Müfredatında ezbere dayalı pek çok eser, yazar ve dönem barındıran edebiyat dersi üniversiteye hazırlık sürecinde öğrenciler için zorlayıcı olabiliyor. Öğrenciler küçük not defterlerine sık sık göz atarak ya da yaptıkları kodlamalarla edebiyat dersindeki bilgileri ezberleyerek öğrenmeye çalışıyor. Kütahya Aysel-Selahattin Erkasap Sosyal Bilimler Lisesi’nde görev yapan 47 yaşındaki Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni Hakan Bengül, öğrencilerinin kalıcı öğrenme sağlaması, akran öğrenmesi ve grup çalışması tekniğinden eğlenerek faydalanmaları için tüm edebiyat bilgisini içine sığdırdığı bir kutu oyunu tasarladı. Yaklaşık bin sorunun yer aldığı iki parkurlu oyunda ilk etap TYT sorularını ikinci etap ise ‘bilgiye dayalı’ AYT sorularını içeriyor. İkişerli gruplara ayrılan iki takımla oynanabilen, bir kişinin de hakemlik yaptığı Mahlas’ta soruları doğru bilip iki etabı önce tamamlayan kazanıyor. Öğretmen Bengül geliştirdiği kendine has öğretme metodunu şöyle anlatıyor:
SANAL VE BİREYSEL ÖĞRENMEDEN UZAK
“Türkçe her ne kadar muhakeme yeteneğine dayansa da edebiyata ilişkin temel bilgilere hakim olmak gerekiyor. Öğrencilerimizi edebiyatın gizemli dünyasıyla buluştururken eğlendirmek ve bilginin kalıcı hale gelmesini sağlamak isteğiyle bu çalışmaya başladım. Bu yöntemle onları teknolojinin tehlikeli tarafından uzak tutmaya çalışırken grup çalışmasına teşvik ediyoruz. Dijital kaynaklı bireysel öğrenmeden daha kalıcı bir öğrenme sağladığımıza inanıyorum. Öğrencilerimiz 4 kişi oynadıkları bu oyunda akran öğrenmesinden de faydalanıyorlar. Bir öğrenciye; “4 kişi edebiyatın şu döneminden şu isimleri ve eserlerini oturup ezberleyin” desek bu onlar için heyecan verici olmazdı. Rekabetçi ruhu tetiklemek için de her yıl 12’inci sınıflar arasında bir turnuva düzenliyoruz.
Ahmet Uslu ve Hakan Bengül
NASIL OYNANIYOR?
Oyun tasarımı için meslektaşım Ahmet Uslu ve 6 öğrenciyle çalışarak bütün edebiyat dünyasını soru kartlarına döktük. Zorluk derecelerine göre sınıflandırılmış yaklaşık bin edebiyat sorusu yer alıyor. Daha motive edici olması için oyunun piyonlarına Türkiye’nin en iyi üniversitelerinin logolarını koyduk. Her bir öğrenci hayalindeki üniversiteye göre piyon seçiyor. Oyun tahtasında ise biri TYT’yi diğeri ise AYT’yi temsil eden iki parkur bulunuyor. İkişer kişiden oluşan iki takımla oynanan Mahlas’ta büyük zarı atan oyuna başlıyor. Çark döndürülüyor ve gelen renk sorunun zorluk düzeyini belirliyor. Soruya doğru cevap veren yeniden zar atıyor ve piyonunu gelen sayı kadar ilerletiyor. Piyonun geldiği kutudaki yönergeler ceza veya ödülü işaret ediyor. ; ‘Arkadaşına çok takıldın’, ‘telefonla çok oynuyorsun’ ‘sınav ve gelecek kaygısı’ gibi cezalarda piyon geriye gidiyor. Birinci kulvarı bitiren TYT’de başarılı sayılıyor ve AYT katına geçiyor. İkinci kulvarı önce tamamlayan galip sayılıyor.
İLGİYİ VE BAŞARIYI ARTIRDI
Oyunumuzun adını takma ad anlamına gelen ‘Mahlas’ koyduk ve sloganını Mehmet Rauf’un romanından esinlenerek ‘Halas için mahlas’ şeklinde belirledik. Halas kurtuluş demek ve bu oyunla üniversite sınavında edebiyatın yükünden kurtuluşu anlatmak istedik. Okulumuzun edebiyat köşesinde her zaman duran bu oyun sayesinde öğrencilerimizin edebiyata ilgileri çok arttı ve ders notları yükseldi. Edebiyat dergilerine abone olmaya başladılar ve özel sayılarını biriktirenler var. Bu ilgi YKS’de başarı olarak dönmeye başladı. İlk bine 178, 282, 600 ve 700’üncü olmak üzere 4 öğrencimiz girdi. Oyunda başarılı olunca; ‘burada yapabiliyorsam, üniversite sınavında da yapabilirim’ demeye başladılar.”
‘MAHLAS’ DESTEĞİYLE YKS’DE 178’İNCİ
2024 YKS’de Türkiye 178’incisi olan Elif Rana Atiş Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü kazandı. Edebiyata ilgisinin Mahlas oyunu sayesinde arttığını ve oyunun sınavda işini çok kolaylaştırdığını söyleyen Atiş şöyle devam etti:
“Mahlas oyunu 11’inci sınıftayken ilgimi çekmişti ve oynamaya başlamıştım. Bilemediğimiz bir soru olduğunda üzerine konuşarak birbirimize de öğretiyorduk. Bu konuşmalar soruların sınavda da aklımızda kalmasını sağlıyordu. Bir testte soruyu gördüğümde çağrışım yapıyordu. Bu nedenle bana çok faydası oldu. Aslında ben ezberime güvenirim ama sayfalarca bilgiyi okuyarak zihnime atmak yerine Mahlas sayesinde bilgiyi beynimize eğlenerek yerleştirdik.”
