2024 yılında, 2023’e göre 1,52 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren deri ve deri mamulleri sektörü; İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Güven Karaca’nın ev sahipliğinde, Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Erkan Zandar, Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, Saraciye Sanayicileri Derneği (SSD) Başkanı Hasan Süren, Türkiye Deri Sanayicileri Derneği (TDSD) Başkanı ve İDMİB Başkan Yardımcısı Burak Uyguner, Türkiye Deri Konfeksiyoncuları Derneği (TDKD) Başkanı Cengiz Sarıgül, Organik Giyim Sanayicileri Derneği (OGSD) Başkanı Ali Yavuz Boynukısa, Ayakkabı Yan Sanayicileri Derneği (AYSAD) Başkanı Sait Salıcı’nın katılımıyla bir toplantı düzenledi.
‘SEKTÖRÜN GELECEĞİNİ KURGULUYORUZ’
Düzenlenen toplantıda 2024 yılını değerlendiren ve gelecek hedefleri hakkında açıklamalarda bulunan Güven Karaca, sektörü temsil eden tüm sivil toplum kuruluşlarının ve yönetimlerinin tek bir masa etrafında toplanarak gelecek 10 yılı kapsayan orta vadeli master plan konusunda mutabakat sağladığını kaydetti. Güven Karaca, “Günün koşulları ve gerçekleri ile geleceği kurgulayamayız. Ancak, güncel sorunlarla mücadele ederken, geleceği de kurgulamak için çalışıyoruz.” dedi.
‘EN DEĞERLİ DÖRDÜNCÜ SEKTÖR OLDUK’
Türkiye’nin 2024 yılında, 2023’e göre yüzde 2,5 artışla 261,9 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdiğini, kilogram başına ihracatın da ortalama 1,58 dolar olduğunu kaydeden Güven Karaca, “2024 yılı ihracat performansında 26 sektörün yarısı artı, diğer yarısı ise eksi ihracat ile yılı kapadı. Deri ve deri mamulleri sektörü de hedef pazarlarımızı oluşturan ülkelerdeki yüksek enflasyon ile faiz oranlarının tüketim alışkanlıklarını değiştirdiği ve pazarlarımızın daraldığı, zorlu geçen 2024 yılında yüzde 17,9 azalışla 1,52 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Sektörün 2023’te 11,35 dolar olan kilogram başına ihracat birim fiyatı ise 11,82 dolar olarak kayıtlara geçti. Mücevher, savunma ve havacılık sanayii, hazır giyim ve konfeksiyon sektörlerinin ardından en değerli dördüncü sektör oldu. İhracatımızda düşüş yaşansa da deri ve deri mamulleri sektörü olarak katma değerli ihracata tam gaz devam ediyoruz.” dedi.
EN BÜYÜK PAZAR AVRUPA BİRLİĞİ
Sektörün ana pazarının yüzde 39,7 pay ile Avrupa Birliği ülkeleri olduğunu dile getiren Güven Karaca; Orta Doğu ülkelerinin yüzde 14,2 pay ile ikinci sırada, Eski Doğu Bloku ülkelerinin yüzde 12,1 pay ile üçüncü sırada, Asya ve Okyanusya ülkelerinin yüzde 7,7 pay ile dördüncü, Afrika ülkelerinin ise yüzde 7,3 pay ile beşinci sırada yer aldığını söyledi. Ana pazar olan Avrupa Birliği ülkelerinde euro/dolar paritesindeki düşüşün gelecek dönemde takip edilen konular arasında yer alacağının altını çizen Güven Karaca, sektörün kapasite kullanımının 2023’e göre yüzde 67,3’ten yüzde 62,1’e, sektörün istihdamının da aynı dönemlerde 68 bin 956’dan, 2024 ekim ayı verilerine göre 62 bin 789’a gerilediğini ifade etti.
