Sırbistan’daki sokaklar her gün yerel saatle tam 11:52’de 15 dakika boyunca trafiğe kapatılıyor, araçlar duruyor ve insanlar susuyor. Sırbistan’ın ikinci büyük şehri Novi Sad’daki tren istasyonunda beton sundurmanın kasım ayında çökmesiyle hayatını kaybeden 15 kişi için adalet talep ediyorlar. Ölenleri anmak için tam sundurmanın çöktüğü andan itibaren 15 kişi için 15 dakika boyunca trafik engelleniyor. Yaşanan trajik olaydan bu yana ondan fazla kişi gözaltına alındı. Bu kişiler arasında çöküşü takip eden günlerde istifa eden Sırbistan’ın eski inşaat bakanı da var. Eski bakan ise herhangi bir suçlamayı reddediyor.
BBC Türkçe’nin aktardığına göre, ülke çapında yayılan protestolarla birlikte Sırbistan’da öfkeli bir yas hakim. Ancak Belgard Üniversitesi’nden bir grup öğrencinin fakültelerini kasım ayı ortasında ablukaya almasından bu yana eylemler ülke çapında 50 fakülteye ve iki ortaokula yayıldı. 22 Aralık Pazar günü, başkent Belgrad sokaklarında on binlerce kişi öğrencilere katılarak kaza için hesap verilmesini istedi. Pazar günkü protesto, aynı zamanda Sırbistan’da son yıllarda düzenlenen en büyük protestoydu.
‘HEPİMİZ SUNDURMA ALTINDAYIZ’
Pazar günü telefonların ışıkları Belgrad’ın ana meydanını aydınlatıyordu. On binlerce kişi 15 dakika boyunca susarak çöküşün kurbanlarını anarken, sokakları büyük bir sessizlik kapladı. Novi Sad’dan tıp öğrencisi Maksim Ilić BBC Sırpça’ya, “Öğrenciler çok uzun süre sessiz kaldılar ve tüm bu sorumsuzluklar bardağımızı taşıran son damla oldu ” dedi. Pazar günü öğrencilere çiftçiler, sağlık çalışanları, aktörler ve sanatçıların yanında Belgrad ile Sırbistan’ın diğer şehirlerinden insanlar katıldı. Göstericiler 15 dakika sessizlik sırasında, “Hepimiz sundurma altındayız” yazan bir pankart açtılar.
Tren istasyonundaki sundurmanın çökmesini yolsuzluğun yaygın olmasına ve binanın inşasındaki özensizliğe bağlıyorlar. İstasyon son yıllarda iki kez renove edilmiş ve hepsinde Çin devletine ait şirketler de yer almıştı. Belgrad yakınlarındaki Pancevo şehrinden BBC Sırpça’ya konuşan Lidija, “Her şeyi temelden değiştirmek ve hepimizin daha yeni ve sağlıklı bir hayata doğru ilerlemesi gerekiyor” dedi. Öğrenci protestolarına inandığını çünkü gençlerin sayısının herkes için bir uyarı olduğunu sözlerine ekledi: “Öğrencilerin her zaman yanında oldum çünkü sözlerine sadık kaldılar ve duruşlarını değiştirmediler.”
‘ELLERİNİZ KANLI’
‘Kanlı eller’ de tren istasyonunda yaşanan olayın ardından düzenlenen protestoların sembolü haline geldi; eylemlerin sloganı da ‘Yolsuzluk öldürür’ oldu. Pankartlarda ‘Elleriniz kanlı’, ‘Devlet çocuklarındır’ ve ‘Herkes barikatlara’ gibi mesajlar yer aldı. 15 dakikalık sessizliğin ardından kalabalık, gürültü çıkararak yetkililere karşı sloganlar attı. Yetkililer, konuya ilişkin soruşturma açıldığını açıkladı. Buna ek olarak Novi Sad tren istasyonundaki sundurmanın yeniden yapımına ilişkin belgelerin bir kısmını yayımlayarak talepleri yerine getirdiklerini iddia ettiler. Ancak öğrenciler belgelerin eksik olduğunu söylüyor.
EĞİTİM BAKANLIĞI, KIŞ TATİLİNİ ERKEN BAŞLATMA KARARI ALDI
Başkent Belgrad’daki ve ülkenin ikinci en büyük kentleri Novi Sad ve Nis’teki bütün üniversiteler abluka altında. Bazı öğretmen sendikaları okullardaki dersleri kısaltıp protestoya katılma kararı aldı. Lise öğrencileri de hayatını kaybedenleri onore etmek için, toplu olarak derslerini terk ediyor. Sırbistan’da ikokul ve özellikle ortaokullarda artan rahatsızlıkla birlikte Eğitim Bakanlığı kış tatilini erken başlatma kararı aldı.
Sırp yetkililer öğrencilerin bütün taleplerini karşıladıklarını iddia etseler de öğrenciler buna katılmıyor. Taleplerinin hiçbirinin tamamen karşılanmadığını söylüyorlar. Öğrencilerin taleplerinden biri, Novi Sad tren istasyonunda sundurmanın çökmesiyle ilgili tüm belgelerin yayımlanması. Hükümetin internet sitesinde bugüne kadar 195 belge yayımlanmış olsa da öğrenciler 800’den fazla dokümanın daha olduğunu ve yayımlananların finansal detayları içermediğini söylüyor. Belgard Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Fakültesi de yakın zamanda belgeleri analiz etti ve kritik bilgilerin eksik olduğunu açıkladı.
Pazar geceki protestonun ardından Devlet Başkanı Aleksandar Vuçiç, Instagram hesabından yaptığı açıklamada, Belgrad’da muhalif düşünceli insanların ‘istisnai büyük bir toplanma’ içinde olduklarını söyledi. Vuçiç, görüşlerini ve Sırbistan için neyin önemli olduğu konusunda neye inandıklarını duymaya ‘her zaman hazır’ olduğunu ekledi.
(ALINTI)
