İstanbul Planlama Ajansı Başkanı Buğra Gökçe, Vergi Uzmanı Ozan Bingöl ve birçok akademisyenin katkısı ile hazırlanan “Türkiye’nin Sosyal Güvenlik Karnesi” yayımladı. İPA tarafından yayımlanan raporda Türkiye’deki sosyal güvenlik sisteminde yaşanılan sorunlara dikkat çekildi.
KAYIT DIŞI İSTİHDAM
Rapora ilişkin sosyal medya hesabı üzerinden açıklama yapan İPA Başkanı Buğra Gökçe şu ifadelere yer verdi:
*Türkiye’de sosyal güvenlik sisteminin mevcut duruma gelmesinin en büyük nedeni, adil bir sosyal güvenlik sistemi oluşturmaktan ziyade hayata geçirilen popülist siyaset anlayışıdır.
*Sık çıkarılan sosyal güvenlik afları, bir taraftan popülist siyasi yaklaşımın uzantısıyken diğer yandan Sosyal Güvenlik Kurumunun alacaklarını takip ve tahsil yetenek ve kapasitesindeki yetersizliklere işaret etmektedir.
*Sosyal güvenlik açıklarını etkileyen bir diğer husus ise kayıt dışı istihdam oranının yüksekliğidir.
*İstihdam alanındaki; İşgücüne katılma oranının düşüklüğü, İşsizlik oranının yüksekliği, Kayıt dışı istihdamın boyutu gibi faktörler aktüeryal dengeyi kalıcı olarak etkilemektedir.
“CİDDİ YOLSUZLUKLARA KAPI ARALAMAKTA”
*SGK’nın kurumsal kapasite eksiklikleri, denetim yetersizlikleri, harcamalarda ciddi yolsuzluklara kapı aralamaktadır. Sadece basına intikal etmiş SGK yolsuzluk olayları araştırıldığında Yenidoğan Çetesinden ilaç yolsuzluklarına, tıbbi cihaz yolsuzluklarından sahte ilaç ve şişirilmiş özel hastane faturalarına kadar çok sayıda olayla karşı karşıya kalınmaktadır.
*SGK’nın belediyelerin borçları sebebiyle krize girdiği iddiası da gerçeği yansıtmamaktadır. Elde edilen rakamlardan görüldüğü üzere SGK’nın belediyelerden olan alacağı, toplam borcu içerisinde küçük bir orana karşılık gelmektedir.
*İnsani, sosyal ve mali açıdan sürdürülebilir, aktüeryal denge ile sosyal devlet ilkesi arasında optimal dengeyi kuran, emekliler için insan onuruna yaraşır gelir ve sağlık imkanları sağlayan bir sosyal güvenlik sisteminin tesis edilmesi için öncelikle mevcut durum tespitinin doğru yapılması, sorunların şeffaf bir şekilde masaya yatırılması gerekmektedir.
*Bütçe yönetiminden mali disipline, şeffaf kamu ve maliye yönetiminden israfa son veren ve kaynakları yerinde kullanan bir kamu maliyesi sistemine kadar çok sayıda yapısal reform ihtiyacı vardır.
