Odatv Gürcistan’dan bildiriyor.. Kafkasya’da Renkli Devrim provası.. Kim bu Gene Sharp
Son siyasi gerginlikler, Abhaz parlamentosunun bir Rus yatırım anlaşmasını tartıştığı sırada kitlesel protestoların patlak verdiği 15 Kasım 2024’te tırmanışa geçti. Ayaklanan muhalefet, anlaşmanın ülkenin özerkliğini ve ekonomik çıkarlarını baltalayacağını düşünüyor.
Bu anlaşmazlık, Bzhania ile Adgur Ardzinba ve Timur Guliya gibi önde gelen isimlerin başını çektiği muhalif gruplar arasındaki mevcut gerginliği de tetikledi.
MEVCUT DURUM
Muhalefet tarafından yönlendirilip bir araya getirilen protestocular, Rusya ile iyi ilişkiler içinde olan Aslan Bzhania’nın erken seçim ve geçici başkan yardımcısı yönetimi önerisine kararlı bir direniş gösterdi. Gerilimin tırmanması, Bzhania’nın ülkeyi terk etmesine nedenolacak kadar ilerledi. Öte yandan muhalif lider ve Abhazya’nın eski Ekonomi Bakanı Ardzinba’nın muhalefet çevrelerindeki etkisi, protestocuları Bzhania’nın görevde kalmasını sağlayacak herhangi bir uzlaşmaya yanaşmama ve başkanlık istifası konusunda ısrar etme konusunda birleştirdi. Ayaklanan bu grup ayrıca, muhalefeti de kapsayan bir geçici hükümet talep ediyor.
Ayaklanmaların merkezi haline gelen Tiflis’teki son gelişmeleri Siyasetçi ve Hukuk Doktoru Shota Apkhaidze’den öğrendik. Apkhaidze, hükümetin konu hakkında ne gibi tedbirler aldığı ve bu ayaklanmanın ardında kimin olduğu konusundaki sorulara da yanıt verdi:
Gürcistan’da mevcut gerilimin sebebi nedir? Sokak hareketleri ne durumda? Ve bu hareketler sizce nasıl ilerleyecek?
Tiflis sokaklarındaki durum gergin, bu bekleniyordu, ancak seçimlerden sonra muhalefet ve Batı da seçim sonuçlarından memnun olmadığı için greve gittiler. Muhalefet ve Batı yapıları seçimlerin hileli olacağını önceden duyurdular ve bu eylemlere aslında hazırlanıyorlardı.
Şimdi sadece muhalefet ve muhalefet partileri değil, ülkedeki sosyal, ekonomik durumdan ve diğer sorunlardan memnun olmayan sıradan insanlar da sokaklarda grevde, yani protestolara katılan tüm Protestanlar muhalefetin bir parçası anlamına gelmiyor..
Sokak eylemleri Tiflis’te hayatı kısmen felç etti, protestocuların çoğu Gürcistan içindeki siyasi gerilimin tırmanması için uğraşıyor..
Bence muhalefet, yetkililer erken seçim çağrısı yapana kadar sonuna kadar mücadele edecek ve zaten muhalefetin ve Batı’nın da temel amacı bu.. Eylemler, Gürcistan yetkilileri ile muhalefet arasında belirli bir fikir birliğine varılana kadar devam edecek. Fikir birliğine varmaksa zor görünüyor çünkü taraflardan hiçbiri taviz vermiyor, bu yüzden krizin derinleşeceğini ve eylemlerin devam edeceğini düşünüyorum.
Bu ilerleyişe engel olma noktasında hükümetin aldığı önlemler hakkında bilgi alabilir miyiz?
Hükümet şu anda bu süreci askıya alamaz; hükümetin yapabileceği tek şey vatandaşların güvenliğini sağlamak ve eylemlerin şiddete dönüşmemesi için bir sivil darbeye izin vermek…
Gürcistan’da istihbarat ve güvenlik güçleri, dış aktörlerin muhalefetle birlik olup ülke içinde bir yapılanmaya gitmemesi için çok çalışması gerektiğini düşünüyorum, devlet bir darbe yapmamalı, her şey kesinlikle yasa çerçevesinde olmalı ve devletin hiçbir darbesine izin verilmemeli.
Sizce bu olayların arkasında kim var?
Bu eylemlerin arkasında belirli birinin olduğunu söylemem zor çünkü bu süreç birkaç yıldır olgunlaşıyor, Gürcistan’da farklı taleplerle yıkıcı pozisyonlarn ortaya çıktı ve zaten her zaman bir sebep arıyor haldeydiler.. Muhalefet ve Batılı politikacılar şimdiki eylemlere önceden hazırlanmıştı ve elbette sonuçlarını kabul etmediler.
Yani, bu olayların arkasında tek bir kişi olduğunu söylemek doğru olmaz, bunlar Gürcistan’da iktidar değişikliği isteyen ve bir şekilde bunun ülkedeki mevcut siyasi düzen olduğu gerçeğiyle yüzleşemeyen kişiler.
Abhazya’da da benzer bir süreç yaşanıyor. Rusya ile arası iyi olan Başkan ülkeyi terk etmek zorunda kaldı. Bölge hakkındaki yorumlarınızı alabilir miyiz?
Abhazya’daki durum aslında farklı çünkü farklı farklı sorunlarımız var, Abhazya’da arazi parselleriyle ilgili bir sorun var, ve bu uzun zamandır bölgede çözülmesi gereken çok acil bir konu..