Güven Karaca, “İhracat rekorları kırdığımız 2022’de istihdam edilen kişi sayısı 80 binin üzerindeydi. 2021 yılını 567 milyon dolar dış ticaret fazlası ile kapatan sektörümüz, 2022 yılında 247 milyon dolar dış ticaret fazlası verdi. Ancak, sonraki yıllarda denge negatif yönde değişti. Sektörümüz 2023 yılında 546 milyon dolar dış ticaret açığı verdi. 2024 yıl sonunda ise 1,1 milyar doların üzerinde bir dış ticaret açığı gerçekleşmesi öngörülüyor.” diye konuştu.
MAKAS AÇILDI, REKABETTE ZORLANDIK
Sektörün, 2024 yılında yüksek üretim maliyetleri sebebiyle dış pazarlarda ihracat kaybı yaşadığını, Türkiye’nin gururu olan yerel markaların da ithalatı tercih ettiğini kaydeden Güven Karaca; sektördeki firmaların rekabetçi olamayacağını fark etmesi ve satış hedeflerini tutturamamasının üretim kapasitelerini düşürdüğüne dikkat çekti.
Türkiye’deki ekonomi politikaları ve dezenflasyon süreci tamamlanıp üretim ve yatırım ortamı iyileştiği noktada sektörün yeniden rekorlar kırabileceğini söyleyen Karaca, sözlerini şöyle sürdürdü: “Para ve sıkılaşma politikaları ile sürdürülen dezenflasyon süreci reel sektörü ve hane halkını derinden etkiledi. Mevcut mücadele, sanayide soğuma oluştururken tüketimde beklenen soğuma görülmedi. Sonucunda da TÜFE/ÜFE makası açıldı. Maalesef bu tüketim talebi sektörümüz özelindeki ürün gruplarında ithalatla karşılandı. 2024 yıl sonu ÜFE 22,52 iken, TÜFE 44,38 olarak gerçekleşti. Bu dönemde dolar, yılbaşından yıl sonuna kadar TL karşısında yüzde 20 değer kazanırken, enflasyon yüzde 44 oldu. Bu da bizim rakibimiz olan Asya ülkelerinden hatta Avrupa ülkelerinden daha pahalı kalmamıza sebep olarak rekabetçiliğimizi düşürdü.”
SEKTÖR FİNANSAL DAYANIKLILIK SINAVINI GEÇTİ
Faizlerin çok yüksek olduğu 2024 yılında ciddi bir finansal kaza geçirmeyen sektörün finansal dayanıklılık sınavını geçtiğine vurgu yapan Güven Karaca, “2024 yılı ocak ayında yüzde 32 düşüş ile başlarken yıl sonunu yüzde 18 düşüşle kapatarak iyileşme sürecine devam ediyoruz. 7 milli katılım ve onlarca bireysel fuara katılan Amerika, Asya, Afrika ve Avrupa kıtalarında B2B’lere devam eden sektörümüz, dünyadan aldığı payı artırarak ihracat için yollarda olmaya devam edecek. Bu çerçevede 2025’in ilk günlerine girerken, ithalatta korunma önlemlerini ve emek yoğun sektörlere verilecek olan destekleri olumlu görüyoruz.
Ekonomik etkisi az olsa da psikolojik etkilerinin yüksek olacağını düşünüyoruz. Dezenflasyon sürecinin başladığını görüyor, bu sürecin kalıcı olacağını umuyor ve buna paralel olarak da faiz oranlarının geri gelerek üretim ve yatırımda finansmana ulaşım maliyetinin düşmesini önemsiyoruz. Küresel pazarlarda da ABD’deki yönetim değişikliğinden sonra oluşacak dünya ticaretindeki gelişmeleri takip edeceğiz. Ukrayna, Rusya, İsrail ve Suriye başta olmak üzere bölgemizdeki ve dünyadaki tüm gelişmeler radarımızda olacak.” ifadelerini kullandı.
