Yaşlı nüfusu artıyor: Bakın sayı kaç oldu?

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), yaşlılara yönelik araştırmasının sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre, Türkiye’de 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus sayısında ciddi artış gözlemlendi. Giderek yaşanlanan ülkede artış beş yılda yüzde 20,7’yi buldu. Türkyie’de geçtiğimiz yıl yaşlı sayısı 9 milyon 112 bin 298 kişiye ulaştı. Yaşlı nüfusun, ülke içindeki oranı da 2024 yılı itibarıyla yüzde 10,6’ya çıktı.

BEŞ YILDA BİR BUÇUK MİLYONDAN FAZLA ARTIŞ

TÜİK, 2024 yılına ilişkin “İstatistiklerle Yaşlılar” araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Buna göre, 2019’da 7 milyon 550 bin 727 kişi olan 65 yaş ve üzeri nüfus, son beş yılda yüzde 20,7 artarak 2024’te 9 milyon 112 bin 298 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2019’da yüzde 9,1 iken 2024’te yüzde 10,6’ya çıktı.

CİNSİYETLERE GÖRE DAĞILIMI DA BELLİ OLDU

Yaşlı nüfusun cinsiyetlere göre dağılımı da arştırmayla birlikte ortaya çıktı, yaşlıların yüzde 44,6’sını erkekler, yüzde 55,4’ünü kadınlar oluşturdu. Nüfus projeksiyonlarında ise yaşlı nüfus oranının giderek artacağı ön görülüyor. Öyle ki yaşlılık oranının 2030’da yüzde 13,5, 2040’ta yüzde 17,9, 2060’ta yüzde 27, 2080’de yüzde 33,4 ve 2100’de yüzde 33,6 olacağı tahmin ediliyor.

Doğurganlık göstergelerindeki hızlı düşüş eğiliminin devam edeceğini varsayan düşük senaryoya göre, yaşlı nüfus oranının 2030’da yüzde 13,5, 2040’ta yüzde 18,2, 2060’ta yüzde 28,8, 2080’de yüzde 38,5 ve 2100’de yüzde 42,8 olacağı tahmin edildi.

Doğurganlığı artırıcı tedbirlerin etkili olacağı yüksek senaryoyada ise yaşlı nüfus oranının 2030’da yüzde 13,4, 2040’ta yüzde 17,5, 2060’ta yüzde 25,5, 2080’de yüzde 29,8 ve 2100’de yüzde 28,2 olacağı hesaplandı.

YÜZ YAŞINI GEÇEN 7 BİN 632 KİŞİ VAR

Yaşlı nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde, 2019’da bu kesimin yüzde 62,8’inin 65-74 yaş grubunda, yüzde 28,2’sinin 75-84 yaş grubunda ve yüzde 9,1’inin 85 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldığı görülürken, 2024’te yüzde 63,4’ünün 65-74 yaş grubunda, yüzde 28,8’inin 75-84 yaş grubunda ve yüzde 7,8’inin 85 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldığı belirlendi.

Yaşlı nüfusun yüzde 0,1’ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki kişi sayısı 2024’te 7 bin 632 oldu.

NÜFUS YAPISI DEĞİŞTİ

Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 10’unu geçmesi, nüfusun yaşlanmasının bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Türkiye’de yaşlı nüfus, diğer yaş gruplarına göre daha yüksek hızla arttı.
Küresel yaşlanma süreci olarak adlandırılan “demografik dönüşüm” sürecinde olan Türkiye’de, doğurganlık ve ölüm hızlarındaki azalma ile sağlık alanında kaydedilen gelişmeler, yaşam standardının, refah düzeyinin ve doğuşta beklenen yaşam süresinin artmasıyla nüfusun yaş yapısı şekil değiştirdi. Çocuk ve gençlerin toplam nüfus içindeki oranı azalırken yaşlıların toplam nüfus içindeki oranı artış gösterdi. Türkiye, oransal olarak yaşlı nüfusa sahip ülkelere göre hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da yaşlı nüfus sayısal olarak oldukça fazla.

ORTANCA YAŞ ORANI YÜZDE 34,4

Nüfusun yaşlanmasıyla ilgili bilgi veren göstergelerden “ortanca yaş” da 2019’da 32,4 iken 2024’te 34,4 oldu. Ortanca yaş 2024’te erkeklerde 33,7, kadınlarda 35,2 olarak hesaplandı.
Nüfus projeksiyonlarında ortanca yaşın 2030’da 37,1, 2040’ta 41,4, 2060’ta 48, 2080’de 51,5 ve 2100’de 52,2 olacağı tahmin edildi.
Çalışma çağındaki 100 kişiye düşen yaşlı sayısını ifade eden “yaşlı bağımlılık oranı” 2019’da yüzde 13,4 iken 2024’te yüzde 15,5’e çıktı.
Nüfus projeksiyonlarına göre yaşlı bağımlılık oranının 2030’da yüzde 19,5, 2040’ta yüzde 26,5, 2060’ta yüzde 45,5, 2080’de yüzde 61,9 ve 2100’de yüzde 61,6 olacağı öngörüldü.

