ABD Başkanı Donald Trump, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Ukrayna’daki savaşı sona erdirmek için bir anlaşma yapılmaması durumunda, Rusya’ya yönelik yaptırımlar yeni gümrük vergileri ekleyeceğini söyledi. Trump, bu yaptırımların “diğer katılımcı ülkelere” de uygulanabileceğini belirtti.

Trump, kendisine ait olan Truth Social platformundaki paylaşımında, “Eğer yakında bir ‘anlaşma’ yapmazsak, Rusya’nın ABD’ye ve çeşitli diğer katılımcı ülkelere sattığı her şey için yüksek düzeyde vergiler, tarifeler ve yaptırımlar uygulamaktan başka bir seçeneğim yok” dedi.

Trump, “katılımcı ülkeler” ifadesiyle hangi ülkeleri kastettiğini veya bu katılımı nasıl tanımladığını açıklamadı. Ancak bu ifade, Rusya’nın en büyük ticari ortaklarından biri olan Türkiye için iyi bir durum teşkil etmiyor.

ABD VE RUSYA ARASINDA

Türkiye, Rusya – Ukrayna savaşının başladığı 2022 yılında Rusya’yla 68,1 milyar dolar seviyesinde ticaret hacmine ulaştı. Statista verilerine göre savaşın ilk yılı olan 2023’te Türkiye, Rusya’yla en çok ticaret yapan üçüncü ülke oldu.

Türkiye, Rusya’dan büyük miktarda buğday ve bakliyat ithal ederken, Rusya’ya meyve ve sebzeler, kuruyemiş, plastik ve plastik ürünleri ihraç ediyor.

Ancak Türkiye’nin ihraçları, bunlarla sınırlı değil. 2021 verilerine göre Türkiye, yüzde 28 makine teçhizat ve araçları ihraç ediyor. Bu ürünlerin önemli bir kısmı, askeri sanayide kullanılabiliyor.

Ukrayna – Rusya savaşında bir anlaşmaya varılamaması, Rusya’nın en büyük ticari ortaklarından biri olan Türkiye’nin de ABD yaptırımlarına maruz kalması anlamına gelebilir.

BRICS’e yakın tavır alan Recep Tayyip Erdoğan’ın, Kazan’daki aile fotoğrafına katılması da dikkat çekmişti. Bunun yanında Türkiye’nin ayrıca Ukrayna ve Rusya arasındaki Karadeniz Tahıl Anlaşmasını’n arabuluculuğunu yapması, Türkiye’yi Rusya ve Ukrayna savaşında belirleyici ancak dengeli bir ekonomik güç hale getirdi.

NATO müttefiki olan Türkiye, savaşta anlaşmaya varılamaması halinde Rusya’yı bir ticari ortak olarak kaybetmek, ya da ABD’nin yaptırımları arasında bir seçim yapmak zorunda kalabilir.

HEDEF RUSYA DEĞİL, ORTAKLARI

Trump’ın tehdit ettiği ekonomik yaptırımlar, ABD’nin mevcut ticaret ilişkilerine kıyasla Rusya’yı daha sınırlı bir şekilde etkileyebilir. ABD, 2024’ün ilk 11 ayında Rusya’dan ithalatını 2,9 milyar dolara kadar düşürdü. Bu rakam, 2021’de 29,6 milyar dolardı.

Ancak ABD’nin, Türkiye gibi Rusya ile ticarete devam edem müttefiklerini hedef alması, ABD ve Rusya arasında seçim yapmak durumunda kalan ülkeleri Rusya pazarını terk etmeye itebilir.

Rusya’nın en büyük ticaret ortakları arasında Çin, Hindistan, Türkiye, Kazakistan ve Brezilya yer alıyor. ABD’nin koruması ve ticari desteğini alan Güney Kore de, Rusya’yla geniş hacimde ticaret yapan ülkeler arasında.

ABD’nin olası yaptırımları, özellikle Türkiye, Güney Kore, Brezilya ve Hindistan’ı olumsuz etkileyerek Rusya pazarından çekilmelerini sağlayabilir.

RUSYA’DAN AÇIKLAMA

Rusya’nın BM Daimi Temsilci Yardımcısı Dmitry Polyanskiy, Trump’ın “anlaşma” derken neyi kastettiğini anlamadan yorum yapmanın zor olduğunu belirtti.

“Bu sadece savaşı bitirme meselesi değil,” diyen Polyanskiy, “Bu, öncelikle Ukrayna krizinin kök nedenlerinin ele alınması gereken bir meseledir” diye ekledi.

Trump, başkanlık seçim kampanyası boyunca Ukrayna ve Rusya arasında bir anlaşmayı görevinin ilk gününde, hatta öncesinde sağlayacağını defalarca dile getirmişti.

Ancak yardımcıları, böyle bir anlaşmanın aylar ya da daha uzun sürebileceğini kabul etmişti.

‘BU SAÇMA SAVAŞI BİTİRİN’

Trump, Rusya ekonomisinin kötü durumda olduğunu ve Başkan Putin’e büyük bir iyilik yaptığını iddia ederek, “Şimdi bu saçma savaşı bitirin ve anlaşmaya varın!” çağrısında bulundu.

Ancak Ukrayna’daki savaş, doğu cephesinde yıpratma savaşına dönüşmüş durumda.

İki tarafın müzakere pozisyonları arasında büyük farklar var ve bazı Ukraynalılar, yıllardır süren yıkıcı çatışmaların ardından büyük tavizler vermek zorunda kalabileceklerinden korkuyor.