Araştırmalar ortaya koydu: DNA’nız kaderiniz mi?

Ebeveynlerden miras alınan genler ile kişinin içinde geliştiği çevre arasındaki karmaşık etkileşim olarak açıklanan epigenetik; rahim içi, fiziksel ya da büyüdüğümüz psikolojik ortamı tanımlayabilir.

DNA’nın kişilerin kaderini belirlemek üzerinde tek başına etkili olmadığını ifade eden bilim insanları, çocukluk döneminde yaşanan erken stresin, yetişkinlikte depresyon ve anksiyete riskini artırdığını ifade etti.

2 binden fazla çocuğun doğum kayıtlarını incelendi

Hollanda kıtlığı doğum kohort çalışmasında, gebeliğin çeşitli aşamalarında annenin yetersiz beslenmesinin, yavruların belirli kronik hastalıklar geliştirme olasılığı üzerindeki etkileri araştırıldı.

Amsterdam nüfusu 1943 ve 1947 yılları arasında şiddetli bir gıda kıtlığı yaşadı. 10 Mayıs 1940’ta Hollanda, Alman birlikleri tarafından işgal edildi ve bu durum Hollanda gıda tedarikini olumsuz etkiledi. Diğer ülkelerden gıda ithalatı artık mümkün değildi ve Hollanda’da üretilen gıdanın bir kısmı Almanya’ya gönderildi. Bilim insanları, o yıllarda Hollanda’da doğan 2 binden fazla çocuğun doğum kayıtlarını inceledi.

Sonuçlar, doğum öncesi yetersiz beslenmeye maruz kalmanın sağlık üzerinde uzun süreli etkileri olduğunu gösterdi. En belirgin etkiler, tüm önemli organ sistemlerinin oluştuğu ilk trimesterde fetüsün yetersiz beslenmesi durumunda meydana geldi. Araştırmacılar, kıtlığa maruz kalmanın daha yüksek kardiyovasküler hastalık, Tip 2 diyabet, böbrek hastalığı ve solunum bozuklukları riskini artırdığını ifade etti.

Kıtlığa erken maruz kalan kadınlarda obezite, meme kanseri ve ölüm riski arttı. 

Doğum öncesi kıtlık, yaşamın ilerleyen dönemlerinde artan anksiyete ve depresyon semptomlarıyla da bağlantılı bulundu. 

Çalışmada, sigara içmenin de epigenetik değişikliklere neden olduğu tespit edildi. Bu durum, en çok ağır sigara içen kişilerde belirgin olarak görüldü.

Erken stresin etkisi

NTV’nin aktardığına göre uzmanlar, çocukluk döneminde olumsuz koşullar yaşayan kişilerin depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, bipolar bozukluk ve anksiyete gibi psikolojik hastalıklara karşı daha fazla duyarlılık gösterebildiğini vurguladı.

Çocukluk dönemindeki travmatik olaylar, uzun vadeli fiziksel sağlık sorunlarına da zemin hazırlayabiliyor.

Yakın zamanda yapılan bir araştırma, stresin çocuklar üzerindeki etkisini ve yetişkinlikte iltihaplı bozuklukların gelişimini inceledi. CRP (C-reaktif protein), vücuttaki iltihaplanma için bir kan belirtecidir. Bir çalışmada, düşük sosyoekonomik ortamlarda yetişen 60 ila 79 yaşlarındaki İngiliz kadınların, daha zengin ortamlarda yetişenlere göre kanlarında daha yüksek CRP seviyeleri olduğu gözlemlendi.

Başka bir çalışmada, daha az eğitimli ebeveynleri olan orta yaşlı kadınların, daha eğitimli ebeveynleri olanlara kıyasla daha yüksek CRP seviyeleri bulundu. Çalışma, erken dönemde yoksulluk yaşayan çocukların, yetişkin olduklarında daha yüksek düzeyde stres hormonları ve iltihaplanma sergilediğini ortaya koydu.