İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 2019-2024 yılları arasında toplam 2.058 işgal yapının yıkımını gerçekleştirdi. Bunların 509’u kamu arazisini işgal eden yapılardı.
Tarihi, kültürel ve doğal alanları koruma hedefiyle gerçekleştirilen yıkımların büyük bir bölümü kamunun mülkiyetinde veya tasarrufu altında bulunması gereken alanlar üzerinde inşa edilen kaçak yapılardı. Salacak sahili tamamen işgallerden kurtarıldı.
Mimar Sinan’ın eşsiz eseri Kuşkonmaz Camii’nin etrafı temizlendi. Sahil İstanbulluların kullanımına açıldı.
509 KAMU İŞGALCİSİ KAÇAK YAPI YIKILDI
İBB, 2019 yılından itibaren kamusal alanları hukuka aykırı olarak işgal eden, haksız rant sağlayanlarla mücadele etti. Üsküdar-Harem Sahil Yolu, Maltepe, Kartal, Avcılar, Beşiktaş, Sarıyer, Emirgan ve Sultanahmet başta olmak üzere kamusal alanda izinsiz yapılar yıkılarak İstanbulluların kullanımına sunuldu. İBB mülkiyetinde ya da tasarrufu altında bulunan 509 yapı idari ve hukuki mücadeleyle kaldırıldı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) kamusal alanları işgal eden kaçak işletmelerle mücadelesi 2019’da yeni boyut kazandı. Halka ait alanlardan sağlanan ranta son verildi, meydanlar halka açıldı. İBB Zabıta Dairesi Başkanlığı, kaçak işletmelerle mücadelede hukuku gereğini yerine getirirken özveriyle çalıştı. Ayrıcalıklı işletmeler, atıl bırakılan alanlarda izinsiz faaliyet gösterenler, ruhsatsız yapılar idari ve hukuki mücadeleyle kaldırıldı.
ÜSKÜDAR İŞGALLE MÜCADELEYE SEMBOL OLDU
İBB, 2019 yılından itibaren Üsküdar Meydanı ve çevresindeki kaçak yapılarla mücadelesini sürdürdü. Özellikle Salacak Sahili’ndeki yapılaşma, hukuka aykırı şekilde gerçekleşmişti. İşletmeler hiçbir hukuki hakları olmadan yıllardır faaliyet gösteriyordu.
ÜSKÜDAR’IN MANZARASI AÇILDI
2020 yılında Harem Sahil Yolunda bulunan kafe kaldırılarak kamusal alan işgalden temizlendi. Mülkiyeti İBB’ye ait olan alandaki çay bahçesi niteliğindeki yapının yıkımı 2022’de gerçekleştirildi. Ömerli Barajı Harem Alsancak iskeleleri isale hattı güzergâhında imar planında “Açık ve Yeşil Alanlar” lejantında kalmasına rağmen faaliyetini sürdüren yapı da 2021 ve 2022’deki çalışmalar sonucu yıkıldı.İşgale karşı mücadele Üsküdar Salacak Sahil Bandındaki diğer kaçak yapılarla da sürdürüldü. İmar planında “park” alanında kalan mülkiyeti İBB’ye ait taşınmazlar üzerinde bulunan 47 yapı daha 2022 ve 2023’te tamamen kaldırıldı.
14 İŞLETME MEVZUATA AYKIRI YAPILAŞMIŞTI
Büyükçekmece Atatürk Mahallesi, Kordonboyu Caddesi dolgu alanı üzerinde mevzuata aykırı işgal vasıflı yapılaşmalar bulunuyordu. Bu alanda bulunan 14 adet yapı iki farklı dönemde, Nisan 2021 ve Temmuz 2021’de yıkıldı.
PARK İÇİNDE KAÇAK YAPILAŞMA
Kartal Kordonboyu Mahallesi Atatürk Parkı içinde bulunan kaçak işletmelerin işgaline son verildi. 3 büfe, 2 ahşap çardak, 3 kafeterya tarzı yapı ve 1 prefabrik tuvalet olmak üzere toplam 7 yapının yıkımı Haziran 2021’de tamamlandı.