194 ÜLKE ARASINDA 75. SIRADA

Yaşlı nüfusunda Türkiye’nin dünyadaki sıralaması da belli oldu. Nüfus tahminlerine göre, 2024’te dünya nüfusu 8 milyar 161 milyon 972 bin 573 kişi, yaşlı nüfus ise 833 milyon 480 bin 764 kişi oldu. Buna göre, dünya nüfusunun yüzde 10,2’sini yaşlı nüfus oluşturdu. Bu istatistiklere göre Türkiye’nin yaşlılık oranı dünyanın biraz üzerinde

En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke, yüzde 36,2 ile Monako, yüzde 29,8 ile Japonya ve yüzde 24,6 ile İtalya oldu. Türkiye bu açıdan 194 ülke arasında 75’inci sırada yer aldı.

EN ÇOK YAŞLI SİNOP’TA

Yaşlı nüfus oranının illere göre dağılımı da belli oldu. TÜİK’in araştırmasına göre yaşlı nüfusun en yüksek olduğu il, 2024’te yüzde 20,8 ile Sinop olarak belirlendi. Bu ili yüzde 20,2 ile Kastamonu, yüzde 19,1 ile Giresun izledi.

GÜNEY DOĞU’DA DAHA AZ

Yaşlı nüfus oranının az olduğu iller de araştırma ile ortaya çıktı. Yaşlıların daha az olduğu iller arasında güney doğu illerinin bulunması dikkat çekti. Yaşlıların en az bulunduğu il ise yüzde 3,7 ile Şırnak oldu. Bu ili yüzde 4,3 ile Hakkari ve yüzde 4,4 ile Şanlıurfa izledi.
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 10 ve üzerinde olduğu il sayısı 2024’te 60 olarak kayıtlara geçti.

HER DÖRT EVDEN BİRİNDE YAŞLI VAR

Türkiye’de 2024’te 26 milyon 599 bin 261 haneden 6 milyon 726 bin 583’ünde yaşlı nüfus olarak tanımlanan 65 ve daha yukarı yaşta en az bir fert bulunduğu belirlendi. Diğer bir ifadeyle, hanelerin yüzde 25,3’ünde en az bir yaşlı ferdin yaşadığı görüldü.

İKİ MİLYONA YAKIN YAŞLI TEK BAŞINA YAŞIYOR

En az bir yaşlı fert bulunan 6 milyon 726 bin 583 haneden 1 milyon 750 bin 900’ünde tek başına yaşlı fertler yaşıyor. Bu hanelerin yüzde 74’ünde yaşlı kadınlar, yüzde 26’sında da yaşlı erkekler bulunuyor.
Tek kişilik yaşlı hane halkı oranının en yüksek olduğu il, 2024 yılında yüzde 34,4 ile Balıkesir oldu. Bu ili yüzde 34,1 ile Çanakkale, yüzde 34 ile Burdur izledi. Bu oranın en düşük olduğu il ise yüzde 8 ile Hakkari olarak kayıtlara geçti. Bu ili yüzde 13,6 ile Batman, yüzde 14,9 ile Van takip etti.

YAŞLILARIN NEREDEYSE YARISI TEK BAŞINA ALIŞVERİŞ YAPAMIYOR

TÜİK’in araştırmasında yaşlı nüfusun günlük aktiviteleri de incelendi, araştırmaya göre yaşlıların yüzde 85,7’sinin telefon kullanabildiği, yüzde 55,1’inin alışverişini kendi yapabildiği, yüzde 61,1’inin yemeğini kendi hazırlayabildiği, yüzde 76,6’sının ev temizliği yapabildiği belirlendi.

Bu kesimin yüzde 72,8’inin çamaşır yıkayabildiği, yüzde 76,3’ünün yolculuk yapabildiği, yüzde 85,5’inin ilaçlarını kendi başına kullanabildiği, yüzde 74’ünün parasal işlerini yapabildiği tespit edildi.

Yaşlı erkeklerin yüzde 91,2’sinin telefon kullanabildiği, yüzde 71,7’sinin alışverişini kendi yapabildiği, yüzde 57’sinin yemeğini kendi hazırlayabildiği, yüzde 76,7’sinin ev temizliği yapabildiği, yüzde 68’inin çamaşır yıkayabildiği, yüzde 86’sının yolculuk yapabildiği, yüzde 88,5’inin ilaçlarını kendi başına kullanabildiği, yüzde 87,5’inin parasal işlerini yapabildiği belirlendi.

Yaşlı kadınların yüzde 81,3’ünün telefon kullanabildiği, yüzde 41,7’sinin alışverişini kendi yapabildiği, yüzde 64,3’ünün yemeğini kendi hazırlayabildiği, yüzde 76,5’inin ev temizliği yapabildiği belirlendi. Bu kişilerin yüzde 76,7’sinin çamaşır yıkayabildiği, yüzde 68,6’sının yolculuk yapabildiği, yüzde 83,3’ünün ilaçlarını kendi başına kullanabildiği, yüzde 63,2’sinin parasal işlerini yapabildiği görüldü.