Bir yandan da bölge sözde istikrarlı, çatışma yok, Karabağ sorunu sona erdi, Abhazya’da çatışma yok, Güney Osetya’da çatışma yok, ama yine de Kafkasya bölgesinde siyasal zemin aslında kesinlikle istikrarsız.
Hem Gürcistan’daki hem de Ermenistan’daki iç siyasi durum kesinlikle normal değil, bu da bölgesel bir istikrarsızlık tablosu yaratıyor.
Ayrıca Rusya ile Gürcistan arasındaki sorun çözülmedi; resmi diplomatik ilişkiler yok; Gürcistan’ın Abhazya’dan Güney Osetya’ya kadar bölgeleriyle sorunları var, er ya da geç bunları geri vermek zorunda; ayrıca Erivan ile Bakü arasındaki sorun, yani Karabağ ile olan çatışma tam olarak çözülmüş değil. Batı bölgeyi sözde terk etti, siyasi faaliyetini azaltmış durumda, ve aslında bu faaliyet bir yere varmıyor.
Kısacası Batı, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan’ın iç siyasi hayatına yeniden çözüm getirmesi ve bölgeyi bir şekilde çatışma alanına çevirmesi için tek bir fırsatı bile kaçırmıyor.
Gürcistan, Rusya’nın Abhazya’daki rolünü eleştirmek için durum değerlendirmesi yaptı ve Gürcistan Devlet Başkanı Salome Zurabishvili, Rusya’nın iddia edilen ilhak stratejilerini kınadı.
NE GİBİ RİSKLER VAR
Ülkede önemli hükümet binalarının sürekli işgali ve muhalefetin müzakere etmeyi reddetmesi, siyasi bir çıkmaza girme olasılığını artırıyor.
Görüşmeler başarısız olursa, hükümet yanlısı ve muhalefet destekçileri arasındaki çatışmalar yoğunlaşabilir, özellikle de protesto liderleri şiddet içermeyen çözümleri kamuoyunda reddettiğinde, potansiyel olarak devlet müdahalesini davet edebilir veya bölgesel bir çatışmaya dönüşebilir.
RENKLİ DEVRİM SESLERİ
Gürcistan’ın Moskova’nın Abhazya’daki rolüne karşı yenilenen baskısı veya diplomatik girişimleri, özellikle Ukrayna krizinden sonra Batı’nın Kafkasya istikrarına olan çıkarlarının artmasıyla gerginliği daha da kötüleştirebilir.
Abhazya’daki uzun süreli huzursuzluk, Kafkasya’daki diğer ayrılıkçı hareketleri teşvik edebilir ve Gürcistan’da ve ötesinde Rusya karşıtı aktörleri cesaretlendirebilir.
Tarihte renkli devrimlerin ulusal orduları tasfiye ettiği sonucu göz önüne alındığında riskler çok daha belirgin hale geliyor.
Bu noktada ‘renkli devrim’ kavramını biraz daha detaylı incelemekte fayda var:
Renkli devrimler aslında çalkantılı siyasi dönemleri tanımlamak için kullanılan siyasi bir
terim: Bir ülkedeki mevcut hükümet değişikliği için kitlesel sokak protestoları ve
İsyanların başlaması, renkli devrimlerin fitilini ateşleyen ortamlar olarak sayılabilir. Sivil itaatsizlik yoluyla demokrasi ihraç etmeyi amaçlayan teknolojiler olarak tanımlanan renkli devrimler, kimi zaman iktidarı tehdit eden siyasi şantaj olarak da tasvir edilir. Mucidi ise ABD’li Gene Sharp olarak biliniyor.
KİM BU GENE SHARP
Sharp, “özgürlüğü savunmanın güvenilir, pratik bir yolu” olarak gördüğü şiddet içermeyen bu mücadele üzerine araştırma ve yazılara imza attı.. Renkli devrimlerin tıpkı askeri savaşta olduğu gibi uygulanması ve mükemmelleştirilmesi gereken, sosyal, psikolojik ve ekonomik silahlardan oluşan bir teknik olduğunu savunan Sharp kitaplarında renk ve simgelerin kullanımından sahte cenaze törenleri ve boykotlara kadar uzanan bir “şiddet içermeyen silah” listesi sunuyor. Sharp’a göre bu silahlar insanlara bir alternatif sunuyor. Hatta bu silahlara sahip olmayan toplumların şiddete ve savaşa dönme riskini vurguluyor.
2009’da İran’daki Yeşil ayaklanmanın ardından protestocuların çoğu mahkemede Sharp’ın 198 yönteminden 100’den fazlasını kullandıklarını söylediler.
Sharp’ın fikirlerini uygulayanlar ise bu iradeyi kendilerinin sağladığını düşünse de durumun farklı olduğu düşünülüyor: Düşünceleri hayata geçirenlerin, ABD Hükümeti olduğu, bunu STK’lar aracılığıyla fonladığı tezi geniş kabul görüyor.
RUSYA’NIN TUTUMU
Göstericilerse ısrarla Rusya karşıtı olmadıklarını söylüyor. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, geçen gün bir açıklama yaptı ve göstericileri bölgeyi krize sürüklemekle suçladı. Zaharova Rus vatandaşlarına da bir süre Abhazya’ya gitmeme uyarısında bulundu.
Rusya, 2008’deki 5 gün süren Rus-Gürcü savaşı sonrasında, Abhazya ve Güney Osetya bölgelerini, bağımsız devlet olarak tanıdığını açıklamıştı. Ayrıca Güney Osetya bölgesinin, Rusya ile bütünleşmesine daha sıcak bakmasına karşılık Abhazya ise Moskova’dan daha bağımsız durmaya çalışıyor.
Gözde Sula
