Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’ndan Dr. M. Coşkun Cangöz, 2024 yılına ilişkin bütçe ve borçlanma verilerini değerlendirdi. 3 yıl önce 2.7 trilyon TL olan Hazine borç stokunun 2024 sonunda 9.2 trilyon lirayı aştığına dikkat çeken Cangöz, “Geçtiğimiz yıl Hazine’nin gerçekleştirdiği toplam borçlanma 2.6 trilyon TL’ye yani yaklaşık olarak gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) yüzde 6’sına ulaştı. Bu dönemde Hazine 1.04 trilyon TL’lik anapara ödemesi için yeniden borçlandı. Ayrıca bunun üzerine 1.5 trilyon TL de yeni borç aldı. GSYH’nin yüzde 3.5’ine karşılık gelen bu tutar son beş yılda yapılan en yüksek net borçlanma seviyesine işaret ediyor” dedi.

DESTEĞİ ÜÇE KATLADI

2024’te Hazine’nin 1 trilyon 43 milyar TL’lik ana para ödemesine karşılık 1 trilyon 175 milyar TL’lik faiz ödemesi yaparak borç servisini gerçekleştirdiğini kaydeden Cangöz, “Böylece Hazine kriz dönemleri dahil olmak üzere ilk defa borç anaparasından fazla faiz ödemesi gerçekleştirmiş oldu” notunu düştü. Faiz giderinin GSYH’ye oranının son 3 yılda giderek artarak yüzde 2.9’a ulaştığını belirten Coşkun Cangöz, “Ödediğimiz vergilerin de giderek artan oranda faiz ödemeleri için kullanıldığını görüyoruz” ifadesini kullandı. Bütçe verilerine göre hanehalkı ve işletmelere geçen yıl 445.6 milyar TL destek verilirken, bütçenin faiz gideri 1 trilyon 270 milyar TL’ye ulaşmıştı.

Faiz harcamaları daha da artacak

Merkez Bankası Aralık 2024’te faiz indirimlerine başladı ancak Hazine’nin faiz gideri önümüzdeki yıllarda artmaya devam edecek. Bu duruma vurgu yapan Coşkun Cangöz, “Faiz indirimleri kısa vadede sadece Hazine’nin yeni borçlanmalarına ve stoktaki TLREF’e endeksli senetler gibi değişken faizli borçlara etki edecek. İndirimlere rağmen 2025 ve sonraki yıllarda da bütçedeki faiz yükünün arttığını ve faiz giderlerinin anapara üzerinde olduğunu görmeye devam edeceğiz” notunu düştü. Hazine’nin 9.2 trilyonluk borç stokunun 5.19 trilyonu (yüzde 56) dövize, 4.05 trilyon lirası (yüzde 44) da TL’ye endeksli.