Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. Huriye Göncüoğlu Bodur’un 2007’de hazırladığı tez çalışmasındaki fikirle ortaya çıkan ve 2019’da kurulan Kadın Balıkçılar Derneği, çalışmalarına devam ediyor. Su Ürünleri Merkezi Birliği verilerine göre, Türkiye’de 20 bin kayıtlı balıkçı bulunurken bu sayının üçte biri kadın balıkçılardan oluşuyor.
Kadın Balıkçılar Derneği, kurulduğu günden bu zamana kadar balıkçılık alanında çalışan kadınların bilgilenip ekonomide daha fazla söz hakkı olması için Karadeniz’den Akdeniz’e kadar çalışmalarına sürdürüyor. Yürüttükleri çalışmalar hakkında soruları yanıtlayan Dernek Başkanı Sevinç Üsküplü, 30 yıldan fazla bir süre balıkçılık sektöründe aktif olarak bulunduğunu, 3 yıl önce dernek başkanı olarak göreve başladığını belirtti.
“TEK KADIN SİVİL TOPLUM KURULUŞU”
Üsküplü, “Dernek, Türkiye’nin denizcilik sektöründe hizmet veren tek kadın sivil toplum kuruluşu. Kadınlar sektörde arka planda kalıyor. Böyle bir oluşumla kadınlar sektöre daha fazla katkı sağlayacak” ifadelerini kullandı.
Dr. Huriye Göncüoğlu Bodur’un 2007 yılında hazırladığı tez çalışmasının sonuçlarının 2010’da ortaya konulduğunu, ve devamındaki süreçte kadın balıkçılara çok daha rahat şekilde ulaşabildiklerini ifade eden Üsküplü, derneğin kurulduğu 2019 yılından sonra sektörün kadın çalışanlara erişiminin çok daha kolaylaştığını anlattı.
Doğa ve adil bir toplum için çalışan kadınlar olduklarına söyleyen Üsküplü, kadın balıkçılar arasında peyzaj, iklimlendirme, lojistik gibi farklı sektör ve mesleklerde çalışan kişilerin olduğunu aktardı.
“ÇOK BÜYÜK BİR RAKAM OLARAK KARŞIMIZA ÇIKIYOR”
Üsküplü, “Ama tabii ki önceliğimiz kadın balıkçılar. Çünkü küçük ölçekli aile balıkçılığının temelini de kadın balıkçılar oluşturuyor. Her balıkçı ailede ortalama olarak bir kadın balıkçı var diye de göz önüne alırsak, bu çok büyük bir rakam olarak karşımıza çıkıyor. Karadeniz’den Ege’ye, Akdeniz’deki Samandağı’na kadar binlerce kadın balıkçı var. Ama bunlar görünür değil. Biz bu anlamda varız ve bunun için yola çıktık” dedi.
Balıkçılığın sadece erkek mesleği olarak bilinmesinin çok yanlış bir algı olduğunu dile getiren Sevinç Üsküplü, şunları söyledi:
“BALIKÇILIKTA SADECE ERKEKLER YOK”
“Erkek egemen bu meslekte kadınların da gücünü göstermek için varız. Balıkçılıkta sadece erkekler yok. Burada kadınların görünür olması çok mühim. Bu da nasıl olacak, teknelerine hissedar olacaklar. Kooperatiflerinde görünür olacaklar, ortak olacaklar. Karar alıcılar kadınları gördüğü, bunların görünürlüğü arttığı takdirde erkek egemen bir meslek olmaktan çıkacak, omuz omuza, eşit çalışma şartlarının sağlandığı ortam sağlanacak. Biz özellikle gençlerimiz, kadın balıkçı adaylarımız için çabalıyoruz.”
Üsküplü, kadınların sektörde söz sahibi olması ve bilinçlenmesiyle balıkçılık sektöründe gösterdikleri performansın Türk ekonomisine de katkı sağlayacağını belirtti.
“KADIN NEDEN GÖRÜNÜR OLMASIN”
Üsküplü, “Kadın neden görünür olmasın? Ekonomimize de büyük katkısı olur. Kadın güçlendiği zaman ev ekonomisine katkısı çok büyük oluyor. Bunu merkezimiz ve derneğimizin katkısıyla devletimiz gördü. Her yıl küçük ölçekli balıkçıya teşvik verilir” diye konuştu.
Üsküplü, kadın balıkçılara verilen teşviklerin artırıldığına dikkat çekerek, sözlerine şöyle devam etti:
“ÇOK ÖNEMLİ BİR ADIM”
“Bu çok önemli bir adım. Büyük yankısı olan bir şey. Bu yıl bunun (verilen teşvikin) yüzde 30-35 artırılacağı söyleniyor. Kadın balıkçıların, bu alanda bilgilendikçe, güçlendikçe ve bir oldukça ekonomiye de katkıları fazla oldu. Küçük ölçekli aile balıkçılığında ağ birleştirme, ağ donatma, tamir ve örme işleri genellikle kadınlardadır. Genellikle kadınlar birleştirir, tamirat yapar ve eşlerine büyük yardımcı olurlar. Kendi teknelerinde canla başla çalışırlar, üretirler. Ancak kadın balıkçılar arka planda kalmaktadır. Karar alıcılar bu yüzden görememektedir. Kadın balıkçılar daha fazla teknelerine hisse sahibi olsalar, kooperatiflerinde görünür olurlar, karar alıcılar görür ve gerekli atılımlar yapılır.”