AYNI ALANDA BULUNAN 5 İZİNSİZ YAPI KALDIRILDI
Zabıta ekipleri Sarıyer’de, anıt ağaçların ve 1.Abdülhamid Han Çeşmesi gibi tarihi eserlerin de içinde bulunduğu alanda izinsiz olarak kapalı alan oluşturan 5 yapıya müdahale etti. Açılır kapanır elektrikli tente, manuel açılır kapanır tente, masa sandalye ve benzeri işgallerin tamamı Kasım 2021’de kaldırıldı.
HUKUKSUZLUĞA GÖZ YUMULMADI
Önceki dönemlerde Beyoğlu İlçesi, Ömer Avni Mahallesi’nde bulunan Dolmabahçe (Bezmi-i Alem Valide Sultan) Camii’nin yakınında Bölge Koruma Kurulundan izin alınmadan çevrilmiş yapı oluşturulmuştu. Etrafı cam ile kaplı beton platformun ve üzerine yapılan sac profillerle çevrili alanın yıkım işlemi İBB Zabıta Tedbir Şube Müdürlüğünce Ağustos 2022 tarihinde sorunsuz bir şekilde tamamlandı.
TARİHİ GARIN YANINDA KAÇAK ŞEKİLDE HİZMET VERİYORDU
İBB Zabıta Dairesi Başkanlığı’nın yerinde yaptığı incelemelerde Fatih İlçesi Hocapaşa Mahallesi’nde bulunan tarihi eser niteliğindeki yapının kafeterya olarak kullanıldığı ve işletmenin, mevzuata aykırı şekilde yapının çevresinde geniş bir alana yayıldığı ve izinsiz yapılaşma gerçekleştirildiği tespit edildi. Konuyla ilgili gerekli çalışmaları yapan ekipler, 23 Aralık 2024 Pazartesi sabah saatlerinde kaçak yapının yıkım işlemini sorunsuz şekilde gerçekleştirdi.
MEYDANDA KAÇAK HİZMET VERİYORDU
İstanbul 5 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanan Maltepe Bakireler Anıtı’na İlişkin Restorasyon Taşıma ve Çevre Düzenleme projesi içerisinde bulunan kaçak yapı Kasım 2024’de tamamen kaldırıldı.
İDARİ VE HUKUKİ MÜCADELEYLE 509 KAÇAK YAPI YIKILDI
İBB Zabıta Tedbir Şube Müdürlüğü, 2019-2024 yılları arasında kamunun mülkiyetinde ya da tasarrufu altında bulunan yerler üzerinde inşa edilen toplam 509 adet yapının yıkımını gerçekleştirdi. 2019’da 253, 2020’de 44, 2021’de 42, 2022’de 108, 2023’de 38 ve 2024’de 24 ruhsatsız yapının faaliyetine son verildi.
YILLARA GÖRE YIKIM SAYILARI:
Yıl Yıkım Sayısı
2019 798
2020 610
2021 117
2022 257
2023 117
2024 159
Toplam 2058
Bu kapsamlı çalışmalar, İstanbul’un tarihi ve doğal alanlarını koruma amacıyla yoğun bir mesai ile gerçekleştirildi. Özellikle kültür varlıklarının korunması ve kamusal alanların yeniden düzenlenmesi, projelerin temel odak noktaları arasında yer aldı. Birçok noktada hukuk mücadelesi verildi.
KÜLTÜREL VE TARİHİ ALANLARA ÖZEL ÖNEM
İstanbul’un tarihi ve kültürel dokusunu korumak amacıyla yapılan çalışmalarda, koruma altındaki alanlarda izinsiz yapıların yıkımı öncelikli olarak ele alındı.
Bu kapsamda:
• Fatih İlçesi Hocapaşa Mahallesi’nde, Şehri Payitaht Cafe tarafından kullanılan tarihi bir binanın üzerindeki kaçak yapılar temizlendi.
• Üsküdar İlçesi Mimar Sinan Mahallesi’nde, doğal sit alanlarında yer alan işletmelerin yıkımları tamamlandı.
DOĞAL ALANLAR HALKIN KULLANIMINA KAZANDIRILDI
İmar planlarında park, yeşil alan ve kamusal kullanım olarak ayrılan bölgelerdeki işgal alanları kaldırıldı:
• Maltepe – Şelale Parkı: İmara aykırı yapıların tamamı temizlenerek park yeniden düzenlendi.
• Adalar – Heybeliada: Kamuya ait yeşil alanları işgal eden yapılar kaldırıldıç
Uğur Can Biçer
Odatv.com
