Hazine ve Maliye Bakanlığı dijitalleşme yönünde önemli bir adım attı.
1 Ocak 2025 tarihi itibarıyla birinci sınıf tacirlerin ve şirketlerin tutması zorunlu olan yevmiye defteri ve defter-i kebir yani diğer adıyla büyük defteri elektronik hale getirdi.
Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Finans Komisyonu Başkanı ve Ekonomist Dr. Selçuk Gülten, Ensonhaber’edefterlerin elektronik hale getirilmesi ve avantajları ile ilgili bilgi verdi.
“AB STANDARTLARINA UYGUN”
Gülten’e göre, Türkiye’nin günümüzdeki uygulamaları Avrupa Birliği (AB) standartlarına uygun bir yapı gösteriyor ve bu yapıda oluşan defterlere kayıtların e-fatura, ön muhasebe ve stok programlarından aktarılması hataları azaltacak.
“2025’TE 1,7 MİLYON MÜKELLEF DAHA ELEKTRONİK DEFTER KULLANACAK”
Belirli mali büyüklükleri aşanlar için 2013 yılından bu yana zorunlu olan elektronik defterler artık hiçbir rakama bağlı olmaksızın bütün vergi mükellefleri için geçerli hale getirildiğini belirten Selçuk Gülten’in konuyla ilgili açıklamaları şöyle:
2024 yılı itibarıyla yaklaşık 720 bin mükellef birinci sınıf elektronik defteri zorunlu veya isteğe bağlı olarak kullanmaktadır. 2025 yılında ise 1 milyon 700 bin mükellef daha elektronik defter kullanacak. Böylece envanter defteri dışında notere yıllık defter tasdiki yapılması gerekmeyecektir. Ayrıca e-yevmiye ve e-defteri kebirde kapanış noter tasdiki de yapılmamaktadır.
“ENVANTER DEFTERİ HARİÇ ARTIK KAĞIT DEFTER KULLANILMAYACAK”
İkinci sınıf defter tutma esasına tabi olan esnaflar, serbest meslek erbapları, çiftçiler yine eskisi gibi elektronik bir defter olan defter-beyan sistemini kullanmaya devam edeceklerdir. Kısaca 2025 yılı itibarıyla envanter defteri hariç artık kağıt defter kullanılmayacaktır.
“NOTER VE KIRTASİYE MASRAFLARI ORTADAN KALKACAK”
Elektronik defter tutulmasıyla noter defter tasdik masrafları, defterler için kırtasiye masrafları ortadan kalkmış olacaktır. Ancak elektronik defterlerin dijital ortamda saklanması, dijital defter tutmaya yarayan yazılımların güncelleme ücretleri gibi yeni masraflar söz konusu olmaktadır.
“BELGELERİ SAKLARKEN OLUŞAN SORUNLAR YOK OLACAK”
Kağıt defterleri vergi incelemeleri için 5 yıl, Sosyal Sigortalar incelemeleri ve ticari uyuşmazlıklar için 10 yıl saklanması zorunludur. Kağıt defterler notere onaylatıldıkları biçimiyle 10 yıl saklanmak istediğinde üzerindeki yazıların silinmesi, defterin üzerine su dökülmesi, yangın çıkması gibi riskler bulunmaktadır. Elektronik defterlerde ise siber güvenlik riskleri ortaya çıkmakta, uygun ortamda saklanmayan elektronik verilerin silinmesi, kaybolması, bozulması gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir.
“DENETİMLER HIZLI VE SAĞLIKLI YAPILACAK”
Elektronik defterlerin denetimleri de elektronik ortamda gerçekleştirilmektedir. Yapay zeka destekli yazılımlar aracılığıyla 10 bin sayfalık bir elektronik defter 3 dakika gibi bir süre içerisinde denetlenerek rapor hazırlanabilmektedir. Vergi incelemelerinin hız kazanmasının yanı sıra dijitalleşme ile elektronik defterin kontrolü de kolaylaşmaktadır. Firmalar kendi kayıtlarına daha fazla hakim olabilmektedirler.
“BLOK ZİNCİRİ TABANLI DEFTER TUTMA GELEBİLİR”
Elektronik defter, geleceğin kayıt tutma sistemlerinin temelinde yer almaktadır. İleride blok zinciri tabanlı defter yapıları da kullanılabilir.
