EVRİN GÜVENDİK Ankara – Ege Üniversitesi Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Aysun Doğan, TBMM Dilekçe Komisyonu bünyesindeki “Akran Zorbalığı” alt komisyonunda sunum yaptı. Doğan, “Ekonomik anlamda belki daha dezavantajlı bölgeden gelen çocuklar, göçmen çocuklar, herhangi bir fiziksel engeli, zihinsel, gelişimsel problemi olan çocuklar bu zorbalığa maruz kalıyor. Ama artık günümüzde gözlük takanlar, diş teli olanlar, hafif bir aksanı olan çocuklar da maalesef akran zorbalığı yaşıyor” dedi.
En çok fiziksel zorbalığın yaşandığını aktaran Doğan, son 10 yıldır siber zorbalığın da yaygınlaştığını ifade etti. Doğan, siber zorbalığın sosyal medya hesabını çalmak, sahte profil açmak ve photoshoplu fotoğrafını koymak şeklinde öne çıktığını kaydetti. Akran zorbalığının anaokuluna kadar indiğine de dikkati çeken Doğan, zorbalık mağduru çocukların ciddi psikolojik sorunlar yaşadığını ifade ederek “Kendilerini mutsuz, değersiz hissediyorlar, depresyon, kaygı, yalnızlık semptomları var. En önemlisi okuldan soğuma, okul terki ve maalesef en son aşamada da intihar girişimleri, bu yüzden hayatını kaybeden gençler var” diye konuştu.
Araştırma sonuçları
Doğan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın çağrısı üzerine Türkiye genelinde yapılan TÜBİTAK destekli araştırmanın sonuçları hakkında da bilgi verdi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi ve Ege Üniversitesi’nden bir ekip tarafından yürütülen araştırma kapsamında, 62 ilde 5 bin 600 çocuk ve ergen ile 5 bin anne ve bin 500 babayla görüşüldüğünü söyleyen Doğan, zorbalık yapma oranlarını ilkokulda yüzde 36, ortaokulda yüzde 57, lisede yüzde 61 olarak sıraladı. Zorbalığa uğrama oranlarının ise ilkokulda yüzde 69, ortaokulda yüzde 72 ve lisede yüzde 68 olduğunu kaydetti. ”18 milyon civarında öğrenci olduğunu düşündüğümüzde 9-10 milyon çocuğun akran zorbalığına maruz kaldığını söyleyebiliriz” diyen Doğan, siber zorbalıkta da oranların yüzde 40-50’lerde seyrettiğini söyledi. Doğan, zorbalığın sadece sınıfta olmadığını, koridorlar, okul bahçesi, spor salonları, servislerde ve yatılı okullarda da görüldüğünü belirterek, akran zorbalığının müfredata girmesi gerektiğine işaret etti.
AİLESİNDEN GİZLİ SOSYAL MEDYA HESABI OLANLAR: YÜZDE 17.7
RTÜK Başkan Yardımcısı Deniz Güler de,26 ilde 6 bin 500 gençle yapılan mecra kullanımına yönelik araştırmanın sonuçlarına göre, gençlerin yüzde 92’sinin her gün internete girdiğini, yüzde 76’sının televizyon izlediğini, yüzde 41’inin dijital platformlara giriş yaptığını ve yüzde 34’ünün radyo dinlediğini söyledi. Gençlerin yüzde 95’inin sosyal medya hesabı olduğunu belirten Güler, bunların yüzde 17,7’sinin ailesinin bilmediği başka bir sosyal medya hesabı daha olduğunu kaydetti.
1, 5 ve 9. sınıfta risk faktörü yüksek
Çocukların utandıkları ve üzüldükleri için yaşadıkları zorbalığı kimseyle paylaşmadığını belirten Doğan, bazı ebeveynlerin “ne olacak şakalaşıyorlar” yaklaşımında olmasını da eleştirdi. Doğan, “Eğer karşı tarafa zarar veriyorsa bunun hemen önüne geçmemiz gerekiyor. ‘Çocuklar zorbalıkla kendi başına mücadele etsin, güçlenirler, yalnız bırakalım’ anlayışı yanlış” ifadelerini kullandı. Akran zorbalığının her sınıf düzeyinde olduğunu ancak özellikle 1., 5. ve 9. sınıflarda risk faktörünün arttığına işaret eden Doğan, erkek çocukların daha çok fiziksel, kızların ise ilişkisel zorbalık yaşadığını kaydetti.
