasında ortaya çıktığını keşfetti. Lipar, The Conversation için yazdığı bir yazıda “yaranın yanında mavi dairesel desenler belirdi ve bu, şiddetli yağmurla ilişkili su birikintilerini gösteriyordu” diye açıkladı ve devam etti: “Daha yakından incelediğimizde, yaranın, kimsenin varlığından haberdar olmadığı vahşi bir hortum tarafından oluşturulduğunu fark ettik.”
Ekip, olayı daha detaylı araştırmak amacıyla bölgeyi ziyaret etti ve o döneme ait diğer tarihi hava durumu verilerini de inceledi.
Yeni bir çalışmada Lipar, “o dönemdeki hava desenleri, batıdan doğuya doğru güçlü bir soğuk cephenin geçişiyle ve tropikal nemle birleşerek şiddetli hava koşullarına elverişli bir ortam yaratmasıyla belirlendi” diye yazıyor ve devam ediyor: “Bulut görüntüleri, 17 Kasım 2022’de bölge üzerinde yoğun bulut örtüsü olduğunu gösterdi ve yakındaki hava istasyonları, gözlemlenen yara izi oluşumuyla ilişkili olarak önemli miktarda yağış kaydetti.”
Antarktika hariç her kıtada görülen hortumlar, Avustralya’da daha önce de birçok kez rapor edilmişti. Özellikle yıkıcı kabiliyetleri düşünüldüğünde, hortumları takip etmenin çok önemli olduğu söylenebilir. Görülene göre, herhangi bir yerleşim yerini tehdit etmiş olmasa da, Kasım 2022’de kayda değer büyüklükteki bir hortum gözlerden gizlenmeyi başardı. Ekip, hava desenlerine ve işaretlere bakarak hortumun şiddetini tahmin edebildi.
Lipar, “Yaranın özellikleri, emme girdaplarının aktivitesini gösteren sikloidal izler ve ilişkili hava modellerinin analizi dahil, doğu yönünde hareket eden ve saat yönünde dönen, Fujita ölçeğine göre tahmini gücü F2 veya hatta F3 kategorisinde olan, rüzgar hızının muhtemelen saatte 200 kilometreyi aştığı bir hortumu gösteriyor” diye ekledi ve yedi ile on üç dakika arasında sürdüğünü tahmin etti.
Nullarbor Ovası’nda şu ana kadar yalnızca üç hortum belgelenmiş olsa da, bölgenin uzak konumu sebebiyle daha fazlası fark edilmemiş olabilir. Ekip, uydu görüntülemenin daha fazla kullanılmasının benzer şekilde uzak bölgelerdeki kasırgaları incelemeye yardımcı olabileceğini ve hatta makine öğrenimi sayesinde gözden kaçmış olabilecek diğer hortumların da belirlemesinin mümkün olabileceğini söylüyor. Lipar, bu tür uzak bölgelerdeki hortumları daha iyi anlamanın genel olarak hortumlara karşı uyarılara ve hazırlıklara yardımcı olacağını belirtiyor.
Çalışma , Southern Hemisphere Earth Systems Science Dergisi’nde yayımlandı.